جامعه شناسی
گزارشی در باب نقد وضع جامعه‌شناسی ایران؛
جامعه‌شناسی ایران عمدتا بی‌هویت است؛ فرهنگ و جامعه را نسنجیده و متعصبانه موردحمله قرار می‌دهد و تحقیر می‌کند و فاقد آگاهی تاریخی-سرزمینی است. در جامعه‌شناسی ایران مدرنیته نیز بد فهمیده شده و خود جامعه‌شناسی به یک ایدئولوژی بی‌ریشه مبدل گشته است که می‌خواهد جامعه ایرانی را با نگاهی زمینه‌زدوده آسیب‌شناسی کند، حال‌آن‌که خودش نیاز به آسیب‌شناسی بنیادین دارد.
کد خبر: ۷۹۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۸
گفت‌وگو با محسن دنیوی درباره جامعه ایران؛
در تحلیل وضعیت جامعه ایران آنچه مهم و مورد تامل می‌نمایاند این است که شاید نتوان حکمی کلی درباره همه جامعه ایران صادر کرد و جامعه ایران را با یک تحلیل واحد سنجید. جامعه ایران واجد پیچیدگی‌هایی است که باید آن را در ارائه تصویر از آن لحاظ کرد.
کد خبر: ۷۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۶
مراحل تجدید آگاهی ایرانیان در گفتگو با رحیم محمدی و سید جواد میری/ بخش اول؛
دو قرن سکوت که عبدالحسین زرین کوب می‌نویسد، با منابع تاریخی سازگاری ندارد. اگر شما می‌خواهید تاریخ ورود اسلام به ایران را بازسازی کنید باید توجه کنید که یمن یکی از «ساتراپ‌ها» و یا همان نگهبان قلمرو ایران بوده است و آن‌ها پیش از ورود اسلام به ایران مسلمان شده بودند و پیش از آنکه جنگ‌های دوران اموی و عباسی علیه ایران شکل بگیرد، اسلام به ایران واردشده و در ذهن و زبان ایرانیان جای گرفته بود.
کد خبر: ۷۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۲
وضعیت‌سنجی منطق رفتاری جامعه ایرانی نسبت به مناسک مذهبی در گفتگو با محسن حسام مظاهری؛
هیچ جای تعجب نیست ـ همچنان که آمار‌ها و پیمایش‌های دینداری نشان می‌دهد ـ که در عامه مردم تعلق به مناسک ثانویه مثل عزاداری یا زیارت بیش از تعلق به مناسک اصلی و رسمی مثل نماز و روزه‌داری باشد؛ این موضوع عجیب و دور از انتظاری نیست و کاملا طبیعی است، چون این سنخ از مناسک هستند که فرد در آن‌ها احساس تعلق دارد و حس می‌کند متعلق به خودش است و برایش مفید است. چون او می‌خواهد زندگی کند و این مناسک امکان زندگی را به او می‌بخشد.
کد خبر: ۷۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۰
وضعیت‌سنجی مرجعیت اجتماعی روحانیون در جامعه ایرانی در گفتگو با کمال رضوی؛
اگر این تجارب و شواهد را گواه بگیریم، روحانیت در قدرت در تعامل و همسازی با نهادها، نیرو‌ها و ساحت‌های متکثر و چندگانۀ جامعه احتمالا کارنامۀ موفق‌تری نسبت به آلترناتیو خود ـ روحانیت جریان اصلی ـ پیش روی نهاده است. این کارنامه را نمی‌توان با وصف «به رسمیت شناختن دیگری» (آن‌گونه که فی‌المثل اکسل هونت اندیشه‌ورز متاخر مکتب فرانکفورت صورت‌بندی کرده) قرین ساخت.
کد خبر: ۷۳۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۸
بررسی نسبت امید اجتماعی با حال کنونی مردم در گفتگو با سیدحسن موسوی چلک؛
جامعه‌ای که ناامید باشد مردم احساس امنیت ندارند و نارضایتی وجود دارد. در جامعه ناامید هیچ‌گونه تحرک و پویایی وجود ندارد. جامعه ما به این شکل نیست. اما این به‌منزله نادیده گرفتن مشکلات هم نیست. حتی اگر می‌بینیم که اعتراضاتی از سمت مردم به‌صورت مدنی یا از طریق نمایندگان اصنافشان صورت می‌گیرد این یک جور امیدواری در جامعه است که به دنبال پیگیری مشکلاتشان هستند.
