به گزارش «سدید»؛ صحبت از طب سنتی که به میان میآید همواره دو گروه موافق و مخالف وجود دارند که از مزایا و معایب این طب میگویند. به عقیده موافقان، طبسنتی به دلیل پشتوانه چند صد ساله و حتی هزاران ساله و کتب شناخته شده و دانشمندان و پزشکان به نام، طبی اصیل و اساسا پایهگذار طب مدرن است.
در کشور ما معمولا صحبت از طبسنتی – ایرانی است که ریشه آن را میتوان در کتاب قانون شیخالرئیسجستوجو کرد، کتابی که به مدت حداقل ۶۰۰ سال در دانشگاههای اروپا و کشورهای اسلامی تدریس میشد و تا اوایل قرن بیستم در دانشگاه مومفیلیه فرانسه که حدود ۸۰۰ سال سابقه دارد، این کتاب تدریس شده است. از سویی باتوجه به پیشرفت علم و خصوصا توسعه شبکههای اطلاعرسانی، طب سنتی از دکان عطاریها فراتر رفته و امروز نسخههای اطباء و حکما به وفور در شبکههای اجتماعی یافت میشود.
از سویی، باتوجه به اهمیت، سابقه و نتایج طب سنتی در پیشگیری و درمان برخی از بیماریها همچنین علاقه عموم جامعه به توصیههای این طب و جلوگیری از سوءاستفاده سود جویان، رهبر معظم انقلاب در بند ۱۲ سیاستهای کلی «سلامت» که در فروردین ماه ۹۳ ابلاغ شد به بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران تاکید کردند. علاوهبر این سازمان بهداشت جهانی به درخواست کشورهای عضو و به منظور راهنمایی برای ادغام طب سنتی و مکمل در سیستمهای بهداشتی، اقدام به تدوین استراتژی برای سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ نمود. این سازمان تجزیه و تحلیلی از روند پیشرفت طب سنتی در جهان پس از اولین استراتژی خود انجام داد و سپس به این جمعبندی رسید که تقاضاها و گرایشها به سوی طب سنتی و مکمل در سراسر جهان رو به افزایش است. همچنین طب سنتی و مکمل نه تنها برای درمان بیماریها و به ویژه بیماریهای مزمن کاربرد دارد، بلکه به طور گستردهای در پیشگیری از بروز بیماریها، ارتقا و حفظ سلامت نیز استفاده میشود و کاربرد آن برای دولتها مقرون به صرفه است.
به نظر میرسد که هدف سازمان جهانی بهداشت از تدوین این استراتژی جدید تأکید و توجه بر ادغام خدمات طب سنتی و مکمل در نظام سلامت بوده باشد. این سازمان حتی پیشنهاد اصلاح ساختار وزارت بهداشت کشورها را برای توسعه استفاده از طب سنتی، مورد تأکید قرار داده است. بسیاری از کشورها حتی قبل از تأکید سازمان جهانی بهداشت در این حوزه ورود کرده و بسیار هم پیشرفت کرده بودند.
امروز، اما باگذشت بیش از ۶ سال از این تاکیدات و باوجود افزایش اقبال عمومی نسبت به طب سنتی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آنطور که باید نتوانسته خدمات پزشکی مبتنی بر این طب را در دسترس عموم قرار دهد و همچنان میدانی برای برخی مدعیان و در مواردی فرصتطلبان از اقبال مردم باز است.
اخیرا برخی از رسانهها و افراد همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا ادعاهایی را درباره درمان کرونا توسط طب سنتی داشتهاند که باتوجه به سکوت مراجع رسمی نظام سلامت گمانهزنیها درباره موفقیت طب سنتی در مقابله با ویروس کرونا را تقویت کرده است.
طب سنتی مرگ و میرها را به صفر رسانده است؟!
