گزارش «فرهنگ سدید» از حضور ناشران اقلیت‌های دینی در سی‌ودومین نمایشگاه کتاب تهران؛
نشر فروهر، هیرمبا و برسم سه ناشر زرتشتی هستند که در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارند. در این راستا پای صحبت‌ها و دغده‌های بهنام مبارکه صاحب امتیاز و مدیر مسئول انتشارات «هیرمبا» و دیناز دهنادی مدیر مسئول انتشارات «برسم» نشسته‌ایم.
گروه وحدت فرهنگ سدید- فرشید جعفری: هر سال اردیبهشت ماه همزمان با بهار طبیعت، بهار کتاب هم آغاز می‌شود. این رویداد فرهنگی بزرگ هر سال مخاطبان و علاقمندان قابل توجهی را از دور و نزدیک جذب می‌کند و فرصت مغتنمی است برای خودباوری و وفاق ملی. سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چهارشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ با حضور ۳۲۰۰ ناشر و ۴۴۰ هزار عنوان کتاب رسماً آغاز به کار کرد. در این دوره ۲۴۰۰ ناشر داخلی با ٣٠٠ هزار عنوان کتاب و ٨٠٠ ناشر خارجی با ١٤٠ هزار عنوان کتاب در نمایشگاه شرکت کرده‌اند.
نشر فروهر، هیرمبا و برسم سه ناشر زرتشتی در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارند. انتشارات فروهر، قدیمی‌ترین ناشر زرتشتی در راهروی ۱۷ و انتشارات برسم و هیرومبا در راهروی ۲۷ غرفه مشترک دارند. در این راستا فرهنگ سدید گفتگویی با بهنام مبارکه صاحب امتیاز و مدیر مسئول انتشارات «هیرمبا» و دیناز دهنادی مدیر مسئول انتشارات «برسم»، در رابطه با وضعیت چاپ و نشر به ویژه در حوزه تخصصی زرتشتیان کشور داشه که در ادامه می‌آید:
نشر فروهر، هیرمبا و برسم سه ناشر زرتشتی در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارند. انتشارات فروهر، قدیمی‌ترین ناشر زرتشتی در راهروی ۱۷ و انتشارات برسم و هیرومبا در راهروی ۲۷ غرفه مشترک دارند. در این راستا فرهنگ سدید گفتگویی با بهنام مبارکه صاحب امتیاز و مدیر مسئول انتشارات «هیرمبا» و دیناز دهنادی مدیر مسئول انتشارات «برسم»، در رابطه با وضعیت چاپ و نشر به ویژه در حوزه تخصصی زرتشتیان کشور داشه که در ادامه می‌آید:
بهنام مبارکه صاحب امتیاز و مدیر مسئول انتشارات هیرمبا
• آقای مبارکه لطفاً در ابتدای بحث در خصوص سابقه فعالیت خود و اینکه چند سال است وارد عرصه نشر شده‌اید توضیح دهید.
بله. بنده حدود ۳۳ سال است که در حوزه چاپ و نشر فعالیت دارم و حدود یک سال است که با دریافت مجوز نشر هیرمبا به صورت مستقل فعالیت می‌کنم. انتشارات هیرمبا، فروهر و برسم که نشرهای زردشتی هستند، فعالیت‌هایی از جمله فروش کتاب، آماده‌سازی نشریه کودکان به نام «مزدا»، آماده سازی و نظارت بر چاپ ماهنامه فروهر، آماده سازی و نظارت بر چاپ بیش از صد جلد کتاب و پایان نامه، بنیان گاهشمار‌های مزدا در گونه‌های دیواری، جیبی، پالتویی، سررسید و رومیزی، طراحی جلد کتاب، کاتالوگ و... انجام می‌دهد. سابقه فعالیت نشر هیرمبا زیاد نیست و مجوز آن در دی‌ماه ۱۳۹۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سومین ناشر زرتشتی؛ یعنی بعد از فروهر و برسم دریافت شده است.
