معماری الهام‌گرفته از بادگیر‌های کویر

به گزارش «سدید»؛ ساختمان موزه از دو بخش کلی، مجموعه‌ای از فضا‌های بسته و حیاط میانی تشکیل شده است. درون ساختمان و در فضای بسته آن، مسیری مارپیچ به‌صورت چرخشی طراحی شده که افراد با پیمودن مسیری با شیب کم، به‌سوی پایین راهنمایی می‌شوند. این مسیر مارپیچ داخلی در تضاد با نمای بیرونی، حالتی کاملا نوین دارد. مارپیچ دارای هفت فضا یا گالری (نگارخانه) اصلی است.

گالری شماره یک
فضای نخست سرسرای اصلی ساختمان است که «گالری شماره یک» خوانده می‌شود. این گالری به‌آرامی به گالری پس از خود متصل می‌شود و بازدیدکننده را درون زمین می‌برد. گالری‌های مجموعه دارای طرح‌های کمابیش همانند هستند، اما گالری‌های یک و پنج که محور اصلی ساختمان موزه را می‌سازند، با دیگر گالری‌ها متفاوت‌اند. اتصال هر گالری به گالری پس از خود از طریق شیب‌راهه‌هایی با شیب ملایم صورت گرفته که در هماهنگی کامل با گالری‌ها ساخته شده‌اند.

موزه هنر‌های معاصر تهران دارای جامع‌ترین و مهم‌ترین گنجینه‌های هنر مدرن پس از جنگ‌جهانی‌دوم تا پیش از دهه۱۹۸۰ میلادی در خارج از اروپا و آمریکای شمالی است که شامل کار‌های مهمی از جنبش‌های هیجان‌نمایی انتزاعی، پاپ آرت، مینیمالیسم، مفهومی و فوتورئالیسم می‌شود. در گنجینه دائمی موزه بیش از سه‌هزار اثر ارزشمند از نخبگان هنر‌های تجسمی نگهداری می‌شود که نزدیک به ۴۰۰عدد از آن‌ها، دارای ارزش استثنایی هستند؛ ازجمله آثار مهم موزه، می‌توان به کار‌های شاخصی از گوگَن، رُنوار، پیکاسو، ماگریت، ارنست، پولاک، وارهول، لُویت و جاکومتی اشاره کرد. موزه هنر‌های معاصر تهران همچنین مالک مجموعه بسیار مهم و جامعی از هنر نوگرا و معاصر ایران است.
درمجموع، موزه هنر‌های معاصر دارای ۹گالری است که سه گالری آن به نگهداری آثار ارزشمند هنرمندان یادشده می‌پردازد و ۶گالری موقت آن هم در مسیر بازدیدکنندگان قرار دارد؛ به‌طوری‌که بازدید از آن‌ها برای کسانی که به موزه هنر‌های معاصر می‌روند، بسیار ساده و دلنشین خواهد بود. در محوطه این موزه هم آثار هنری و مجسمه‌هایی از هنرمندان کشور‌های مختلف دنیا قرار دارد. یکی از نمایشگاه‌هایی که این روز‌ها در موزه هنر‌های معاصر در حال برگزاری است، نمایشگاه «پرسونا» از آثار هنرمند شناخته‌شده «اندی وارهول» است.

اندی وارهول یکی از برجسته‌ترین تصویرسازان آمریکایی و یکی از بزرگ‌ترین تاثیرگذاران پاپ‌آرت بود. وی در سال ۱۹۲۸ در ایالت پنسیلوانیای آمریکا در یک خانواده فقیر به دنیا آمد و در سال‌های بعد از زندگی به هنرمندی بزرگ در سبک پاپ‌آرت و تصویرگری تبدیل شد. وارهول در طول زندگی‌اش به بیشتر رشته‌های هنری نگاهی داشت و غیر از تصویرسازی در زمینه کارگردانی، نویسندگی فیلمنامه و نمایشنامه فعالیت مستمر داشت و مفهوم هنر و زیبایی‌شناسی را در بسیاری از موارد تغییر داد. او در سال ۱۹۸۷ در نیویورک از دنیا رفت.

بیانیه «پرسونا»
امیر راد، کیوریتور این نمایشگاه که نخستین نمایش انفرادی آثار اندی وارهول مستقل از سایر آثار گنجینه موزه هنر‌های معاصر تهران است، در بیانیه این نمایشگاه آورده است: «نمایش پرسونا، مجموعه آثار اندی وارهول، در موزه هنر‌های معاصر تهران فرصتی است تا با نگاهی متفاوت به آثارش، لایه‌به‌لایه، حجاب سالیان از چهره او زدوده شود. چهره هنرمندی پیش‌رو که به‌غایت تجسم بازتاب اندیشه‌های ژوزف بویز درباره مجسمه‌های اجتماعی بود. تفکری که در آن، زندگی هنرمند اثر هنری اوست و تجربه زیسته هنرمند مرز بین اثر هنری و زندگی را از میان می‌برد. تلاش وارهول برای بازساخت هرباره پرسونای خود، زندگی و یگانه اثر او شد که به‌تناوب در آثارش نمود پیدا کردند. آثار وارهول بازتولید متکثر پرسونای وارهول‌اند.» یکی از اولین آثار این نمایش‌ها ویدیویی از مردی درحال خوردن قارچ است. در توضیح این اثر چنین نوشته شده: «خوردن، تجربه‌ای است هنری که اندی وارهول در آن مردی را درحال خوردن قارچ به تصویر می‌کشد. ستاره این نمایش تک‌نفره «رابرت ایندیانا» هنرمند پاپ است که به‌آرامی مقداری قارچ می‌خورد و زمان لذت‌بخشی را تجربه می‌کند. لذتی برآمده از خوردن قارچ و همراهی گربه کنجکاوش که گهگاه سری به او می‌زند.»

