دانش آموز مطلوب از نظر نظام سنجش کیست؟
تعداد اخبار:۷

دانش آموز مطلوب از نظر نظام سنجش کیست؟

ارزشیابی یک جنبه حیاتی از هر نظام آموزشی است که نحوه یادگیری افراد، عملکرد مربیان و نهادهای آموزشی را شکل داده و مورد سنجه قرار می‌دهد. چشم‌انداز نظام‌های آموزشی به‌طور مداوم در حال تحول است و در نتیجه، شیوه‌های ارزیابی و یادگیری به‌طور فزاینده‌ای پیچیده و متنوع می‌شوند. در قلمرو نظام‌های آموزشی، هدف اصلی، پرورش رشد فکری، توسعه مهارت و پرورش دانش است. برای سنجش اثربخشی این تلاش‌ها، فرآیندهای ارزیابی و ارزشیابی اجرا می‌شوند. نظام آموزشی طیف وسیعی از سطوح را در برمی‌گیرد، از آموزش ابتدایی تا آموزش عالی، که هرکدام مجموعه‌ای از چالش‌ها و اهداف منحصربه‌فرد خود را دارند. روش‌های سنجش باید با نیازهای متنوع فراگیران با در نظر گرفتن عواملی مانند سن، رشد شناختی، زمینه فرهنگی و سبک‌های یادگیری منطبق باشد. در سال‌های اخیر، رویکرد سنتی برای ارزیابی جای خود را به روش‌های نوین داده است. همچنین اهمیت ارزشیابی کل‌نگر در حال افزایش است؛ نوعی از ارزشیابی که نه تنها بر موفقیت‌های تحصیلی بلکه بر توسعه مهارت‌های اساسی زندگی، توانایی‌های تفکر انتقادی و شایستگی‌های اجتماعی-عاطفی تأکید دارد. با این توضیح، باید پرسید که ارزیابی سنجش در نظام تربیتی و آموزشی ایران در حال حاضر چه نسبتی با نظام ارزیابی نوین دارد و تا چه اندازه از اثربخشی برخوردار است؟ پرونده حاضر قصد دارد به ابعاد این موضوع بپردازد.
اشکال در ارزیابی موجب انحراف از مدار عقلانیت می‌شود

اشکال در ارزیابی موجب انحراف از مدار عقلانیت می‌شود

اگر شما بخواهید متوجه شوید که یک نظام کنش و عمل فردی و اجتماعی عقلانی عمل می‌کند یا نه، به یک سیستم ارزشیابی به سامان و عقلانی نیاز دارید. ارزشیابی عاقلانه و معقول نشان می‌دهد که شما در کجا غیرمعقول عمل می‌کنید؛ یعنی آیا کنشگران نارس و ناتوان هستند؟ یا برنامه‌ریزان مشکل دارند و... اما اگر خود ارزشیابی شما معیوب باشد نه تنها کمکی به شما نمی‌کند بلکه نتیجه عکس می‌دهد.
اراده سیستم سنجش، تربیت نیست بلکه مدرک است!

اراده سیستم سنجش، تربیت نیست بلکه مدرک است!

الآن در سیستم آموزشی فرآیند ارزیابی و سنجش برای رفتن به گام بعدی است و وزارت آموزش و پرورش از معلم‌ها می‌خواهد که اگر روزانه حال شاگردانشان را ارزیابی نمی‌کنند، در پایان سال چنین کاری را انجام بدهند تا بتوانند برای سال‌های بعد با توجه به وضعیت هر دانش‌آموز، برنامه‌ریزی مناسبی را انجام بدهند؛ اما این اتفاق هم الآن نمی‌افتد.
رویکرد نمایشی در سیستم «سنجش» نظام آموزشی کشور!

رویکرد نمایشی در سیستم «سنجش» نظام آموزشی کشور!

