به گزارش فرهنگ سدید؛ هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی، در آسیب‌شناسی و تحلیل دلایل کمرنگ‌شدن جریان تولید آثار مذهبی در بازار موسیقی، بر نقش سکان‌داری تهیه‌کنندگان و خلأ سیاست‌های حمایتی دولت تأکید کرد.
وی در در تبیین دلایل ضعیف‌شدن جریان تولید آثار موسیقایی متکی بر مفاهیم و مناسبت‌های مذهبی گفت: حدود یکی‌دو دهه گذشته حمایت از موسیقی ایرانی و ارکسترال مدنظر مسوولان قرار گرفت و به‌دلیل اینکه هزینه ساخت و تولید آثاری با مضامین ملی، مذهبی و مناسبتی هم بسیار کمتر بود، آهنگسازان بیشتری نیز روی چنین موضوعاتی تمرکز می‌کردند.
جاوید افزود: بسیاری از هنرمندان به‌دلیل شرایط مطمئنی که در آن سال‌ها وجود داشت، کار‌هایی را از روی میل باطنی خود در همین حال‌و‌هوا تولید می‌کردند که هیچ مدیر و نهادی برای ساخت آن سفارشی انجام نکرده بود. اتفاقا همین آثار به‌قدری با حمایت دستگاه‌های فرهنگی مواجه می‌شد که تهیه‌کنندگان را هم ترغیب می‌کرد در این حوزه سرمایه‌گذاری و آثاری را در قالب مجموعه‌های موضوعی روانه بازار کنند.
وی ادامه داد: در همین سال‌ها بود که شاهد تولید آثار ارزشمندی بودیم که هنرمندان و تهیه‌کنندگان با انگیزه‌های شخصی آن‌ها را تولید می‌کردند؛ آثاری با مضامین انتظار فرج امام زمان (عج)، قیام عاشورا و مواردی در این چارچوب که در عین رعایت کیفیت‌های لازم، مردم نیز از آن‌ها استقبال می‌کردند. متأسفانه بازار این روز‌های موسیقی در سیطره آثاری سبک و روزمره است که این روزمرگی خواننده‌ای را یک روز به عرش و خواننده دیگر را در همان روز به فرش می‌برد. در این راه، توجه به آثاری که مضامینی مذهبی، عارفانه و الهی دارند هم تکلیف‌شان معلوم است؛ زیرا از کمترین نوع حمایتی برخوردار هستند و طبیعتا کارایی خود را هم از دست داده‌اند.
جاوید ادامه داد: در این حوزه، هنرمندانی، چون آقایان جلیل عندلیبی، کیومرث پورناظری، سیدجلال محمدیان، حسام‌الدین سراج و بسیاری دیگر بودند که آثاری در محیط‌های عارفانه خلق می‌کردند که واقعا مخاطبان را به‌سمت خود می‌کشاند. حتی این میزان توجه هم ماجرا را به‌سمتی هدایت کرد که جوان‌تر‌ها نیز به‌سمت تولید این آثار گرایش پیدا می‌کردند و وارد کار می‌شدند. در این راه، می‌توان به هنرمندانی، چون آقای امیرحسین مدرس و برخی دیگر اشاره کرد که اساسا حضورشان در موسیقی را با تولید آلبوم‌های مذهبی آغاز کردند؛ اما رفته‌رفته گرایش بیشتری به‌سمت موسیقی پاپ پیدا کردند و کار‌های عاشقانه خواندند.
این پژوهشگر موسیقی با اشاره به جریان مؤثری که در دهه‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه تولید آثار مذهبی به‌وجود آمده بود، بیان کرد: این حرکت‌ها واقعا حرکت‌های مفیدی بود که دستاورد‌های ارزشمندی نیز به‌همراه داشت؛ اما بعد‌ها که هزینه‌های تولید آثار موسیقایی افزایش پیدا کرد، شاهد تغییر این روند مثبت بودیم؛ به‌طوری‌که بسیاری از پروژه‌ها و تولیدات مرتبط با مضامین ملی و مذهبی رفته‌رفته کمتر شد و با وجود آثار مناسبی که در‌این‌زمینه چه در حوزه هنری و چه در سازمان صداوسیما ساخته می‌شد، شاهد شکل‌گیری جریانی مثبت و اثرگذار در این حوزه نبودیم.
وی افزود: این جریان در شرایطی قرار گرفت که تهیه‌کنندگان و آهنگسازان نیز به‌دلیل کم‌شدن حمایت‌ها، به‌سمت ساخت آثار عاشقانه گرایش بیشتری پیدا کردند؛ موضوعی که سبب رشد فزاینده و غیراصولی موسیقی پاپ شد و کار‌ها را به‌سمتی برد که پرداختن به موسیقی‌های بی‌کیفیت پررنگ‌تر شد. در این راه، تهیه‌کنندگان هم به‌دنبال بازگشت هزینه‌های خود بودند و با نگاه تاجرمآبانه شان به این شرایط، آنچنان وضعیت را متکی بر نظام اقتصادی کردند که شنیدن موسیقی‌های ملی و مذهبی آرام‌آرام کمرنگ و از چرخه تولید خارج شد.
وی افزود: این جریان در شرایطی قرار گرفت که تهیه‌کنندگان و آهنگسازان نیز به‌دلیل کم‌شدن حمایت‌ها، به‌سمت ساخت آثار عاشقانه گرایش بیشتری پیدا کردند؛ موضوعی که سبب رشد فزاینده و غیراصولی موسیقی پاپ شد و کار‌ها را به‌سمتی برد که پرداختن به موسیقی‌های بی‌کیفیت پررنگ‌تر شد. در این راه، تهیه‌کنندگان هم به‌دنبال بازگشت هزینه‌های خود بودند و با نگاه تاجرمآبانه شان به این شرایط، آنچنان وضعیت را متکی بر نظام اقتصادی کردند که شنیدن موسیقی‌های ملی و مذهبی آرام‌آرام کمرنگ و از چرخه تولید خارج شد.
جاوید گفت: متأسفانه تهیه‌کنندگان در این چارچوب شرایطی به‌وجود آوردند که خوانندگان خوش‌آتیه و جوان دوران قدیم نیز که هنر خود را تحت‌تأثیر سال‌های درخشان موسیقی اصیل ایرانی به‌دست آورده بودند، به‌تدریج وارد همین جریان شوند؛ جریانی که تهیه‌کنندگان و به‌تعبیری پول در آن حرف اول و آخر را می‌زند. شکل‌گیری این شرایط هم به سیاست‌گذاری‌های دولتی بازمی‌گردد که متأسفانه در‌این‌زمینه برنامه راهبردی نداشته و ندارند.
وی تأکید کرد: اساسا همین باری به هر جهت بودن دولت دربرابر مسأله موسیقی است که موجب شده تهیه‌کنندگان کار را به‌دست بگیرند و جریان موسیقی را هدایت کنند.
منبع: روزنامه صبح نو
