به گزارش «سدید»؛ این روزها که کرونا به اوج خود رسیده است متولیان فرهنگی کشور در صدد این هستند تا اغلب مراسمها و جشنوارههای مهم داخلی را به صورت آنلاین برگزار کنند. یکی از این جشنواره ها، جشنواره تئاتر مقاومت است که در این دوره به دبیری حمید نیلی از آذرماه سال جاری کار خود را آغاز میکند.
«سیروس همتی» بازیگر، کارگردان سینما، تئاتر، تلویزیون است که این روزها در بخش هیئت انتخاب آثار در بخش خیابانی فعالیت داشته است. او که دغدغههای بسیاری برای هنر تئاتر دارد و خود را بچه تئاتر بالاخص تئاتر خیابانی میداند، از فعالیتهای این روزهایش و از ویژگیهای آثاری که میتوانند به بخش مسابقه راه یابند، سخت گفت. همتی همچنین تاکید کرد که در چنین شرایطی به صلاح نیست تا سالنهای تئاتری باز شوند. مشروح این گفتگو را در زیر میخوانید:
** امسال در جشنواره تئاتر مقاومت کارگردانی کاری را به عهده دارید؟-نه در این دوره فقط در بخش بازبین بخش خیابانی جشنواره حضور دارم. حس میکنم باید راه را برای جوان ترها باز کرد و وارد کسب تجربههای جدیدی شد. چون به هر حال من این دورهها را در بیست سال پیش گذراندم. در بخش خیابانی اساسا قرار بر این بود تا ۱۵ اثر انتخاب شود به کمک حمیدرضا افشار و امیر کربلایی زاده و من. اتفاقی افتاد که به شدت قابل احترام است و به خاطر شرایط کرونا و اینکه در این اوضاع نا به سامان کرونا احساس قلبی من این است که تئاتر و تئاتریها خیلی ضربه خورد و از همه بیشتر بخش تئاترهای خیابانی. در این بخش قرار بود ما فقط ۱۵ اثر را انتخاب کنیم، اما به خاطر اینکه امتیاز کارها به هم نزدیک بود و برای مثال اختلاف کار ۱۶ و ۱۵ تک رقمی بود، با پیشنهاد من و حمایت دو داور دیگر از دبیر جشنواره خواستیم که به خاطر تقلیل امتیازها و حمایت از شرایط موجود و حمایت از خانوادههای تئاتر خیابانی به جای ۱۵ کار، ۲۰ کار انتخاب کنیم و این عزیزان نیز رضایت دادند و همین جا باید تشکر ویژهای داشته باشم.
** حالا که قرار است جشنواره تئاتر مقاومت امسال به صورت آنلاین برگزار شود، چرا دوستان مدیریتی حمایت و تمرکز خود را صرفا روی تئاتر خیابانی نگذاشتند که در این اوضاع نا به سامان کرونا ورود به این بخش قطعا راحتتر از این بود که حتی برخی گروهها وارد سالنهای مسقف شوند و از آنجا به صورت آنلاین جشنواره را برگزار کنند. از این طریق درجه ریسک و خطری که برای هنرمندان خواهد داشت کمتر میشد.-در بخش آنلاین ما تماشاگر نداریم و ممکن است در یک گروهی که برای اجرا میروند همه عوامل سالم باشند، اما یک تماشاگر مبتلا باشد و به باقی افراد منتقل کند. زمانی که فراخوان داده شد و متنها ارائه شد فکر میکنم میزان و شدت مرگ و میر و موج سوم به این اندازه نبود و شک نکنید اگر فکر میکردند که وارد موج سومی خواهیم شد قطعا از همان اول در نوع فراخوان تمهیدی برایش میچیدند. من هنوز جمله دبیر جشنواره یادم است که گفتند اگر شرایط به این شکل پیش برود برگزاری بخش صحنهای این جشنواره به صورت آنلاین خواهد بود، اما ما همچنان امیدواریم شرایط کرونا تا روز ابتدایی جشنواره بهتر شود. اما به شخصه اگر حتی یک تماشاگر یا هنرمند مبتلا یا قربانی شود، خاطره خوبی در ذهن ما نخواهد ماند و سلامتی آن یک نفر میلیونها میارزد.
