اندیشه
درباره «تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام»، نگاهی از منظر «تاریخ اندیشه» و «فلسفه علوم اجتماعی»/ بخش سوم؛
در جهان اسلام نه تجربه صنعتی شدن را داشتیم و نه شهرنشینی و نه سرمایه‌داری. انقلاب‌های سیاسی، شورش‌های اجتماعی، اصلاحات دینی و نه رشد علم مدرن در جوامع اسلامی تجربه نشده است. اجتماع زیستی جهان اسلام، همچون روستایی عشایری بود که فرهنگشان شفاهی است. در این جامعه، غلبه با فهم متعارف و عقل سلیم بود تا ذهنیت علمی و عقل‌گرای انتقادی در این جوامع غلبه داشته باشد.
کد خبر: ۸۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۷
درباره «تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام»، نگاهی از منظر «تاریخ اندیشه» و «فلسفه علوم اجتماعی»/ بخش نخست؛
کلاف سردرگم مطالعه آثار و متون تخصصی که منتسب به اندیشه ورزی اجتماعی مسلمین است، ما را وا‌می‌دارد تا تأملی دقیق در این حوزه اندیشگی و معرفتی عقیدتی که بلاتکلیف و رهاشده به حال خود است؛ داشته باشیم. این کلاف سردرگم حتی به کتاب‌هایی که با بررسی تاریخ این تفکر سروکار دارند نیز سرایت کرده است.
کد خبر: ۸۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۷
گفتگویی پیرامون عذر با حضور احمد مبلغی؛
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: اگر عذر تعاملی را قبول می‌کردیم طبیعتاً اختلافی پدید نمی‌آمد و اختلاف هم مقبول اسلام نیست و اگر کسی در بداهت نفی اختلاف از نظر اسلام شک کند باید در عقل اولیه دینی وی شک کرد.
کد خبر: ۷۷۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۱
نقش و جایگاه کتاب در ظهور و بروز اندیشه در گفتگو با احمد شاکری؛
شاکری گفت: کتاب رسانه فرهیختگی است؛ یعنی مواجهه با آن، نوعی ریاضت ذهنی و نوعی منش ذهنی و فکری خاص به مخاطب القا می‌کند. در مطالعه کتاب، میزان مشارکت مخاطب در فهم مطالب، به‌تناسب موضوع و نوع کتاب، بیش از رسانه‌های صوتی و تصویری است؛ به همین سبب است که اعتیاد به رسانه‌های مجازی، انسان را در خواندن کتاب به کسالت می‌کشاند.
کد خبر: ۷۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۸
حجت‌الاسلام غلامرضا بهروزی‌لک عنوان کرد؛
حجت‌الاسلام غلامرضا بهروزی‌لک ضمن نقد برخی الفاظ به کار رفته از سوی افراد در نقد داود فیرحی، تاکید کرد: در مباحث علمی از الفاظ نادرست استفاده نکنیم و خیلی موضوع را سیاسی نبینیم، فیرحی نه سکولار بود و نه مدرن، بلکه او پساسکولار بود.
کد خبر: ۷۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۴
نقد و بررسی «بحران قانون در ایران معاصر» از دکتر داود فیرحی/ بخش دوم؛
مسیر دکتر فیرحی مسیر درستی‌ست؛ گرچه برای این مسیر باید مفاهیم تنقیه شود و این کاری‌ست که انجام نشده و ان شاءالله بتوان از آن کمک گرفت و راهی را پیدا کرد. به نظرم می‌رسد ما هم باید به اندیشه ایرانی توجه داشته باشیم و هم به اندیشه شیعی؛ درواقع همان طور که ایشان در درامد به آن اشاره کردند به اندیشه ایرانی شیعی توجه شود و اگر این طور پیش رویم می‌توانیم راهی به تجدد باز کنیم.
کد خبر: ۶۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۷
در گفتگو با حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی عنوان شد؛
حجت‌الاسلام غلامی می‌گوید: اگر مردم‌سالاری دینی مثلاً صد جزء داشته باشد، ما تا امروز فقط ده جزء آن را جدی‌تر دنبال کرده‌ایم و خیلی از اجزاء آن هنوز به طور جدی مورد توجه قرار نگرفته است، چه از جهت تئوریک و چه از جهت عملی.
