به گزارش «سدید»؛ بازیگر، هنرپیشه یا آکتور به کسی میگویند که به صورت حرفهای نقشی را در سینما، تلویزیون یا تئاتر بازی میکند. بازیگری را همراه با شهرت میدانند و بازیگران در همه جوامع چهرههایی محبوب میان مردم هستند. نقش آنها در فعالیتهای فرهنگی و گاه سیاسی غیرقابل انکار است. در مواقع زیادی بهعنوان الگوی نوجوانان و جوانان شناخته میشوند و آدمهای تاثیرگذاری هستند تا جایی که روز چهاردهم اردیبهشتماه را «روز بازیگر» نام نهادهاند. برای بسیاری از نوجوانان، جوانان و گاه میانسالان، بازیگران الگو محسوب میشوند. کسانی که در نگاه جامعه از شهرت و توجه برخوردارند، زندگی مرفهی دارند، از دغدغههای مالی مبرا هستند، شیک میپوشند، خوب میگردند و مورد احترام مردماند؛ کسانی که وقتی در جمعی ظاهر میشوند، همه توجهها را بهسمت خود میکشند، مردم دورشان حلقه میزنند، امضا و دستخطشان ارزشمند است و صفحات مجازیشان پربیننده.
اما این تنها یک روی بازیگری است، آن وجه از بازیگری که بیشتر مردم در ذهن خود تصور میکنند و شاید ندانند که درصد کمی از بازیگران اینگونه زیست میکنند. تعداد بازیگرانی که اکثر مردم میشناسند خلاصه میشود به چهرههای معروف سینمایی و تلویزیونی، اما این تنها بخش کوچکی از جامعه بزرگ بازیگری است. بازیگران نقشهای غیراصلی و بازیگران تئاتر نیز در جامعه بازیگری جای میگیرند، اما سبک زندگی متفاوتی از بازیگران چهره دارند. از اسفندماه ۹۸ و با ورود کرونا، بازیگری روی دیگرش را به هنرمندان بهویژه اهالی تئاتر نشان داده است. موجهای مختلفی که این ویروس راه انداخته و تعطیلاتی که به وجود آورده زندگی بسیاری از بازیگران را تحتتاثیر قرار داده است. شاید پروژههای سینمایی و سریالهای تلویزیون همچنان به فعالیت خود ادامه دهند، (هرچند سینماها نیز تعطیل است، اما تولیدات سینمایی همچنان ادامه دارد)، اما تعطیلی سالنهای تئاتر زندگی اهالی این حرفه را دگرگون کرده است. کسانی که بهاندازه بازیگران چهره سینمایی زحمت میکشند و حتی بیش از آنها فعالیت میکنند، اما مدیومی که در آن مشغولاند به اندازه سینما و تلویزیون پرمخاطب نیست و همین امر موجب شده که اهالی این حرفه از هیچ رفاه نسبیای برخوردار نباشند. اینکه تئاتر شغل محسوب نمیشود و تسهیلاتی را که مرتبط با یک شغل است دریافت نمیکند، اهالی تئاتر را بهصورت جدی در مضیقه قرار داده و زندگی کردن و معیشت را در این روزهای کرونایی برای آنها سخت کرده است.
روز بازیگر بیشک روز بازیگران چهره و سینمایی نیست، روز بازیگر، روز همه بازیگرانی است که در این حرفه چه در سینما و چه در تئاتر فعالیت میکنند و باید به خواستههای همه آنها توجه شده و مقام همه آنها محترم شمرده شود. چه بسا که بازیگران تئاتر در این روزها به توجهی بیشتر نیاز دارند؛ زیرا مکان فعالیت و امرارمعاش آنها یعنی سالنهای تئاتر از آنها گرفته شده و از شغل خود دور ماندهاند؛ شغلی که امید است در آیندهای نزدیک برای همگان و البته مسوولان بهعنوان شغل شناخته شود. شنیدهها از بازیگرانی که در این روزها به حرفههای دیگری مشغولاند، بسیار است. کسانی که بهاجبار از علاقه و شغل خود دور افتاده و در دیگر حرفههای نامرتبط مشغول فعالیتاند تا حداقل نانی سر سفره آورند. در این مجال سراغ دو تن از بازیگران تئاتر رفته و از آنها از خواستهها و انتظاراتی پرسیدیم که در روزی منتسب به خودشان باید نهتنها مورد توجه که مورد رسیدگی قرار گیرد.