** تئاترهای خیابانی باید از چه ویژگی برخوردار باشد تا در این رقابت و در بین داورها و مردم موفق شود؟-تئاتر خیابانی باید جسور باشد و جسارت به خرج دهد و حرفی که میزند آنقدر جذاب باشد و موضوعی که به آن میپردازد برآمده از دل جامعه و مردم باشد که حتی یک نفر که در مسیر بین محل کار و خانه است را سر جای خود میخکوب کرده و به تماشای آن وادار کند. موضوع تئاترهای خیابانی باید همه گیر باشد و مخاطب عام ما الان مشکلات اقتصادی دارد و اینها درد او است و موضوع انتخابی باید به روز باشد.
همچنین نوع نگاه نیز در این بخش مهم است و معتقدم اگر تئاتر خیابانی را بشود روی صحنه برد، پس تئاتر خیابانی نیست و از طرفی اگر تئاتر صحنهای را در خیابان بتوان اجرا کرد، پس صحنهای نیست و هر کدام ویژگیهای خاص و منحصر به فرد خود را دارند. از طرفی تئاترهای خیابانی باید شادی آور باشد. بزرگ سینما و تئاتر میوید سینما و تئاتر زندگی است با حذف کردن اوقات فراغت، کسادی و خواب. یعنی اینکه اگر تئاتر دارد به من مفهوم و مطلبی را میگوید مستقیم نباشد و طنز باشد. در کشور ما این روزها طنز خیلی خوب جواب میدهد چراکه مردم به آن نیاز دارند. هر مطلبی که میخواهیم بگوییم اگر با طنز باشد تاثیرش هم بیشتر است. تئاتر خیابانی باید دغدغهمند و هدف مند، نگاه طنزآمیز و موضوع روز داشته باشد.
**یعنی میفرمائید باید مخاطب را به خنده بیندازد؟-مخاطب تئاتر خیابانی ادامه مسیر را باید به تئاتر فکر کند و باید از خود بپرسد چه میخواست بگوید؟ طنز یعنی خندهای که در فکر میگریم. ما با فیلمهای چارلی چاپلین میخندیم، اما پشت آن برای اصل داستانش گریه میکنیم.
** نمایشهایی که در بخش خیابانی جشنواره مقاومت روی صحنه میروند بیشتر روی چه موضوعاتی متمرکز هستند؟-رقابت سنگین و کارها به شدت کارهای خوبی هستند. جشنواره خیابانی تئاتر مقاومت امسال به نسبت سال گذشته ورق دیگری را رو میکند و به لحاظ بصری ایده و طراحی فضا و ... آنقدر دست پر هستند که مطمئنا داوران این بخش دچار چالشهایی میشوند. موضوعهای بسیاری دارند و اگر تئاتری بود که موضوعی کلیشهای داشت از رقابتها حذف میشد.
** تئاترهای این دوره از جشنواره به ماجرای داعش نیز ورود کرده است؟-بله، تئاترهایی درباره شهید حاج قاسم سلیمانی، داعش، از نگاه جنگ، نگاه انسانی، سیاسی، عبادی و ... در این دوره به روی صحنه میروند که جای تامل دارند. همچنین برای ما مهم است که هر ۲۰ کار از ژانر متفاوتی با موضوعهای جدیدی باشد و اینکه هرکدام از این کارها نگاهی نو با موضوعاتی جدید دارند.
** کارگردانهای این آثار جوانهای کار اولی هستند؟-ما اصلا به اسم افراد توجهی نداشتیم. برای مثال فردی دو دهه سابقه کار در تئاتر خیابانی دارد، اما نمیتواند امتیازی در این دوره کسب کند و چه بسا کار اولی بود که هر سه ما با هم دستمان را بلند کرده و به او امتیاز مثبتی دادیم. من بچه تئاتر خیابانی هستم و از تئاتر خیابانی کارم را شروع کردم و به این بخش عرق دارم و اولین جایزه ام را در هجدهمین جشنواره تئاتر فجر با نمایش خیابانی «یک اتفاق عجیب» و برای بازیگری طراحی و ایده پردازی دریافت کردم. به هر حال برایم مهم است دوستان دیگری که در این مسیر وارد میشوند دغدغهمند باشند و آثارشان کیفیت بالایی داشته باشد.
** در تئاترهای خیابانی گروهها با مشکلی مواجه هستند؟-نه فقط و فقط این موضوع در فراخوان آمده بود که اگر نمایشی در دورههای قبلی جشنواره حضور داشته است، در این دوره انتخاب نمیشود. اتفاقا چند کار بودند که از ما سه نفر امتیاز کسب کردند، اما همانجا اعلام کردند که این کار در جشنوارههای مختلفی نیز حضور داشته است.