ما درباره مسیر صحیح سنجش در نظام تعلیم‌وتربیت کاملاً در اشتباه هستیم و همه چیز را خلاصه در نمره کردیم و نمره را نیز به‌عنوان وسیله تهدید، تحقیر، تنبیه و تشویق قراردادیم که این روال درستی نیست. وقتی همه چیز نمره شد، قاعدتاً شو بازی نیز زیاد می‌شود، آن هم در سیستم فرهنگی و آموزشی که در نظر داریم همه چیز را خوب جلوه دهیم و خطایی و اشتباهی نباشد و چنانچه فردی دچار اشتباه شد، مورد مؤاخذه قرار می‌گیرد.
هدف ارزشیابی باید اصلاح باشد نه مچ‌گیری

هدف ارزشیابی باید اصلاح باشد نه مچ‌گیری

ما همیشه ارزشیابی را بر مدار عدالت دیدیم نه بر مدار کیفیت، فرهیختگی و تربیت. عدالت هم باید عدالت توزیعی باشد که ما مدام آن را تضعیف کردیم. در واقع عدالت یکی از جلوه‌های ارزشیابی است و وقتی عدالت مسئله می‌شود، رقابت مسئله می‌شود؛ یعنی کسی که بیش از اندازه به عدالت اهمیت می‌دهد، به رقابت دامن می‌زند و نباید این‌گونه باشد؛ زیرا جبهه عدالت‌خواه جریان غرب با رقابت مشکل داشتند و می‌گفتند رقابت به بی‌عدالتی منجر می‌شود.
اثر سنجی یا گزارش اثر، دغدغه آموزش‌وپرورش کدام است؟

اثر سنجی یا گزارش اثر، دغدغه آموزش‌وپرورش کدام است؟

عمده کار سازمان سنجش، خبر رسانی امتحانات بود، اما الان ارزیابی آموزش و پرورش را هم انجام می‌دهد. اتفاقا یکی از اشکالات آموزش و پرورس همین جا است. اوایل انقلاب، ارزیابی انجام می‌شد، اما الان از این جهت ضعیف هستیم. یکی از اشکالات سند تحول هم همین است. سند تحول به نحوی نوشته نشده که به ما بگویید از نقطه مبدا می‌خواهیم به نقطه مقصد برسیم.
وضعیت پیچیده آموزش‌وپرورش و نگاه سطحی ما به مدرسه

وضعیت پیچیده آموزش‌وپرورش و نگاه سطحی ما به مدرسه

تا می‌گوییم آموزش و پرورش حرف از مشکلات کتاب‌های درسی پیش می‌آید. اولین مورد تغییر کتاب‌های درسی ذکر می‌شود در حالی که این آسان‌ترین راهی است که انتخاب می‌شود. اما ما به این توجه نمی‌کنیم که سیستم ارزشیابی ما بسیار ناموفق و عقب مانده است. در نتیجه سبب نمی‌شود تعمیق آموزشی رخ بدهد و چون تعمیق آموزش اتفاق نمی‌افتد دانش‌آموز از دروسی که می‌خواند خسته می‌شود و توجهی به آن ندارد.
دانش‌آموزان را تبدیل به عدد نکنیم

دانش‌آموزان را تبدیل به عدد نکنیم

آموزش‌وپرورش هیچ وقت ارزشیابی شناختی از دانش‌آموز خود ندارد و لذا دچار یک ارزیابی ناقص دانشی است و نقطه تبلور این مدل ارزشیابی، سنجش بزرگ مقیاسی به نام کنکور است که در بهترین حالت، حوزه دانشی را اندازه می‌گیرد آن هم در حالی که ابزارش صحیح نیست. ما در ادبیات سنجش قائل بر این هستیم که اگر شما بخواهید مولفه‌ای را اندازه‌گیری کنید، حتماً باید دو ابزار داشته باشید. پس با یک ابزار - آن هم تست‌زنی - این امکان‌پذیر نیست. به‌ویژه اگر در نظر داشته باشیم که آن مفاهیم و مقوله‌ها و آن شایستگی‌ها، ارزش‌مدار باشند. برای همین است که آموزش‌وپرورش در ایران در مواجهه با امور تربیتی می‌لنگد.