بله. بنده حدود ۳۳ سال است که در حوزه چاپ و نشر فعالیت دارم و حدود یک سال است که با دریافت مجوز نشر هیرمبا به صورت مستقل فعالیت می‌کنم. انتشارات هیرمبا، فروهر و برسم که نشرهای زردشتی هستند، فعالیت‌هایی از جمله فروش کتاب، آماده‌سازی نشریه کودکان به نام «مزدا»، آماده سازی و نظارت بر چاپ ماهنامه فروهر، آماده سازی و نظارت بر چاپ بیش از صد جلد کتاب و پایان نامه، بنیان گاهشمار‌های مزدا در گونه‌های دیواری، جیبی، پالتویی، سررسید و رومیزی، طراحی جلد کتاب، کاتالوگ و... انجام می‌دهد. سابقه فعالیت نشر هیرمبا زیاد نیست و مجوز آن در دی‌ماه ۱۳۹۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان سومین ناشر زرتشتی؛ یعنی بعد از فروهر و برسم دریافت شده است.
• فضای کلی نمایشگاه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نمایشگاه کتاب تهران بزرگترین رویداد فرهنگی کشور با محوریت کتاب است و در طول سه دهه برگزاری تأثیرات فرهنگی زیادی در کشور داشته است. اکنون که در سی و دومین دوره برگزاری این نمایشگاه قرار داریم، می‌بینیم که این رویداد فرهنگی هر سال باشکوه تر از سال قبل برگزار می‌شود.
•به طور کلی وضعیت چاپ و نشر اقلیت‌های دینی چگونه است؟ اگر دغدغه و چالشی در این زمینه وجود دارد آن را مطرح بفرمایید؟
دغدغه‌ها و مشکلات حوزه چاپ و نشر فقط به اقلیت‌های دینی اختصاص ندارد و عمومی است. امروزه امورات اغلب ناشران به سختی می‌گذرد. متأسفانه در مسئله توزیع و پخش کتاب مشکل داریم که بخش اصلی فرآیند بازار چاپ و نشر است. وقتی ناشری نتواند کتابش را پخش کند و سرمایه اش برگردد، تضعیف می‌شود. اگر نتوانیم سود کنیم و سرمایه در گردش داشته باشیم، توان چاپ کتاب‌های جدید را نخواهیم داشت به‌خصوص در وضعیت فعلی که کاغذ قیمت سرسام‌آوری دارد. همه این‌ها ترکش‌هایی برای فعالیت ناشران خواهد بود. ما اگر سرمایه نداشته باشیم، قطعاً توان حضور در نمایشگاه‌های استانی را نخواهیم داشت. نه می‌توانیم کتاب‌های جدیدی به چاپ برسانیم و نه می‌توانیم هزینه‌های حمل و نقل را تقبل کنیم. در نتیجه نمی‌توانیم در نمایشگاه‌ها حاضر شویم. در تهران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه ناشران تسهیلاتی برای ما قائل شده‌اند و از آنان تشکر می‌کنیم، اما در بحث نمایشگاه‌های استانی واقعاً اغلب ناشران در تنگنا هستند. تیراژ کتاب‌ها امروزه بسیار پایین است. مثلاً برخی از کتب ما در حد ۱۰۰ نسخه منتشر شده است. البته همان گونه که در ابتدا گفتم این مشکلات عمومی است.
• با توجه به اینکه فرمودید از عمر انتشارات هیرمبا یک سال بیشتر نمی‌گذرد، برای علاقمندان توضیح دهید که چند عنوان کتاب به نمایشگاه رسانده‌اید؟
طی یکسالی که انتشارات ما راه افتاده است و مجوز فعالیت را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کسب کردیم، علیرغم مشکلاتی که در حوزه چاپ و نشر وجود داشته توانستیم ۵ عنوان کتاب را به نمایشگاه برسانیم و ۳ عنوان دیگر هم آماده است و مجوز گرفته است، اما با گرانی کاغذ نتوانستیم آن‌ها را چاپ کنیم و در نمایشگاه عرضه کنیم.
