سرویس «رسانه و فضای مجازی سدید»: سینما پدیده‌ای است که طی صد سال گذشته در بین جوامع بشری راه خود را گسترده کرده و خدمات زیادی را در عرصه‌های مختلف فرهنگی و هنری به بشر عرضه کرده است. صنعت فیلم سازی و تهیه برنامه‌های تلویزیونی و سینمایی نیز با بهره گیری از رشد فنی، در ابعاد وسیعی گسترش پیدا کرده است. از آنجا که سینما نقش بسیار مهمی در ایجاد یا خلق فرهنگ، تغییر فرهنگ و فرهنگ پذیری افراد جامعه دارد، تاثیرات خود را بر روی افراد مختلف به شیوه‌های متفاوتی بر جای گذاشته است.
تاثیری که فرهنگ غربی بر سینمای ایران گذاشته با اثری که فرهنگ شرق (روسیه) گذاشته است بسیار متفاوت است. اگرچه رادیو، تلویزیون، فیلم‌های سینمایی و مطبوعات خود وسیله تعیین کننده و تاثیرگذار بر روی انحرافات اجتماعی نیستند، اما ابزاری در دست انسان‌ها هستند و می‌توانند تاثیر بسزایی بر فرهنگ و جوامع بشری بگذارند. نوع پوشش در جامعه، تعهدات اخلاقی، جایگاه و روابط خانواده‌ها و سایر مولفه‌های فرهنگی و اخلاقی تاثیر مستقیمی از سینما بر افراد می‌گذارند.
امروز فیلم‌های سینمایی علاوه بر نمایش قدرت سیاسی و خط‌ومشی ابرقدرت‌ها تاثیر زیادی بر فرهنگ و اندیشه مردم سایر کشورها گذاشته است. کشور‌های سلطه‌طلب به خصوص آمریکا همواره سعی دارند تا اندیشه‌های خود را بر دیگر کشورها غالب کرده تا جایی که اقدامات فراوانی در جهت تسلط بر فرهنگ کشور‌های زیرسلطه کرده‌اند. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و مورد تهاجم فرهنگی زیادی قرار گرفته است از این رو خبرنگار فرهنگ سدید به بررسی این موضوع و ورود فرهنگ غربی به سینمای ایران پرداخته است.
نقش سینما در فرهنگ و اخلاق جوامع بشری
بیرنگ نقش سینما در فرهنگ و اخلاق جوامع بشری را اینگونه بازگو می‌کند که سینما صرفا یک نهاد در جهت کسب منافع اقتصادی نیست بلکه گاهی می‌تواند در فرهنگ آنقدر تاثیرگذار باشد که اخلاق و فرهنگ جوانان جامعه را تغییر دهد؛ لذا بزرگ کردن سینما و پرداختن بیش از اندازه در بُعد اقتصادی یک اشتباه فاجع است.
وی اضافه کرد: امروز سینما مانند هر نهاد تابع یک عرضه و تقاضا و متکی به یک پدیده مالی شده است که هر تهیه کننده‌ای برای رسیدن به یک منبع مالی دست به تهیه آن می‌زند. مانند یک سوپرمارکت یا بوتیک که برای کسب منافع اقتصادی هر نوع مدلی را به مردم ارائه می‌دهد لذا سینمای ایران نیز اینگونه شده است.
بیرنگ در ادامه با اشاره به اینکه ما می‌توانیم در سینما‌ها نفوذ داشته باشیم و هر نوع فیلمی را ارائه دهیم، افزود: امروز در سینماهای ما شرایطی فراهم شده که تغییر فرهنگ و سبک سینما‌ها بدون بازگشت مالی محکوم به شکست شده است. همچنین فرهنگ غربی بر سینمای ما به گونه ای احاطه پیدا کرده که هر روز این نفوذ فرهنگی گسترش می‌یابد.
این نویسنده خاطرنشان کرد: اگر در تهیه یک فیلم سینمایی پشتوانه مالی و دولتی وجود داشته باشد می‌توان مولفه‌های فرهنگی و اخلاقی را در راستای بهبودی تاحدی تغییر داد. البته این تاثیر به صورت دائمی نیست، زیرا فرهنگ و آداب و رسوم یک مملکت می‌تواند موثرتر از تاثیر یک فیلم سینمایی باشد، در هر حال سینما در حد توانش می‌تواند تاثیرگذار باشد و هر معظلی را به وجود آورد. در هر صورت ما باید برای مقابله با این اتفاقات کاری کنیم.
نفوذ فرهنگی دشمنان از طریق سینما
رهبر معظم انقلاب اسلامی از سینما به‌عنوان رسانه‌ای که در بعد رسانه‌ای یکه‌تاز است نام برده و گفته اند: الآن هیچ‌چیزی مثل سینما نیست از لحاظ اثرگذاری؛ «سینما خیلی عنصر جذابی است، رسانه فوق‌العاده‌ای است، یعنی واقعا الآن هیچ‌چیزی مثل سینما نیست از لحاظ اثرگذاری». لذا موضوعی که رهبر انقلاب مطرح می‌کنند نه صرفاً یک اظهار نظر معمولی، بلکه یک نقشه راه است، پیامی روشن برای تمام کسانی که کار رسانه‌ای می‌کنند و می‌خواهند در دنیای ارتباطات سهمی برای تفکرشان باشد.
در این زمینه، احمد شاکری نویسنده و منتقد ادبی درباره تعریف نفوذ فرهنگی و راه‌های مقابله با آن می‌گوید: نفوذ فرهنگی که جلوه غالب آن نفوذ هنری است، همواره با یک نوع نفوذ علمی و پس زمینه نظری همراه بوده است. ادبیات و هنر انقلاب اگر می‌خواهد با نفوذ فرهنگ و هنر غربی مقابله کند، راهش تنها تولید هنر دینی و انقلابی نیست، بلکه راه این است که هم هنر دینی و انقلابی تولید شود و هم نظریه دینی و انقلابی هنر تقویت شود.
غرب مهم‌ترین مجاری نفوذ فرهنگی در ایران
این منتقد ادبی توضیح داد: عرصه هنر، یکی از مهم‌ترین مجاری نفوذ فرهنگی غرب بوده است. هم اکنون نیز ابزارهایی، چون شبکه‌های ماهواره ای، فیلم‌های سینمایی، آثار هنری و مکتوب و ... ابزارهایی برای ورود و انتشار فرهنگ غربی به عنوان یک فرهنگ مهاجم هستند. اما آنچه مهم است اینکه نمی‌توان این ساحت را از نفوذ علمی جدا کرد. به این معنی که جریان هنر غربی همواره در کنار توسعه و تبلیغ، خود را تئوریزه کرده است. مبانی فکری و نظری هنر غربی بستر‌های لازم را برای ورود، تحمیل و ترویج آن فراهم می‌کند. به عنوان مثال در عرصه ادبیات داستانی که قدمتش در کشور ما چندان زیاد نیست یکی از مجاری نفوذ فرهنگی، ترجمه آثار متعدد ادبیات غرب است که در کنار آن، آثاری هم توسط شبه روشنفکر‌ها تألیف شده است.
در شرایطی که به برکت خون شهدا جایگاه ما در عرصه بین‌المللی قدرتمند است، غلبه این همه انفعال در برابر تهاجم فرهنگی دشمن بسیار عجیب است. این درحالی است که اگر اهالی و مسئولین فرهنگی ما متوجه عزت و جایگاه امروز ایران شوند هیچ گاه در موضع کوچک قرار نخواهند گرفت و به وضعیت متناسب با شأن جمهوری اسلامی خواهند رسید.
انتهای پیام/