«مجید رحمتی» از جمله بازیگران خوب تئاتر است که حضور درخشانش در نقش کریم شیرهای، دلقک مخصوص ناصرالدینشاه، در نمایش «کریملوژی» هنوز از خاطرهها پاک نشده است. این هنرمند باسابقه تئاتر در نمایشهای زیادی حضور داشته که از جمله آنها میتوان به «چشمبهراه میرغضب» اشاره کرد. مجید رحمتی در گفتگو با «صبحنو» حال این روزهای تئاتر را خوب نمیداند و از نیازهای هنرمندان تئاتر و مشکلاتشان چنین میگوید:
با تبریک روز بازیگر به شما و همه بازیگران عزیز کشورمان، در مورد شرایط این روزهای تئاتر و بازیگری تئاتر بیشتر برایمان بگویید.
درحالحاضر شرایط برای هنرمندان بهویژه اهالی تئاتر بسیار سخت شده است. همه سالنهای تئاتر تعطیل بوده و حتی با رعایت پروتکلهای بهداشتی هم اجازه اجرا به گروهها داده نمیشود، درحالیکه فعالیتهای سینمایی همچنان ادامه دارد و تنها تئاتر است که مورد هجمه و حمله قرار گرفته است.
من بسیار نگران دوستان و همکارانم هستم که این روزها بیکار شدهاند و هیچکس پاسخگوی آنها نیست.
یک روز به نام «روز بازیگر» در تقویم کشور ثبت شده است. آیا این روز تنها در حد یک نام در تقویم است یا به مطالبات بازیگران نیز در آن رسیدگی میشود؟
این روز بیشتر در حد یک نام در تقویم خلاصه شده و اهمیت چندانی برای ما قائل نیستند. اکثر بازیگرهای تئاتر این روزها بیکار هستند و در بسیاری مواقع مستاجرند. بهتازگی خانه تئاتر و برخی سازمانهای مربوط به تئاتر فعالیتهای محدودی در این راه انجام دادهاند. از مسوولان توقع بیشتری میرود و لازم است به تئاتریها اهمیت بیشتری دهند؛ زیرا آنها سرمایههای کشور هستند، هنرمندند، حرف برای گفتن دارند و باید به آنها اهمیت داده شود.
مطالبات اهالی تئاتر در این روز از مسوولان چیست؟
ما واقعا مطالبات آنچنانی از مسوولان نداریم. مسکن، بیمه و چشماندازی از آینده تنها مطالبات ما هستند. تئاتر تنها شغلی است در کشور که قراردادی و استخدامی نیست، بازیگر تئاتر بههیچوجه امنیت شغلی ندارد. درحالحاضر صندوق اعتباری هنر سعی دارد بیمهای را ارائه دهد که چشمانداز روشنی ندارد و ۳۰ سال دیگر که بسیاری از تئاتریهای امروز بازنشسته شدهاند چقدر قرار است حقوق دریافت کنند. امیدوارم سازمانی پیدا شود که حداقل بازیگران تئاتر را استخدام کند تا اگر اتفاق دیگری مشابه کرونا افتاد آنها حداقل بتوانند ارتزاق کرده و از پس زندگی روزمرهشان برآیند.
شما از هنرمندان پرکار تئاتر هستید که نقشهای مختلفی را هم ایفا کردهاید. در روزهای کرونا نیز فعال بوده و در سال گذشته در نمایش «برونسی» در تئاتر شهر خوش درخشیدید. از تجربه و چالشهای کار کردن در روزهای کرونا بیشتر بگویید.