هفته گذشته یکی از رسانهها در گزارشی مدعی شد مرگ و میر بر اثر کرونا در بین افرادی که برای درمان کرونا به طب سنتی مراجعه کردهاند نزدیک به صفر بوده است. پس از آن، موجی از ادعاها در شبکههای اجتماعی به راه افتاد و کاربران نظرات و تجربیات خودشان در ایام شیوع کرونا را بهاشتراک گذاشتند.
این در حالی است که اواسط شهریور ماه سال جاری، یکی از اطباء طب سنتی طی نامهای از دکتر سعید نمکی وزیر بهداشت خواست تا تاثیرات «بخور جوش شیرین» در پیشگیری و درمان کرونا را بررسی کنند. درخواستی که البته تاکنون بدون پاسخ مانده است.
بی شک وزارت بهداشت با ورود علمی و بررسی این ادعاها میتواند تکلیف مردم را روشن کند. یا این ادعاها درست است که در این صورت میتوان از این ظرفیت برای درمان کرونا استفاده کرد یا واقعیت علمی ندارد و به صورت رسمی به مردم اعلام میشود.
قرار گرفتن این درخواست در کنار ادعای مطرح شده اخیر در حالی است که سازمان بهداشت جهانی نتایج تحقیقات درباره یکی از داروهای معروف درمان کرونا را اعلام کرد. سازمان بهداشت جهانی طی گزارشی اعلام کرد که داروی رمدسیور که اتفاقا چندی پیش تحت حمایت چتر بیمه در کشورمان قرار گرفت در درمان بیماران کرونا بیتاثیر بوده است.
سردرگمی و عدم موفقیت کامل طب مدرن در درمان بیماری کرونا، از سویی عدم استفاده از پتانسیل ۸ دانشکده و ۶۰ سلامتکده طب سنتی در کشور برای راستی آزمایی ادعاهای اطباء و حکما در غلبه بر کرونا از طریق طب سنتی، و ارائه خدمات تعریف شده به بیماران کرونایی، بار دیگر مطالبه همیشگی از وزارت بهداشت درباره ارتقاء جایگاه طب سنتی و عمل به سیاستهای ابلاغی رهبر انقلاب و سازمان بهداشت جهانی را کلید زده است.
چرا وزارت بهداشت ادعاها راراستیآزمایی نمیکند؟
پیش از پاسخ به این سؤال، متاسفانه باید گفت: شواهد نشان میدهد دانشکدههای طب سنتی – ایرانی با مشکلات عدیدهای مواجه هستند. اخیرا روسای دانشکدههای طب ایرانی در نامهای به وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه در روزهای اخیر و بهطور بیسابقهای هجمههایی علیه مکتب طب ایرانی از درون وزارت بهداشت شکل گرفته، درخواست کردند در شرایط کنونی و در اوج درگیری سیستم پزشکی کشور در نبرد با کووید ۱۹، بزرگان و مدیران ارشد بر طبل تفرقه نکوبند و زمینه وفاق و همدلی جامعه پزشکی را فراهم سازند. در بخشی از این نامه آمده است: «طب سنتی چین (که اخیر از سوی آنها بدون استعمال واژه سنتی، طب چینی نامیده میشود)، هماکنون قریب به ۵۲ درصد بار بهداشت و درمان آن کشور را بر دوش میکشد و حتی در بحران همهگیری کووید ۱۹ هم از پروتکلهای درمانی مبتنی بر آن طب، به بهترین وجه استفاده شده است.»