• در بحث مجوز کتاب با مشکل مواجه نشدید؟
خوشبختانه در طول این مدت در بحث مجوز با مشکلی مواجه نشدیم و مسئولین مربوطه انصافاً با ما تعامل خوبی دارند و از همین طریق از کلیه دوستان و دست اندرکاران این امر تشکر می‌کنم.
• در پایان اگر نکته مغفول مانده‌ای وجود دارد بیان کنید.
هیرمبا و دیگر ناشران در راستای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنند. امروز مردم نیاز مبرم به این گونه فضا‌ها دارند و امیدوارم بتوانیم با کمک مسئولان حس خوب کتابخوانی را در جامعه ترویج دهیم. نباید حمایت و پشتیبانی از این برنامه‌ها را نادیده گرفت تا جامعه از آن بهره‌مند شود.
دیناز دهنانی مدیر انتشارات برسم
• خانم دهنانی لطفا درباره سابقه فعالیت خود و انتشارت برسم توضیح دهید. چند سال است که وارد عرصه نشر شده‌اید؟
بنده از سال ۱۳۸۲ با نشریه امرداد شروع به کار کردم. آن موقع دانشجوی رشته چاپ و نشر بودم و رفته رفته به این فکر افتادم که فضا برای ایجاد دومین موسسه چاپ و نشر فراهم است. بخاطر اینکه احساس می‌کردم ماندگاری کتاب بیشتر از نشریه است. از این رو اقدام کردم و توانستم جواز نشر برسم را دریافت کنم. چون تحصیل کرده این حوزه بودم و در این عرصه نیز تجربه کسب کرده بودم، در راستای گسترش فرهنگ کتابخوانی در شهریور ۱۳۹۴ با کمک نشر امرداد و دیگر دوستان انتشارات برسم را راه اندازی کردیم.
بنده از سال ۱۳۸۲ با نشریه امرداد شروع به کار کردم. آن موقع دانشجوی رشته چاپ و نشر بودم و رفته رفته به این فکر افتادم که فضا برای ایجاد دومین موسسه چاپ و نشر فراهم است. بخاطر اینکه احساس می‌کردم ماندگاری کتاب بیشتر از نشریه است. از این رو اقدام کردم و توانستم جواز نشر برسم را دریافت کنم. چون تحصیل کرده این حوزه بودم و در این عرصه نیز تجربه کسب کرده بودم، در راستای گسترش فرهنگ کتابخوانی در شهریور ۱۳۹۴ با کمک نشر امرداد و دیگر دوستان انتشارات برسم را راه اندازی کردیم.
• نظر شما درباره اهمیت نمایشگاه کتاب تهران و نحوه برگزاری سی و دومین کتاب تهران چیست؟
برپایی نمایشگاه کتاب امکانی را فراهم می‌کند تا محققان و دوست‌داران کتاب از آثار نویسندگان حوزه‌های مختلف و تازه‌های نشر مطلع شوند. این نمایشگاه مجالی برای گفتمان ادیان، اقوام و فرهنگ‌های کشور است. بی شک برپایی نمایشگاه‌های کتاب می‌تواند در نهادینه کردن فرهنگ مطالعه و آشتی مجدد مردم با کتاب نقش محوری داشته باشد. متأسفانه سرانه مطالعه در کشور ما بسیار پایین است و این یک معضل بزرگ است. این گونه نمایشگاه‌ها در ترغیب کتابخوانی و مطالعه تأثیر بسزایی دارند. البته مسئولان باید برنامه جامعی برای این مسئله داشته باشند. در مورد کیفیت نمایشگاه امسال هم باید عرض کنم که جای هیچ تردیدی نیست که امسال سطح کیفی بالاتر رفته است و با نظم و برنامه‌ریزی منسجم‌تر، بهتر هم خواهد شد.
