به گزارش «سدید»؛ موج پنجم کرونا هم از راه رسید، اما همچنان روند واکسیناسیون که تنها راه نجات از بحران این ویروس منحوس محسوب میشود در کشور ما با گامهای لاکپشتی پیش میرود. این در حالی است که در بسیاری از کشورها روند واکسیناسیون بهخوبی پیش میرود و شهروندان دیگر از زدن ماسک و قرنطینه خلاصی پیدا کردند. ترکیه تاکنون موفق به تزریق حدود ۱۴میلیون دوز واکسن کرونا شده است؛ به این ترتیب، ترکیه بیش از صدبرابر ایران واکسن کرونا تزریق کرده و حتی شیخنشین کوچک عمان حدود سهبرابر ایران تزریق واکسن کرونا داشته است. براساس آمار اعلامشده از وبسایت our world in data، ایران در رتبه نودودوم در بین ۱۶۵کشور قرار دارد. این در حالی است که کشورهایی مثل اوگاندا، آنگولا، زیمباوه و غنا در میزان دوز دریافتشده، وضعیتی بهتر از ایران دارند. این در حالی است که تهیه واکسن از شرکتهای سازنده خارجی با بدعهدیهای بسیاری مواجه شد و چشم امید مسوولان بهداشت کشور به تولید واکسن داخلی بود که واکسنهای پاستور و برکت مجوز اضطراری تزریق را گرفت. با وجود اینکه هر روز از یک برند جدید واکسن جدید داخلی رونمایی میشود، هنوز کندی واکسیناسیون جمعی پر از ابهاماتی است که پاسخ دقیقی دربارهاش وجود ندارد. برای پاسخ به این سوال با دکتر «پیام طبرسی»، رییس بخش عفونی بیمارستان شهید دانشوری گفتگو کردهایم.
آمارهای رسمی از سرعت واکسیناسیون، حاکی از آن بوده که در کشورهای توسعهیافته این روند با سرعت بالایی در حال انجام است. همچنین در کشورهای اروپایی نسبتبه کشورهای آسیایی (بهجز چین و هند) با سرعت نسبتا بالاتری صورت میگیرد. دراینمیان، واکسیناسیون در ایران نسبتبه کشورهای همسایه از سرعت پایینتری برخوردار است. حتی ترکیه که در آغاز شیوع کرونا با مشکل و انتقادهای زیادی روبهرو بود در واکسیناسیون شهروندان بهخوبی و بابرنامه جلو میرود. در ترکیه واکسینه کردن شهروندان دیرتر از آلمان آغاز شد، اما تعداد واکسینهشدهها اکنون بیشتر است. درحالحاضر به نظر میرسد مدیریت بحران در ترکیه تا حدود زیادی در مهار شیوع کرونا موفق عمل کرده و برنامه واکسیناسیون در این کشور بهخوبی و با سرعت پیش میرود. روند دریافت نوبت برای تزریق واکسن کرونا در ترکیه نسبتبه کشوری مانند آلمان بسیار ساده است: از طریق شماره تلفنی که برای این منظور راهاندازی شده، ابتدا فرد به یک سامانه الکترونیکی مرتبط میشود که ضمن تذکر اینکه کارت شناسایی باید در دسترس باشد، اطلاع میدهد که از طریق یک اپلیکیشن هم میتوان نوبت گرفت. متقاضیان دریافت نوبت تزریق واکسن کرونا میتوانند انتخاب کنند که این کار را پزشک خانوادگی انجام دهد یا در یک مرکز درمانی صورت گیرد. دست متقاضی برای انتخاب روز و ساعت این کار نیز تا حدود زیادی باز است. ظاهرا در موعد تعیینشده نیز کارها بهگونهای برنامهریزیشده که شهروندان بدون معطلی دوز اول واکسن را دریافت میکنند و برای دریافت دوز دوم در ۲۸روز بعد به آنها وقت داده میشود. افراد باید پس از دریافت واکسن ۱۰ دقیقه در محل بمانند تا در صورت بروز حساسیت به وضعیت آنها رسیدگی شود. ترکیه برنامه واکسیناسیون را با خرید واکسن سینووک از چین آغاز کرد. اولویت نخست شامل پزشکان، کادر درمانی، شاغلان داروخانهها، پرسنل مراکز نگهداری سالمندان و افراد بالای ۶۵سال میشود و دریافت واکسن برای همه گروههای سنی رایگان است. بنابر گزارشها، ترکیه که مانند ایران حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد، در مرحله اول ۵۰میلیون دوز واکسن سینووک خریده که برای واکسینه کردن ۲۵میلیون نفر کافی است.
ایران از این منظر وضعیت کاملا نامطلوبی دارد. نخستین محموله واکسن روسی «اسپوتنیک وی» روز پنجشنبه ۱۶بهمن وارد ایران شد. اتحادیه اروپا این واکسن را در دست بررسی دارد و اولین تحقیق جامع درباره آن هم بهتازگی در نشریه علمی لانست منتشر شده که از تاثیرگذاری ۹۱درصدی آن حکایت دارد. برخی رسانههای کشور پیشتر به نقل از مسوولان وزارت بهداشت نوشته بودند این محموله شامل ۵۰۰هزار دوز واکسن میشود. محمدرضا شانهساز، رییس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت میگوید محمولهای که بهتازگی وارد شده برای واکسینه کردن ۱۰هزار نفر کافی است و بهعبارتدیگر، ۲۰هزار دوز بیشتر نیست. شانهساز یک روز قبل گفته بود مذاکره با شرکت روسی برای دریافت نیممیلیون دوز واکسن انجام شده است. او روز پنجشنبه گفت واکسنهای دیگر مرحلهبهمرحله و در فاصله یکی، دو هفته وارد ایران میشوند.