کد خبر: ۷۲۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۳۱
بررسی وضعیت جشنواره فارابی در گفتگو با تقی آزاد ارمکی؛
اراده حکومت باید بر این باشد که از نوابغ استفاده کند ولی نابغه‌ای که موضوعات ما را مورد‌چالش قرار دهد و حل کند و سیاست دهد و حکومت اجرا کند، نه اینکه به او گفته شود چگونه فکر کند بلکه حکومت به نخبه بگوید هرچه تو بگویی انجام می‌دهم. آن وقت است که جشنواره فارابی معنا پیدا می‌کند.
کد خبر: ۶۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۴
پرسشی از ادراک و آگاهی انسان جهانی در گفتگو با علیرضا بلیغ؛
نسبتی هم که بین گیتی شهر با بحث فعلی وجود دارد همان غربتی است که در گیتی شهر به وجود آمده است. این غربت همان غربت معناست. ملالی است که به واسطه تهی شدن شهر از معنا برای انسان پیش می‌آید. وقتی مدرنیته جهانی می‌شود همه به نحوی این ملال را تجربه می‌کنند.
کد خبر: ۶۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۸
بررسی ویژگی‌های جامعه پساکرونا در گفتگو با بهرام بیات، جامعه شناس؛
دکتر بیات بر این باور است، اگر روزی کرونا از جامعه رخت بربندد شرایط جامعه هرگز مانند دوران قبل از کرونا نمی‌شود. ما در بحث کرونا هزینه‌های زیادی دادیم، بخش قابل‌توجهی از مردم و جامعه پزشکی عزیزان خود را از دست دادند. از این جهت نباید دستاوردهای مثبت کرونا را به‌آسانی از دست داد و قوه عاقله جامعه باید فکری برای آن بیندیشد. باید به نقاط مثبت کرونا به دید سرمایه‌گذاری نگاه شود.
کد خبر: ۶۴۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۵
در نشست نقد کتاب «تحلیلی نقادانه از پیمایش‌های ملی در ایران» مطرح شد؛
تحت رابطه علم‌وجامعه باید به این موضوع بپردازیم که چرا علم ما بیگانه از جامعه است؛ یعنی آیا این بیگانگی متقابل است یا این علم ما نسبت به جامعه بیگانه است. قشر دانشگاهی، نظریه‌پرداز اجتماعی و جامعه‌شناس ما طوری تربیت‌نشده که نسبت مستقیم با این پیمایش‌ها برقرار کند و آن هم به دلیل فقدان رابطه با جامعه است.
کد خبر: ۶۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۱
گفت‌وگو با رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران به مناسبت روز علوم‌اجتماعی؛
اگر جامعه‌شناسان حرفی را بزنند که سیستم نمی‌پسندد، مجبور می‌شوند هزینه‌هایی را بپردازند. یعنی سیستم این را به رسمیت نمی‌شناسد که شما کار علمی خود را با چارچوب‌های ارزشی خود به صورت متکثر داشته باشید؛ لذا درنهایت جامعه‌شناسان یا باید حرف سیستم را بزنند یا اگر حرف دیگری بزنند باید هزینه‌هایی پرداخت کنند یا اینکه سکوت کنند.
کد خبر: ۵۶۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۶
گسترش ادبیات جامعه‌شناسی اقتصادی در گفتگو با علی‌اصغر سعیدی؛
پدیده‌های مهمی در اقتصاد ایران در حال رخ دادن است مثل یارانه، اشتغال، بازارها و تغییرات اقتصادی که دولت‌ها بعد از انقلاب با آن روبه‌رو هستند که اتفاقاً تأثیر بسیاری بر رابطه بین مردم و دولت دارد، ولی جامعه‌شناسان در این زمینه سکوت محض دارند یعنی می‌پذیرند که مشکلات اقتصادی راه‌حل اجتماعی ندارد.