بزرگترین چالش در این دوران تعطیلی سالنها و فعالیتهای تئاتری است. درحالحاضر هیچ گروه و سالنی اجرا ندارد. جایگزینی نیز معرفی شده به نام تئاتر آنلاین و پخش فیلمهای تئاتری، اما تئاتری که نفسبهنفس تماشاگر نباشد و با او ارتباط مستقیم برقرار نکند نمیتواند فروغی داشته باشد. این تعطیلیهای نامشخص چالش بزرگی برای گروههای تئاتری است و نمیدانیم کی قرار است تمام شود.
در این روزها مشغول چه فعالیتهایی بوده و به عبارت دیگر، زندگی را چگونه میگذرانید؟
من درحالحاضر در یک سریال حضور دارم و دستمزدی دریافت میکنم، ورکشاپهای آنلاین تئاتر نیز دارم و مشغولم، اما نگران همکاران دیگرم هستم که تنها در تئاتر فعالیت داشته و این روزها را بهسختی میگذرانند؛ و سخنی به یادگار میشنویم از شما در روز بازیگر.
بهجز هنر که تاج سر آفرینش است
بنیان هیچ منزلتی پایدار نیست
بهعنوان بازیگر تئاتر، بهترین صحنه را صحنه زندگی میدانم که از یک در وارد شده، نقشآفرینی کرده و از در دیگرش خارج میشویم. امیدوارم بتوانیم در این فاصله تولد و مرگ، نقشی را که خداوند به ما داده است، خوب بازی کنیم.
«ایمان سلگی» از جمله بازیگران فعال تئاتر است که حضور درخشانش در نقش «احمدشاه قاجار» در نمایش «لباس جدید پادشاه» در سال ۹۸ هنوز از ذهن مخاطبان فراموش نشده است. این هنرمند که در سال ۹۹ نیز در نمایش «برونسی» خوش درخشیده بود، این روزها در حال انتظار برای اکران فیلم سینمایی «نگهبان شب» به کارگردانی «رضا میرکریمی» است که در آن ایفای نقش کرده و همچنین در انتظار برای ظاهر شدن در صحنه نمایش «لباس جدید پادشاه» به کارگردانی «لادن نازی» است که برای دومینبار در تماشاخانه سنگلج به روی صحنه خواهد رفت. «ایمان سلگی» نیز در این روز از ضرورت درنظرگرفتن تئاتر در مقام یک شغل و شرایطی میگوید که کرونا به اهالی تئاتر تحمیل کرده است.
ضمن تبریک روز بازیگر، شما از بازیگران فعال در دوران پیش از کرونا هستید که در این دوره نیز فعال بوده و سال گذشته در نمایش «برونسی» خوش درخشیدید. حال این روزهای دنیای تئاتر راچطور توصیف میکنید؟
حال این روزهای تئاتر بهواسطه کرونا و وضعیتی که به وجود آورده است خوب نیست، وضعیت معیشتی هنرمندان تئاتر هم همچنین. پروژههای سینمایی و سریالها در جریان هستند، اما برای ورود به این فضا نیاز به روابطی هست که همه از آن برخوردار نیستند.
در روز بازیگر چه خواستههایی از مسوولان دارید که توقع دارید به آنها توجه شود؟
مهمترین خواستهای که سالهاست همه اهالی تئاتر دارند این است که بازیگری شغل محسوب شود. نهتنها بازیگری بلکه هنر شغل محسوب شود و بهعنوان شغل به آنها خدماتی ارائه شود. بسیاری از همکاران ما در دوران کرونا، کارهایی را انجام میدهند که شریف است، اما شغل آنها نیست؛ کارهایی مانند ترشی
درست کردن، گلدوزی کردن، نگهداری از سالمند و کارکردن در تاکسی اینترنتی. این شغلها همه بهنوبه خود شریف هستند، اما کار هنرمند چیز دیگری است. این ناامنی شغلی قبلا هم وجود داشت، اما کرونا اتفاقی بود که این دُمل را باز کرد تا بیشتر نمود پیدا کند. اگر تئاتر کار کردن شغل محسوب میشد، در این شرایط احتمالا خدماتی به اهالی این حرفه تعلق میگرفت.
