جشنواره تلویزیونی مستند که این روزها چهارمین دوره آن در حال برگزاری است، علاوه بر کارکردهایی که به آن اشاره شد، مزایای دیگری نیز دارد که باعث می‌شود تا این جشنواره در نقطه‌ای متفاوت نسبت به سایر جشنواره‌ها قرار بگیرد. در ادامه و به بهانه پخش روزانه آثار این جشنواره از شبکه تلویزیونی مستند، نگاهی به برخی از مهم‌ترین اتفاقات این جشنواره تا به امروز داریم.
اینجا حرف از مخاطب میلیونی است!
اساساً هیچ جشنواره‌ای در جهان نیست که مخاطب آن میلیون‌ها نفر باشند. چراکه جشنواره‌ها از اساس محفلی و محدود تعریف می‌شوند. ذات جشنواره‌ها با مخاطب محدود و حرفه‌ای گره خوردند و صحبت کردن از مخاطب میلیونی برای اغلب جشنواره چیزی شبیه به شوخی است؛ اما جشنواره تلویزیونی مستند به واسطه بستر پخش آثار که همان تلویزیون است، از پایه و اساس مخاطبی فراتر از مخاطب مرسوم جشنواره‌ها را با خود درگیر می‌کند. یعنی اگر در جشنواره‌ای همچون جشنواره فیلم فجر به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد صنعت فیلمسازی کشور، در مجموع در یک سال چند هزار نفر آثار این جشنواره را می‌بینند، در جشنواره تلویزیونی مستند که آثارش از شبکه مستند سیما پخش می‌شوند، تنها در یک شب ممکن است چند صدهزار نفر در سراسر ایران، نظاره‌گر یکی از آثار این جشنواره باشند. حالا حساب کنید مخاطب این جشنواره در طول حدوداً
دو ماهی که پخش آثارش ادامه دارد، تا چه اندازه خواهد شد. همین حساب و کتاب ساده نشان‌دهنده جایگاه و اهمیت این جشنواره است. فراتر از این مخاطب چشمگیر، باید به ارتباط‌گیری میان توده مردم با سینمای مستند از طریق چنین جشنواره‌هایی نیز اشاره کرد. برخلاف گعده‌های محدود هنری جشنواره‌ها، کارکرد استفاده از بستر تلویزیون برای پخش آثار، ایجاد ارتباط میان توده مردم با آثار مستند و تعامل بهتر مستندسازان با مخاطبان آثارشان است.
علیه مرکزگرایی، به نفع تکثر
در ابتدای متن از این نوشتیم که یکی از بزرگ‌ترین کارکردهای جشنواره‌ها کشف استعدادهاست. جشنواره تلویزیونی مستند نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاید روال حرفه‌ای و چارچوب‌های بیش از اندازه هنری جشنواره‌های مستند در کشور باعث شود تا عموم آثار راه‌یافته به این جشنواره‌ها آثاری از شهرهای بزرگ‌تر به‌ویژه پایتخت باشند که رویکردهای هنری و شبه‌روشنفکران در آن‌ها پررنگ‌تر است، این در حالی است که اساساً تلویزیون به واسطه جنس متفاوت مخاطبانش و البته رویکردهای متفاوتی که دارد، سعی می‌کند تا دست بر آثاری بگذارد که برای عموم مخاطبان جذاب باشد و به شکل طبیعی در چنین شرایطی شانس حضور آثاری که شاید از سوی جشنواره‌هایی همچون سینماحقیقت یا جشنواره‌های مشابه چندان جدی گرفته نمی‌شوند، در جشنواره تلویزیونی مستند بیشتر است.
فرصتی برای درخشیدن آثاری در گونه‌های متفاوت که از سراسر ایران به این جشنواره ارسال شدند و نمایش آن‌ها در رسانه ملی می‌تواند همه طیف‌های مخاطبان (نه فقط مخاطبان محدود جشنواره‌ها) را با خود همراه کند.