انتقاد به روند لاکپشتی تزریق واکسن داخلی
اکنون مجوز تزریق اضطراری واکسنهای تولید داخل صادر شده است، اما همچنان روند واکسیناسیون بهکندی پیش میرود. به گفته «مصطفی قانعی»، رییس کمیته علمی مقابله با کرونا تا انتهای تیرماه ۱۱میلیون دوز، تا مردادماه ۲۱میلیون دوز و در انتهای آبان و آذر ۳۰میلیون دوز واکسن را به تولید میرسانیم که این میتواند با احتساب گروه پرخطر انجام شود. تاکنون مقدار قابلتوجهی واکسن داخلی تولید شده و واکسن داخلی برکت و پاستور مجوز اضطراری گرفتند. دکتر پیام طبرسی، رییس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، در پاسخ به این سوال که چرا با توجه مجوز گرفتن واکسنهای داخلی تزریق گسترده با کندی انجام میشود به خبرنگار «صبحنو» میگوید: «اگر شما به جواب این سوال رسیدید به من هم بگویید تا دلیلش را بدانم. چون ما هم سوالمان همین است. این مساله مورد انتقاد همه است متاسفانه واکسیناسیون دیر و کند پیش میرود. امیدواریم دولت جدید روند واکسیناسیون را سریع انجام دهند تا مردم از گرفتاری کرونا خلاصی پیدا شوند. امیدواریم با تغییر دولت یک تیم پرتلاشتری سرکار بیایند و این کار را انجام دهند.» دکتر طبرسی میافزاید: «واکسنهای برکت و پاستور مجوز اضطراری گرفتند. اکنون در شرایطی قرار داریم که پیک پنجم کرونا آغاز شده است. شرایط کنونی کشور در برابر مقابله با ویروس کرونا بههیچوجه مناسب نیست؛ بنابراین اگر واکسیناسیون را سرعت ندهیم پیک پنجم که هیچ، باید منتظر پیک ششم و هفتم هم باشیم. متاسفانه در هر موج کرونا ۱۰ تا ۲۰ هزار نفر از مردم ما فوت میکنند و این مساله اصلا قابلبخشش نیست. حتی ازدستدادن یک نفر هم براثر ویروس کرونا زیاد است.»
رییس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با بیان اینکه کمکاریها و کمتوجهیهای بسیاری در رابطه با واکسیناسیون در کشور شده است، میگوید: «نمیتوان دقیقا اسم گذاشت چه فرد یا نهادی در روند واکسیناسیون مقصر هستند. موضوع این است که سیستم موجود نتوانسته مردم را واکسن بزند و این وسط مردم آسیب جدی را متحمل میشوند. مردم سرعت در واکسیناسیون را طلب میکنند، چون حق دارند و باید برای این مطالبهگری کاری کرد. مردم میبینند که مسابقات فوتبال در تمام دنیا در حال برگزاری است و همه بدون ماسک در حال تماشا کردن فوتبال هستند.» طبرسی میافزاید: «بهشدت نگران روند تحویل قدرت هستیم. این تیم دولتی میخواهد برود و تیمی دیگر میخواهد بیایید. آقای رئیسی باید زودتر تیم پزشکی را که میخواهد روی کرونا کار کند مشخص کنند تا کار را از تیم قبلی تحویل بگیرند. کرونا مساله حساسی است و نمیشود لحظهای از آن غافل شد. مشکلات این دولت در مقابله کرونا مشخص است و مسائلی که باید انجام شود هم مشخص است. حتی یک روز هم نباید برای اقدام متقابل با این ویروس منحوس به تاخیر بیفتد.» دکتر حسن رودگری، عضو هیاتعلمی مرکز تحقیقات ژنومیک دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و مدیر پژوهشهای کرونا در سازمان نظام پزشکی، راههای تولید سریع واکسن میگوید: «بهترین و سریعترین تکنولوژی ساخت واکسن استفاده از پلتفرم «ام آر ان ای» است که فایزر و مدرنا نیز از این تکنولوژی واکسن را داخل شیشه آزمایشگاهی و در دوز انبوه تولید میکنند. در این روش mRNA خود ویروس که در آزمایشگاه برای پیشگیری از فعال شدن مجدد دستکاری شده و داخل یک جدار لیپیدی قرار گرفته، به بدن تزریق میشود. این روش درنهایت واکنش بدن و تولید آنتیبادی علیه ویروس را بهدنبال دارد. بعد از آن تکنولوژی واکسن آسترازنکاست که برای ساخت آن از حمال ژنتیکی استفاده شده و تکنولوژی اسپوتنیک هم ویروسهای کشتهشدهاند. مراحل تولید واکسنها واقعا زمانبر است، این باعث شده عدم هارمونی یا یک عدم بالانسی در پوشش واکسیناسیون در جهان ایجاد شود؛ برای همین برخی کشورها ۶۰درصد جمعیتشان را پوشش داده و برخی کشورها هنوز به یکدرصد هم نرسیده یا حتی به یکدهم درصد هم نرسیدهاند.» همه این موضوعات و بسیاری از مسائل دیگر را درباره چرایی کندی روند واکسیناسیون در کشور بررسی کردیم، اما به جواب دقیق و درستی نرسیدهایم.
انتهای پیام/