کد خبر: ۶۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۶
توصیه‌های سیاستی تحول در علوم‌انسانی در گفتگو با سیدسعید زاهدزاهدانی؛
راهبردهایی که توسط مقام‌معظم‌رهبری ارائه می‌شوند با اتکا به علوم‌انسانی اسلامی است. اگر این راهبردها در جامعه آنگونه که باید و شاید و ایشان می‌فرمایند عملیاتی نمی‌شود به این علت است که دستگاه کارشناسی و اجرایی ما از علوم‌انسانی اسلامی بی‌بهره است و می‌خواهد با همین علوم‌انسانی رایج کار‌ها را پیش ببرد. با تحول در علوم‌انسانی و اصلاح امور براساس گفته‌های رهبری، به‌تدریج به فضل الهی، راه برای تحول در علوم، آنگونه که همه رفتار‌های اجتماعی ما براساس اسلام عزیز شود، هموار می‌شود.
کد خبر: ۶۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۴
شهید آوینی و روز هنر انقلاب اسلامی؛
شهید سیدمرتضی آوینی، تمام لحظه‌های عمر با برکت خود را به ویژه پس از انقلاب اسلامی، در مسیر به فعلیت رساندن ارزش‌ها و احکام اسلامی در قالب هنر صرف کرد و به حق در این راه خدمات ارزنده کم نظیری را در عرصه‌های گوناگون و گسترده هنر و اندیشه از خود به یادگار گذاشت، سالروز شهادت این هنرمند فرزانه، به عنوان روز هنر انقلاب اسلامی نامیده شده است.
کد خبر: ۶۵۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۰
اندیشه علم از منظر سیدمحمد‌تقی موحد‌ابطحی، نویسنده و پژوهشگر فلسفه علم؛
یکی از موضوعات علمی مطرح در ایران که ظرفیت عظیمی برای دیپلماسی علمی به‌خصوص در جهان اسلام دارد، علم/علوم انسانی اسلامی است که از یک سو در جهان اسلام طرفدار بسیاری دارد و از سوی دیگر ایران در این زمینه در 4دهه گذشته دستاوردهای مطلوبی برای ارائه به کشورهای اسلامی داشته و از مزیت رقابتی قابل‌توجهی در این زمینه نسبت به بسیاری از کشورهای اسلامی برخوردار است.
کد خبر: ۶۴۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۵
در گفتگو با استاد مطالعات سیاسی مطرح شد؛
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: امام خمینی ضمن توجه وافری که به اصل ولایت فقیه داشتند، نگاه جدید و مبتنی با نیاز جامعه امروز مسلمین از آن به دست می‌دهند که در آن بر تقابل و مبارزه با استعمار تأکید شده است.
کد خبر: ۶۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۹
به یاد مرحوم استاد حیدر رحیم‌پورازغدی؛
کنشگری‌های پویای اجتماعی، اظهارنظر و حضور در پهنه‌های میدانی، اتخاذ زبان ساده و از جنس مردم برای بسیاری از نخبگان، روشنفکران و مخاطبان ایشان چندان پسندیده نبوده و حتی شاید از سوی ایشان تقلیل جهان اندیشه انگاشته شود. حال آنکه حقیقت آن است که اندیشه و دانشی که دستاویز فاصله گرفتن از مردم شود و به کار زیست روزمره و سبک زندگی جاری مردم نیاید و موجب فاصله گرفتن صاحب اندیشه از مردم باشد، چیزی کم دارد. مرحوم استاد حاج حیدر رحیم‌پورازغدی یک‌تنه این پندار را برهم زده است.
کد خبر: ۵۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۲
اندیشه و سلوک اجتماعی مرحوم حکیمی؛
با آنکه یک امر تماما حیاتی است، اما روشن است که عدالت‌گرایی موردنظر اسلام، یک عدالت‌گرایی توأم با عدالت، اخلاق و در یک کلمه، توأم با رعایت احکام شرعی است. بنابراین، عدالت‌گرایی‌ای که خود از عدالت به دور باشد و به سهولت از مرز‌های اخلاق و شرع عبور کند، نسبتی با عدالت‌گراییِ اسلامی ندارد و ثمره آن چیزی جز اضافه شدن ظلمی جدید بر مظالم قبلی نخواهد بود.
