به گزارش«سدید»؛ دوشنبه‌شب شبکه یک سیما در جدیدترین قسمت برنامه «جام‌جم» میزان محمدقوچانی و حسین شاهمرادی بود. چندی است که برنامه «جم‌جم» به‌مانند شمعی، فضای سیما را روشن نگه داشته است. این برنامه با موضوع رسانه و اندیشه برگزار شد. برنامه تلویزیونی «جام‌جم» بعد از یک هفته غیبت با یک مناظره جنجالی برگشت. گفت‌وگویی که بعد از چند هفته بحث درباره آثار نمایشی، این‌بار با موضوع «رسانه و اندیشه» پیش رفت. تلافی اندیشه و رسانه ترکیب جالبی است. اندیشه بدون رسانه پایدار نیست و رسانه هم بدون اندیشه جز ارائه مطالب زرد و سطحی چیز دندان‌گیری ندارد؛ بنابراین موضوع اندیشه شاید در بخش‌های مختلف برنامه‌سازی و سریال‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار باشد و اتفاقات عمیقی که به این واسطه رقم می‌خورد و مدت‌هاست کمتر توجهی می‌شود. در فضای سینما و نمایش خانگی که همه چیز به سمت گیشه و فضای تجاری رفته و در فضای ساخت سریال و برنامه تلویزیونی هم موضوع اندیشه و پژوهش کمتر موردنظر قرار می‌گیرد.
در این قسمت برنامه «جام‌جم» یک طرف محمد قوچانی، سردبیر شناخته شده روزنامه سازندگی، روزنامه‌نگار و سردبیر بسیاری از نشریات و روزنامه‌های طیف اصلاح‌طلب قرار داشت و طرف دیگر مناظره، حسین شاهمرادی که زمانی مدیر انتشارات امیرکبیر، تهیه‌کننده «شب روایت» و «مجله تصویری شیرازه» و همچنین این روز‌ها مدیر شبکه چهار سیما است. برنامه‌ای که جنجالی و داغ از آب درآمد و کلیپ‌های مختلفی از آن در فضای مجازی در حال پخش و بازنشر است. برنامه‌ای که این روز‌ها دوران بلوغ خود را سپری می‌کند و بازتاب‌های خوبی در فضای مجازی به همراه دارد. برنامه تلویزیونی «جام‌جم» با رویکردی نقادانه، روانه آنتن تلویزیون شده و آن‌طور که مجری این برنامه به ایسنا گفته جزو برنامه‌هایی است که به توصیه رئیس سازمان صداوسیما ساخته می‌شود.
زبان صریح سیما در «جام‌جم»
برنامه تلویزیونی «جام‌جم» چندی است که با سردبیری و میزبانی سید احمد موسوی صمدی و تهیه‌کنندگی مصطفی هیودی هر هفته از شبکه یک سیما پخش می‌شود. بر اساس اعلام روابط عمومی تلویزیون، این برنامه که نگاهی نقادانه به رویکرد‌های کلان حوزه فرهنگ و رسانه دارد، در قسمت‌های ابتدایی با نگاهی تحلیلی، موضوعات بحث‌برانگیزی را که سازمان صداوسیما با آن‌ها مواجه است، بررسی کرد که همین امر منجر به دیده شدن برنامه شد.
این برنامه به‌صورت زنده پخش می‌شود و میزبان در هر قسمت با حضور مهمان به چالش در حوزه مباحثی می‌پردازد که در کانون توجهات رسانه‌ای قرار گرفته است. اولین قسمت از این برنامه نیز به رویکرد سازمان صداوسیما در مواجهه با سلبریتی‌ها پرداخت. برنامه «جام‌جم» در ۵۲ قسمت هر دوشنبه حوالی ساعت ۲۳ به کارگردانی مصطفی امامی روی آنتن شبکه یک می‌رود.
سید احمد موسوی مجری این برنامه است. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا درباره انتخابش برای اجرای برنامه «جام‌جم» می‌گوید که تصمیم شخص رئیس سازمان صداوسیما بوده است. او بر این باور است که یکی از دلایل انتخاب این بوده که شخصیت جدیدی به بیننده معرفی شود تا مخاطبان عقبه ذهنی درباره او نداشته باشند. به گفته او در این قاب ممکن بود رضا رشیدپور، مرتضی حیدری یا محمدرضا شهیدی‌فرد بنشینند که نسبت به هر کدام امکان داشت یک برداشت دیگر صورت بگیرد.
او درعین‌حال درباره برداشت‌های برخی از ساخت این برنامه می‌گوید: «عنوان می‌کنند «جام‌جم» آمده است تنور انتخابات را گرم کند، «جام‌جم» کجا، تنور انتخابات کجا! دو مقوله متفاوت‌اند. خیلی‌ها هم می‌گویند شما آمدید بحران کمبود مخاطب را حل کنید! درحالی‌که «جام‌جم» یک مأموریت مشخص دارد و بر روی همان سیاست طراحی شده در حال حرکت است.»