قوطی‌های کنسرو وارهول نیز از آثار بسیار موفق اوست که در این نمایشگاه به نمایش عموم گذاشته شده است. قوطی‌های کنسرو سوپ کمپبل مجموعه‌ای از ۳۲ تصویر از قوطی‌های سوپ کنسروشده با رنگ‌های قرمز و سفیدند؛ نقاشی‌هایی با ابعاد ۴۸ در ۸۱ سانتی‌متر. سوپ با مزه‌های جورواجور: سوپ کلم چدار، سوپ نودل مرغ، سوپ سبزیجات، سوپ پیاز، سوپ نخودفرنگی و ...
در توضیح این اثر نوشته شده است که: «مواجهه خود با دیگری یا بهتر است بگوییم فاصله میان جهان ما و جهان آن‌ها را می‌توان در همین اثر معروف وارهول دید. نیازی نیست تا برای درک عمق این تفاوت‌های ادراکی، در متونی، چون سفرنامه‌ها، رمان‌ها یا اسناد حفاری کنیم. اگر اندکی در مظاهر دم‌دستی زندگی روزمره دقیق شویم هم می‌توانیم ببینیم که انگاره‌ها، انتظارات و ارزش‌های ما در انواع بازنمایی‌ها نمایان است. وارهول که به امکانات تصویری پدیده‌های مصرفی پی برده بود، نسخه‌برداری مکانیکی را جایگزین نسخه شخصی و خودمحور کرد. او در این روند از طریق مختل کردن پرسپکتیو شخصی و ساختن تصویری بت‌واره از شمایل یک کالای مصرفی با پدیده‌ای از فرهنگ عامه آن را همزمان در نزدیک‌ترین و دورترین فاصله از بستر خود قرار می‌دهد و با محصور کردن پدیده فرهنگی در قاب و تاکید جنون‌آمیزش بر جنبه‌های بصری آن، نقطه گریز خود را هم آشکار می‌کند.»

مائو، سیاستمدار چین نیز از دیگر سوژه‌های وارهول بوده که در پرسونا به نمایش درآمده است: «مجموعه مائو یکی از شخصی‌ترین انتخاب‌های اندی وارهول در میان پرتره‌هایی است که تصویر کرده است. در نگاه نخست می‌توان این مجموعه را در میان تعداد بسیاری زیادی از آثاری قرار داد که سفارش آن را فقط برای تامین هزینه‌های کارخانه و پروژه‌هایش به انجام می‌رساند، اما واقعیت این است که برخلاف پرسونای خودساخته‌اش، وارهول صاحب اندیشه‌های سیاسی بود و نقدی جدی نسبت‌به جامعه خود داشت. با کمی کاوش در فهرست کتاب‌های موردعلاقه‌اش، فیش‌های کمک مالی به جریان‌ها و گروه‌های دست چپی مشخص می‌شود که بسیار اهل مطالعه بود و گرایش‌های چپ‌گرایانه داشت و می‌توان تصور کرد که در زمان خلق مجموعه مائو، هنگامی که مائو یکه‌تاز اندیشه چپ آلترناتیو جهان بود، این اندیشه‌ها متبلور شده‌اند.»

پرتره‌ای از مرلین مونرو، مرد ارغوانی درحال خودکشی، ژاکلین کندی، راسل مینز و البته پرتره‌ای از خود وارهول دیگر آثار این نمایشگاه را تشکیل می‌دهند. متن‌های مرتبط با تصاویر در این مجموعه نیز به قلم امیر راد نوشته یا براساس متون خانم‌ها و آقایان سحر عصرآزاد، علی بختیاری سیاوش خائف، سینا خزیمه، رسول رخشا، ساله شریفی، نسیبه فضل‌الهی، خشایار قشقایی، افسانه کامران، پیروز کلانتری و علی معتمدی بازنویسی شده‌اند. آخرین اثر این نمایشگاه عینک وارهول بر چشم‌های مائو است با این عنوان که «عینک وارهول را هم فراموش نکنیم. عینکی که در همه‌جا نمودی از حضور او بود.»

موزه هنر‌های معاصر تهران همان‌طورکه از عنوانش پیداست موزه‌ای برای نمایش آثار هنرمندان معاصر است. طراحی جالب موزه، حیاط میانی و آرامشی که در این مکان وجود دارد، در کنار نمایش آثار ارزشمند می‌تواند ساعتی خوش را نه برای علاقه‌مندان به هنر، بلکه برای همه کسانی فراهم کند که دوست دارند تجربه‌ای جدید از مکانی جدید داشته باشند. نمایشگاه پرسونا تا پنجم مرداد در این موزه برپاست.

 

انتهای پیام/