کد خبر: ۵۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۶
مروری بر نقشه جامع نشریات و مطبوعات کشور در حوزه فرهنگ، اندیشه و هنر؛
جریانِ غالب تولید منطق و محتوای اقناعی در کشور متعلق به جریان بیگانه با جمهوری اسلامی ایران است و در این حوزه جریان انقلاب از بی‌عملی رنج می‌برد. متأسفانه در این وضعیت جمهوری اسلامی با انبوهی از شبهات نظری و فقر ایده مواجهه شده و همچنین منطق پشتیبان آن بازایستاده است. این مهم آینده جمهوری اسلامی را با چالشی جدی مواجه خواهد کرد.
کد خبر: ۵۲۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۹
بررسی و نقد کتاب «ابن خلدون و علوم اجتماعی: گفتار در شرایط امتناع علوم اجتماعی در تمدن اسلامی»
ابن خلدون متفکر اجتماعی ماقبل مدرن است که می‌کوشد بر اساس علم ارسطویی و با توسل به مفاهیمی چون طبایع اجتماع، تغییرات و تحولات پرشتاب عصر خویش را توضیح دهد و تبیینی برای آن‌ها ارائه کند.
کد خبر: ۵۰۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۹
یادداشت// محمد علی بیگی؛
اگر دکتر فردید بنای بحث از هویت داشت، در رجوع به عالم و آدم دیگری از آن سخن می‌گفت نه چنانکه غالبا از آن سخن می‌رود. حسب مبادی او هویت همواره در نسبت است چراکه انسان همواره مظهر است و آئینه لذا مظهر اسماء و صفات خداوند تواند بود، اسماء لطف، قهر و یا اسم الله که ورای لطف و قهر است. مظهریت مستلزم ظاهر است. ما در نسبت با اسمی از اسماء حق است که هویت فردی یا جمعی یافته، جماعت می‌شویم. جماعت می‌شویم اگر از در جمعیت با اسمی از اسماء او درآییم.
کد خبر: ۴۷۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۹
نقد و بررسی آراء متأخر هویت در گفتگو با محسن دنیوی؛
دکتر سروش تا هنگامی که در ایران بود گمان می‌کرد جمهوری اسلامی است که فقط مشکلات دارد، بعد که ده سالی در آمریکا و کانادا زندگی کرد متوجه شد آنجا هم آنگونه که فکر می‌کند نیست، در آمریکا که کسی با دکتر سروش چالشی نداشت؟ اما چرا باز او آرام ندارد؟ پس مقوله آنقدر هم که فکر می‌کنیم ساده نیست که دور یک میز بنشینیم و بگوییم عناصر هویتی با هم خوب باشند.
کد خبر: ۴۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۱
تبارشناسی مفهوم مقاومت در تاریخ معاصر ایران؛
در تاریخ معاصر ایران مقاومت را می‌توان از زمان قاجار به این‌سو پیگیری کرد. در عصر مشروطه مهم‌ترین و باارزش‌ترین مقاومت توسط شیخ فضل ا... نوری اعمال شد. اواخر عصرقاجار و در واکنش به نفوذ رو به گسترش تمدن مسیحی غرب و گرایش قاجاریه به نوسازی، نوعی واکنش شیعی- ایرانی برای پاسداری از سنت‌ها و فرهنگ و اقتصاد ملی در بین روحانیون شکل گرفت.
کد خبر: ۴۶۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
هویت از عینک اندیشمندان؛
چیستی هویت را باید در سروش دهه شصت دنبال کرد. ازنظر او سه فرهنگی که ما وارث و حامل آن هستیم، عبارت‌اند از: فرهنگ ملی، دینی و غربی. درواقع سروش به دنبال اعتباربخشی به غرب به‌عنوان یکی از ارکان هویت ایرانی است، وی حتی طرح «بازگشت به خویشتن» را که به‌نوعی در مقابل غرب هویتی مطرح‌شده است نمی‌پذیرد.
کد خبر: ۴۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
یادداشت محسن سلگی؛
شهادت‌طلبی اصیل لزوماً اهل شهود نیست، اما مشهود است؛ اهل مخفی‌کاری و مخفی‌شدن از مردم نیست. چیزی از مردم مخفی نمی‌کند و مخفی‌های مردم را آشکار نمی‌سازد. شاید غایب باشد و بیشتر اهل غیاب و غیب، اما مخفی نیست، در سایه‌ها راه نمی‌رود؛ در پی آشکارشدن است نه شکارکردن.
کد خبر: ۴۵۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۳