پر واضح است که روسای دانشکدههای طب ایرانی در روزگار اوج گیری کرونا دغدغه مدیریت و مقابله با این ویروس را دارند. در شرایطی که چنین ظرفیت و پتانسیلی در سیستم بهداشتی و درمانی کشور وجود دارد، سؤالی که مطرح میشود این است که چرا وزارت بهداشت اولا؛ این ظرفیت را توسعه و ترویج نمیدهد؟ و دوما؛ چرا از این پتانسیل برای راستی آزمایی ادعاهای صورت گرفته توسط برخی از رسانهها و افراد استفاده نمیکند؟ بدون شک تداوم سکوت وزارت بهداشت در مقابل این ادعا و استفاده نکردن از ظرفیت دانشکدهها و سلامتکدههای طب سنتی برای بررسی این موارد ادعایی، این وزارتخانه را به عنوان متهم ردیف اول مخالفت با این طب معرفی خواهد کرد. در شرایطی که بسیاری از افراد سودجو در ایام کرونا نسخههای گران قیمتی را برای متقاضیان مینویسند، وزارت بهداشت باید به عنوام متولی اصلی و رسمی نظام سلامت کشور این وضعیت را ساماندهی کند و از متضرر شدن علاقهمندان به طب سنتی جلوگیری کند.
استفاده از طب سنتی به اندازه پژوهش!
ناگفته نماند، آرمان زرگران عضو هیئت علمی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران درباره نتایج تحقیقات و بررسیهای دانشگاهی طب سنتی - ایرانی در مقابله با کرونا گفت: تعداد هیئت علمی طب ایرانی حدود سه دهم درصد کل هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی کشور است، اما یک چهارم طرحهای کووید ۱۹ که موفق شدند کد اخلاق دریافت کنند، متعلق به طب سنتی است که این نشان دهنده پتانسیل و دغدغه زیادی است که متخصصین این حوزه دارند که در این فضا با نگاه علمی وارد شدند.
زرگران با تاکید بر اینکه هیج کدام از اینها درمان کرونا نبودند افزود:، ولی در بسیاری از شاخصها کمککننده بودند. مثلا روی میزان سرفه، افت اکسیژن، بهبود علایم و بخشهای مختلف تاثیر داشتند که اینها برای ما پتانسیل ایجاد میکند و میتواند مبتنی بر دانش بومی ما با کمترین هزینه در بهبود حال بیماران کمککننده باشد. از سویی موضع وزارت بهداشت در حوزه طب سنتی موضع پژوهش است یعنی گفتند طب سنتی در حوزه پژوهش اثربخشی خود را نشان دهد و ما هم همین مسیر را رفتیم و در پژوهش نتایجمان در حال بیرون آمدن است و این نتایج وقتی جمعبندی شود در قالب گزارشهای متقن و مفصل خدمت مقامات مربوطه در ستاد مبارزه با کرونا و ... پیشنهاد خواهد شد و مسئولین مربوطه دربارهاش تصمیم خواهند گرفت بنابراین مسیری که در وزارت بهداشت در حوزه طبسنتی طی شد مبتنی بر پژوهش بود.
وی تاکید داشت: شأن پژوهش بالاترین شأن است. این پژوهشها باید به بازوی اجرایی در درمان تبدیل شود و ما به این اعتقاد داریم و میگوییم پژوهش کردیم و شواهد بالینی درست کردیم و باید از گام پژوهش به گام مداخله برسیم. البته بنده هم این انتقاد را کردم. در بحران هر آنچه که هست معمولا وارد کارزار میشود. کشورهای دیگر هم با مدلهای دیگری این کار را انجام دادند. مثلا چین در همان ابتدا وارد مداخلات درمانی شد و بیش از ۹۰% مداخلات درمانی با کمک طب چینی بود. من مسیرش را گفتم و خوب و بدش را به دوستان دیگر میسپارم.
انتظار از وزارت بهداشت
قطعاً پرورش نیروهای متخصص در طب سنتی به میزان مورد نیاز و فراتر از میزان موجود و احداث کلینیکهای به روز طب سنتی که تبدیل به محلی قابل اطمینان برای مردم و مشتاقان طب سنتی و ظرفیتهای فراوان آن باشند و کنار زدن مدعیان و فرصتطلبان از استقبال مردم از طب سنتی یکی از وظایف و مطالبههای موجود از وزارت بهداشت است که باید دید در این زمینه چه عملکردی از خود به جا خواهد گذاشت.
انتهای پیام/