با وجود اینکه شرایط تئاتر خوب نیست، اما گروههایی هستند که حتی در همین شرایط تعطیلی نیز با عزمی راسخ مشغول تمرین هستند تا به محض باز شدن سالنهای تئاتر اجرای خود را روی صحنه ببرند. انگیزه و تلاش این گروهها از کجا نشات میگیرد؟
رسالت هر هنرمند این است که کار کند حتی در این شرایط سخت. نمیگویم کسانی که این روزها کار تئاتر میکنند ایثار کردهاند، اما سالها بعد گفته خواهد شد که در دوران کرونا کسانی هم بودند که از جان و جیبشان مایه گذاشتند و کار تئاتر کردند. برخی نمایشهایی که در سال گذشته و با نیمی از ظرفیت به روی صحنه رفتند هم مخاطبان زیادی داشتند که نشان میداد مردم تشنه تئاتر و آمدن به سالنهای تئاتر هستند. من دوستان نزدیکم را میدیدم که چطور با چندین ماسک روی هم و بهسختی تمرین میکردند تا اثری خلق کنند. این موضوع بسیار ارزشمند است و نشان از مهر و علاقهای دارد که این افراد به حرفهشان دارند و این علاقه را نمیتوان با پول خرید، این علاقه و اشتیاق درونی است. ما برای پول کار نمیکنیم، اما وقتی از سالن تئاتر خارج میشویم، با وضعیت سخت معیشتی روبهرو میشویم و این مواجهه بسیار سخت است.
«لباس جدید پادشاه» از جمله نمایشهایی است که پس از چند شب اجرا در فروردینماه امسال تعطیل شد. چه اتفاقی برای اجراهای این نمایش افتاده و خواهد افتاد؟
ما در روز هفتم فروردینماه، روز جهانی تئاتر، نمایش «لباس جدید پادشاه» را به روی صحنه بردیم و دو شب اجرا رفتیم که متاسفانه وضعیت شهر تهران به رنگ نارنجی تغییر کرد و سالنهای تئاتر تعطیل شد. در این چند روز جلساتی برگزار شده و تصمیم گرفته شد که تئاتر به گروه شغلی درجه دو منتقل شده و امکان اجرا در شرایط نارنجی را داشته باشد. گروه ما دو شب دیگر نمایش را به صحنه برد که وضعیت تهران به قرمز تغییر رنگ داد و سالنهای تئاتر تعطیل شد. درحالحاضر در وضعیت استند بای هستیم و نمیدانیم باید کار دیگری انجام داده و قول کار دیگری را بدهیم یا خیر، زیرا اولویت با نمایشی است که اجرای آن تعطیل شده است.
کرونا چطور خودش را در زندگی شما که بازیگر فعالی هم هستید، نشان داد؟
در بهمنماه سال ۹۸ میدانستم که سال ۹۹ سال پرکاری برایم خواهد بود. برنامهریزی کرده، متنها را خوانده بودم و روی آنها کار میکردم. میدانستم چندین اجرا در سال ۹۹ خواهم داشت که تا پایان سال برنامهام را پر خواهد کرد. با شروع کرونا همهچیز تعطیل شد و من تازه متوجه شدم که چقدر همهچیز روی آب بوده و بیثبات است. در تمام آن روزها در اتاقم بود، به دیوار نگاه کرده و خودم را در نمایشهایی که قرار بود در آنها بازی کنم تصور میکردم. تاریخ نمایشها را مرور کرده و میدانستم در چه تاریخ و ساعتی چه نمایشی قرار بود اجرایش را شروع کند. در همان ساعت خودم را در حال گریم شدن تصور میکردم، در حال اجرا رفتن و در خاتمه در لحظه رورانس. صحنهها را میدانستم، دیالوگها را حفظ بودم و همه چیز را برای خودم مرور میکردم. روزهای سخت و دردناکی بود و فکر میکنم همه بازیگرها و عوامل تئاتر نیز این روزها را تجربه کرده باشند. امیدوارم زودتر واکسن آماده شده و بتوانیم دوباره به صحنه بازگردیم.
انتهای پیام/