موسوی صمدی که پیش از این، او را با عنوان مدیر گروه اجتماعی شبکه چهار تلویزیون می‌شناختیم و تحصیلات دکترای خود را در رشته سیاست‌گذاری فرهنگی گذرانده است، به گفته خود پیش‌تر سابقه اجرا را هم در تلویزیون داشته و حالا این روز‌ها او را در برنامه «جام‌جم» می‌بینیم. او که استاد دانشگاه امام صادق (ع) هم است، بیان می‌کند: «اینکه بتوانیم با یکدیگر درباره یک موضع مشترک به گفتگو بپردازیم، خیلی مهم است. از سویی نباید فضای نقد را با سیاه‌نمایی اشتباه بگیریم، خط قرمزی را تعیین کنیم مبنی بر اینکه می‌خواهیم رو به جلو حرکت کنیم؛ لذا فضا در این برنامه هم سیاه‌نمایی نیست و می‌توانیم نقد کنیم حتی برنده و کوبنده، حتی ناراحت‌کننده باشد؛ اما خوب است که فضا، فضای انتقاد و نقد باشد و نکته‌ای که می‌بایست به آن‌توجه کنیم این است که باید راهبردی برای نقد داشته باشیم.»
چرا چهره‌ها در تلویزیون نیستند؟
یکی از بخش‌های مهم این مناظره که در فضای مجازی بسیار دیده و بازنشر شد در مورد عدم حضور چهره‌ها در تلویزیون بود که قوچانی از این رویه انتقاد کرد؛ اما مدیر شبکه چهار پاسخ داد: «سروش صحت، احسان علیخانی و رامبد جوان ممنوع‌الکار نیستند، جرأت ندارند به تلویزیون بیایند. این‌ها به دلیل تفتیش عقاید روشنفکران جرأت نمی‌کنند به تلویزیون بیایند.»
یکی دیگر از بخش‌های مهم این مناظره آنجایی بود که بحث احیای برخی برنامه‌ها به میان آمد و قوچانی پرسید که چرا برنامه «آسمان شب» را احیا نمی‌کنید که مدیر شبکه چهار گفت: «صلاح نمی‌بینیم؛ که این پاسخ هم با واکنش‌هایی مختلفی در فضای رسانه‌ای روبه‌رو شد. درحالی‌که آسمان شب ویژه برنامه تک‌قسمتی در سال ۷۸ و به مناسبت یک خورشیدگرفتگی وسیع بود که به دلیل موفقیت چشمگیر تبدیل به یک برنامه ثابت در تلویزیون شد و به مدت ۱۶ سال روی آنتن شبکه چهار می‌رفت و جزو برند‌های شبکه چهار محسوب می‌شود.»
برنامه‌هایی مثل «جام‌جم» در این شرایط تلویزیون و نبود هیچ برنامه مشخصی، برنامه خوبی هستند و مجری هم توانسته خوب اداره کند و چهره جدید بودن مجری مانع در افتادن برنامه «جام‌جم» به سمت یکی از طیف‌های فکری داخل تلویزیون و بیرون از آن شده است.
تجربه تلویزیون نشان داده که همیشه توجه به سلایق مختلف و دعوت از سلایق متفاوت موفقیت‌آمیز است و نمونه آخر، رویه برنامه «به افق فلسطین» بود که با توجه به همین رویه بسیار مورد توجه قرار گرفت و تبدیل به یک برند خوب برنامه‌سازی در حوزه فلسطین و تحلیل تحولات غزه شد. هر چند که در میانه راه تحمل نشد؛ بنابراین تنوع سلایق، مخاطب را به پای برنامه‌های می‌کشاند.»، اما نکته اینجاست که این نوع برنامه‌ها به تنهایی کافی نیستند؛ چراکه امروز مشکل تلویزیون، مسأله فقدان سرگرمی است. آمار بالای مخاطبان شبکه آی‌فیلم که سریال‌های تکراری پخش می‌کند، نشان‌دهنده نیاز مخاطب به مسأله سرگرمی است که در دوران تحول این امر فراموش شد و همه چیز به مسأله انتقال پیام به عریان‌ترین شکل آن تبدیل شد و تلویزیون را از ابعاد سرگرمی‌ساز خود دور کرد. همین امر به مخاطبان تلویزیون ضربه زد؛ بنابراین تلویزیون در کنار برنامه‌هایی مثل «جام‌جم» و توجه به سلایق مختلف باید در دوران تحول بیش از آنکه سند، برنامه و راهبرد ارائه کند باید در عمل تحول‌ساز باشد و ضمن توجه به اهمیت رسانه بداند که سرگرمی قابل جداسازی از رسانه نیست و مسأله سرگرمی در قالب برنامه‌های مختلف از جمله سریال را تقویت کند؛ چراکه بدون توجه به این مسأله برنامه‌های گفت‌وگومحور چندان فروغ و دوامی نخواهند داشت.
چرا تلویزیون اصلی‌ترین مزیت خود یعنی سریال‌های با کیفیت را با تحلیل‌های اشتباه مشاورانی که قرار بود سردمداران تحول باشند؛ اما سردمداران تنزل تلویزیون شدند، به حاشیه برده است. این رویه می‌تواند صداوسیما را از مزیت خود تهی کرده و تبدیل به رسانه ضعیف کند. تحول در عمل معنا می‌یابد و «جام‌جم» تحولی است؛ اما برای ایجاد موج کافی نیست و سریال‌های با کیفیت هستند که دریا را مواج و مخاطب را مشتاق می‌کنند.
تحول صداوسیما با هدف افزایش مخاطب از برنامه ساختن آغاز نمی‌شود بلکه از تغییر رویکرد و اصلاح ایده مرکزی شروع می‌شود.
/انتهای پیام/