کد خبر: ۵۵۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۱۶
بررسی کوفه و کوفی‌ها در جهان فیلم‌سازی میرباقری؛
ماجرا‌هایی که میرباقری از کوفه نقل می‌کند، قابل‌تطبیق با شرایط حاکمیت و جامعه در ایران پس از انقلاب است. در رژیم قبل، چون قدرت در دست یک شخص یا یک خانواده بود، امکان این همه رویاپردازی در افراد برای رسیدن به اریکه‌های بالادستی قدرت وجود نداشت و تنها راه موجود، اتصال به همان خانواده قدرتمند شاهی بود که برای خیلی‌ها نمی‌توانست میسر باشد. اما در فردای انقلاب است که آن تمرکز می‌شکند، امکان رویاپردازی برای خیلی‌ها فراهم می‌آید، سهم‌خواهی‌ها شروع می‌شوند.
کد خبر: ۵۲۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۰
آسیب شناسی فعالیت‌های سیاسی اندیشمندان در گفتگو با دکتر آزاد ارمکی؛
کنش سیاسی نخبگان موردنقد است چراکه می‌دانیم، نخبه علمی دارای امر نخبگی در عرصه جامعه‌شناسی سیاسی و رخدادهای سیاسی نبوده و امکان اشتباهش نسبت به یک نخبه سیاسی بیشتر است. مورد نفی نبوده چراکه آلترناتیوی برای این افراد در کشور وجود ندارد.
کد خبر: ۵۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۲
بررسی زمینۀ دعا از منظر جامعه‌شناسی دین در گفتگو با حسن خیری؛
در جهان امروز هویت‌های سیال و سیار پدید آمده؛ لذا توصیفی که امروز از جهان می‌کنند، حاکی از یک بی‌خانمانی است. رویکرد به دعا در این مقطع، توجه به خانمان است؛ یعنی توجه به اینکه بی‌پناه نیستیم، روح دعا به‌مثابۀ ملجأ و پناهگاه است.
کد خبر: ۴۱۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۴
زوال ساختارها، فن‌آوری ارتباطات، بازسازی فردی جنسیت؛
در میان تغییرات جدید در نهاد خانواده ایرانی، تأثیرات فن‌آوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید بر مناسبات کنش اعضای خانواده است. فن‌آوری دیگر صرفاً یک شیء یا ابزار مصنوع و بشر-ساخته نیست، بلکه علاوه بر کارکردها یا پیامدهای آشکار و پنهان اجتماعی و فرهنگی، ابزاری هویت‌ساز یا توسعه‌دهنده هویت است. در میان گروه‌های سنی، نوجوانان و جوانان تأثیرپذیری بیشتری دارند.
کد خبر: ۳۹۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۹
آسیب شناسی رشد پدیده طلاق در میان طیف‌های گوناگون؛
جامعه درحال گذار ایران از نظر فرهنگی در حال گذر سریع از معیار‌های سنتی به مدرن است؛ سنت‌های قدیم ازدواج اکثرا در حال فروپاشی و دگرگون شدن به سمت معیار‌های جوامع پیشرفته هستند؛ به جای آنکه ازدواج مانند قبل یک کار جمعی و خانوادگی و مشارکتی با مسئولیت جمع باشد، گاه به تصمیم گیری فردی جوانان و انتخاب شخصیشان بدل شده است.
کد خبر: ۳۵۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۶
در حاشیه تعطیلی مراکز علمی مبارزه با فساد؛
تا امروز اقدام خاصی درباره جامعه‌شناسی فساد در ایران صورت نگرفته جز چند مورد از آثار معروف مثل کتاب دکتر فرامرز رفیع‌پور یا جامعه‌شناسی فساد العطاس که مربوط به چارچوب اجتماعی ایران نیست، منبع مشخص و البته شناخته‌شده دیگری دراین‌باره وجود ندارد؛ کشوری که نه استاد دانشگاه، نه سیاستمدار و نه جامعه‌شناس آن عزمی برای برون‌رفت از این وضعیت در سر ندارد.
کد خبر: ۳۴۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۲
یادداشت// سید سعید وصالی؛
مفهوم حاشیه نشینی؛ یک مفهوم مبهم و البته بسیار مرتبط با مسائل شهری است. مفهومی که در طی سالیان اخیر به حوزه علوم اجتماعی و اقتصادی نیز وارد شده و نظر اهالی اندیشه را به سمت خود جلب کرده است. جایگاه این مفهوم در نزد جامعه شناسان و بررسی زمینه‌های اجتماعی بروز آن در کشوری مثل ایران، موضوع گفتاری است که از دکتر سعید وصالی پیشِ روی شماست.
کد خبر: ۲۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۸