شما داور جشنواره تلویزیونی مستند باشید
یکی از مهم‌ترین امتیازات جشنواره تلویزیونی مستند که رویکردهای آن را به یک جشنواره مردمی نزدیک‌تر می‌کند، در نظر گرفتن بخش آرای مردمی است. برگزارکنندگان این رویداد برای آن که مخاطبان را با آثار جشنواره بیشتر درگیر کنند، بخشی با عنوان آرای مردمی ایجاد کرده‌اند تا مخاطبان هر شب به مستند مورد علاقه خود امتیاز دهند. رأی‌گیری بعد از پخش هر اثر از شبکه مستند سیما به مدت 24ساعت ادامه دارد و مخاطبان می‌توانند براساس سلیقه و نگاه خود به مستند مورد علاقه‌شان امتیاز بدهند و این امتیاز را همراه با کد فیلم به ۳۰۰۰۰۸۱پیامک کنند یا اینکه از طریق سایت جشنواره به آدرسhttps://festdoctv.com به اثر موردنظرشان رأی دهند. در پایان جشنواره، امتیاز این آرا که میانگینی از تعداد و کیفیت آراست، فیلم منتخب مردمی هر بخش را مشخص می‌کند.
بخش ویژه کرونا در اولین جشنواره مستند دوره کرونا
وقتی همه اتفاقات پیرامون ما از سیاست تا اقتصاد، فرهنگ و مسائل اجتماعی همه از کرونا اثر گرفته‌اند، به شکل طبیعی جشنواره تلویزیونی مستند نیز خارج از این قاعده نیست. به همین خاطر هم هست که جشنواره تلویزیونی مستند
به عنوان اولین جشنواره برگزار شده در حوزه مستند در سال 99، امسال یک بخش ویژه برای مستندهایی که با موضوع کرونا تولید شده‌اند، در نظر گرفته است. موضوعات این آثار حول محورهایی همچون کمک‌های مردمی، اقدامات جهادی برای تولید مواد ضدعفونی‌کننده، ماسک و دستکش، تلاش نظام سلامت و کادر درمانی کشور، مجاهدت‌های مدافعان سلامت و موضوعاتی از این دست است که همچون سایر آثار جشنواره در سه دسته کوتاه، نیمه‌بلند و بلند تقسیم‌بندی شده‌اند و به روال سایر آثار در باکس ساعت21شبکه مستند که از شنبه تا چهارشنبه به پخش آثار جشنواره تلویزیونی مستند اختصاص دارد، به روی آنتن می‌روند. بخش ویژه کرونا، جایزه‌ای جداگانه نیز دارد.
یک هیات داوران قَدَر
جشنواره تلویزیونی مستند علاوه بر رقابت بر سر فیلم‌های مستند، بخش‌هایی همچون مستندنگاری و عکس نیز دارد که آثار راه‌یافته به این بخش نیز به شکل جداگانه داوری می‌شوند و برگزیدگان این بخش‌ها نیز در آیین اختتامیه این رویداد مورد تقدیر قرار می‌گیرند. بخش‌هایی که باید آن‌ها را مکمل پازل مستندسازی دانست، آنچنان که مستندنگاری پایه اصلی پژوهش مستند (به‌عنوان رکن اصلی ساخت اثر مستند) است و عکس نیز نزدیک‌ترین تجربه تصویری به مستند و به نوعی ریشه شکل‌گیری سینمای مستند بوده است. به همین واسطه هم بود که دبیرخانه چهارمین جشنواره تلویزیونی مستند، وجیهه سامانی، فرشاد مهدی‌پور و محمد جباری را به‌عنوان داوران بخش مستند نگاری و حسن غفاری، محمدحسین حیدری و سعید فرجی به‌عنوان داوران بخش عکس چهارمین جشنواره تلویزیونی مستند معرفی کرد. اما بمب خبری این دوره از جشنواره تلویزیونی مستند، پیوستن ابراهیم حاتمی‌کیا به تیم داوری بخش اصلی جشنواره بود. خبری که بازتاب گسترده‌ای هم در رسانه‌ها پیدا کرد. براین اساس ترکیب پنج نفره هیات داوران چهارمین جشنواره تلویزیونی مستند شامل ابراهیم حاتمی‌کیا، مصطفی رزاق کریمی، لقمان خالدی، وحید فرجی و محدثه گلچین‌عارفی می‌شود. داورانی که آثار این جشنواره را در فرصت باقیمانده تا انتهای نمایش مستندها در انتهای ماه مهر داوری خواهند کرد تا برندگان بخش‌های مختلف در اختتامیه این رویداد مورد تقدیر قرار بگیرند.
انتهای پیام/