• لطفا بفرمایید اوضاع چاپ و نشر چگونه است؟ در دریافت تسهیلات تفاوت و تبعیضی بین ناشران زرتشتی با دیگر ناشران می‌بینید؟
نشر و انتشارات در ایران، اقلیت و غیراقلیت ندارد. گرانی کاغذ و بالارفتن هزینه‌های چاپ امروز کمرشکن شده است. ما هم در تولید دچار مشکل شده ایم و سایه شوم قاچاق کتاب و ایجاد بازار سیاه هم بر بازار نشر تأثیرگذار بوده است. این‌ها دست به دست هم داده اند و ما را با مشکل مواجه کرده اند، به طوری که به زحمت سر پا هستیم. ما نمی‌خواهیم این موضوع را خاص کنم و فقط مختص به انتشارات ما نیست و همانطور که آقای مبارکه هم گفتند این مشکل برای همه ناشران وجود دارد. بالاخره ما توانایی این را نداریم که خودمان کتاب را پخش کنیم و مجبوریم که با کسانی که در عرصه پخش فعالیت می‌کنند، کار کنیم. آن‌ها ۴۰ درصد از مبلغ کتاب را برداشت می‌کنند و چیز زیادی عاید انتشارات نمی‌شود شاید چیزی حدود ۵ درصد که آن هم مشمول زمان می‌شود. من فکر می‌کنم مولف، ناشر و کتابفروشان، عاشقان این حوزه هستند که همچنان در این حوزه فعال هستند و مثل برخی کشور‌ها نیست که از این قِبل سود سرشار و قابل توجهی کسب کنند. کسانی که در این موقعیت کار می‌کنند، دنبال درآمد نیستند. یک نکته‌ای که باید عرض کنم این است که روابط ما با مسئولان وزارت ارشاد، بسیار صمیمانه است و از جمله افرادی که در این حوزه بسیار به ما لطف داشته اند آقایان علیپور و تقوی هستند که از این عزیزان کمال تشکر را دارم.
• از نشر برسم چند عنوان کتاب به نمایشگاه امسال رسیده است؟
از تازه‌های نشر برسم می‌توان به «رو به سوی خاوران» دربرگیرنده روش‌های مرده سپاری در میان ایرانیان و زرتشتیان به قلم سلیمان (سورن) لطفی، «کتاب سوم دینکرد» با پژوهش و آوانویسی دکتر فریدون فضیلت و رمان تاریخی «نیزه جنگاور پارسی» به قلم محمد گلستانی اشاره کرد.
• اگر نکته‌ای در پایان وجود دارد.
نمایشگاه کتاب نه تنها مکانی برای مطالعه و خرید کتاب بلکه باید فرصتی برای مردم است تا در فضای شاد بتوانند فراغت خاطر داشته باشند. امیدواریم مسئولان امر با برنامه‌ریزی‌های منسجم‌تر و هدفمندتر نمایشگا‌های کم نقص‌تری برگزار کنند. امیدواریم به ناشران و پژوهشگران هم که سرمایه‌های فرهنگی این کشور هستند، توجه ویژه شود تا انگیزه کافی برای ادامه فعالیت داشته باشند.
بررسی حوزه نشر نشان می‌دهد که دغدغه ناشران اقلیت‌های دینی از جنس دغدغه‌های عمومی است و کسی از تبعیض و یا نگاه خاص به اقلیت‌ها سخنی نگفت و این همان آزادی بیان و اندیشه‌ای است که به برکت انقلاب اسلامی حاصل شده است. لازم به ذکر است که انتشارات فروهر نیز به عنوان قدیمی‌ترین ناشر زرتشتی با مدیریت فرزانه گشتاسب در کنار دیگر ناشران زرتشتی در نمایشگاه بین المللی کتاب حضور دارد.
ارسال نظر
نسبت جامعه بودگی و دین مدنی در ایران
علوم اجتماعی می‌خوانیم تا دکتر شویم!
عینک شرق‌شناسی مانع از دیدن بنیادهای فقهی سنت ایرانی شده است
جامعه ایران از «دین نهادی» عبور کرده است!
جوشش‌ها باید از «خودِ مردم» شکل گیرد نه از بالا!
تصویر ایران معاصر، تصویری منسجم است؟!
ایران؛ عرصه رقابت استعمارگران!
دوران بی خدایی انسان تمام شده است
پرونده ها