** مشخص است که هنرمندان تئاتری این روزها خانه نشین شدند. چند روز پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه برخی سالنهای نمایشی از ۲۰ آبان آغاز به کار خواهند کرد.-سالنها باز باشند مگر من نوعی میروم؟ حتی اگر اعلام رسمی کنند که کرونا تمام شده با توجه به ویژگیهایی که میبینم تا دو هفته رعایت میکنم. میدانید چرا؟ چونکه سلامت خودم باعث سلامت جامعه میشود و من نمیخواهم کادر درمان و خانواده ام را به زحمت بیندازم. سالنها اگر باز هم باشد چه کسی میرود ببیند؟ در همین مدت بارها به افتتاحیه تئاترهای مختلفی دعوت شدم، اما با تمام احترامی که برای تئاتر قائل بودم نرفتم. بحثم جان دوستی نیست و ما به مرحلهای رسیدیم که رفتارمان الگو است و با سن و سالی که داریم باید رعایت کنیم. حتی در عکس هایمان هم ماسک را برمی داریم هزاران پیام میآید که چرا ماسک نزنید؟ و به همین خاطر ماسکم را در مچ دستم میاندازم که دوستان نگویند رعایت نمیکنید.
** این روزها مشغول بازی در دو سریال هم هستید؟-در سریال «مهمانی موقت» به کارگردانی میر دولت موسوی و تهیه کننندگی محمدرضا محمدی که برای شبکه سبلان است بازی میکنم. چند بازیگر حرفهای استان اردبیل نیز در این سریال حضور دارند. محمد مسلمی، آتش تقی پور نیز در این سریال بازی میکنند. آقای موسوی در جشنواره تولیدات سیما چند سریال خوب داشته است و این سریال متن خوبی داشت و از همه مهمتر اینکه اصالتا آذری زبان هستم و با بازی در این کار برایم لذت بخش بود.
سریال «شهید شهریاری» دیگر کاری است که در آن نقش فرید بازی میکنم و نقش برادر مجید، را بازی میکنم. کرونا باعث شده تا تولید سریالها طولانیتر شود و لوکیشنهایی مثل بیمارستان در این دو سریال به سختی پیدا شد تا اینکه مجبور شدیم روزهای ضبط را تغییر دهیم تا مزاحم دوستان کادر درمان نشویم.
درخواست من را از مسئولین صداوسیما این است که امتیاز ویژهای برای تهیه کنندههای این دو کار یا همه کارهایی که در حال تولیدند، در نظر بگیرند، چون پروژه از مدت معلوم شده در پیش تولید بیشتر شده و امیدوارم مورد حمایت مسئولان قرار بگیرد. خدا شاهد است که همه ما جانمان را کف دستمان گذاشتیم و به فضاهایی رفتیم که تجمع هست و ... قطعا باید دولت و تلویزیون تسهیلات ویژهای برای سازندگان این سریالها در نظر بگیرد.
** در سریال «مهمانی موقت» نقش شما و قصه سریال پیرامون چیست؟-خلاصه میگویم که بعد از مدتها بزرگ کردن یک دختر، پدر واقعی اش پیدا شده و میخواهد دخترش را از من بگیرد.
** در سریال «شهید شهریاری» نقش شما ما به ازای بیرونی دارد.-یادم است همان روزهای ابتدایی ضبط از کارگردان سوال کردم آیا من باید ما به ازای برادری که الان در قید حیات است را بازی کنم؟ به هر حال فرید شهریاری یک سری ویژگیهای کلامی، رفتاری، ظاهری و ... دارد و سوالم این بود که آیا همه اینها باید در این نقش لحاظ شود؟ یا از لحاظ مفهوم و احترام به جایگاه خانواده این شهید باید اینها رعایت شود؟ و مابقی را بر اساس خلاقیت پیش ببریم؟ از سویی چهره من با فرید شهریاری تفاوت دارد.
** در ویژگیهای اخلاقی شبیه به او هستید؟-بله، من به طور مستقیم صحبت نکردم، اما زنجانیها از نظر اخلاقمند بودن و خانواده دوستی حرف اول را میزنند و آذری زبان بودن شخصیت فرید نیز یکی دیگر از خصیصههای او است. در بخش شغلی نیز من هم مثل فرید در تاسیسات و لوله کشی و ... تخصص دارم.
** یعنی میخواهید بگویید شخصیت فرید هم واقعی است و هم تخیلی؟-بله و خودم علاوه بر نویسنده و کارگردان از تخیلم بهره گرفتم. آنچه در ذهن من، نویسنده، کارگردان و تهیه کننده میگذرد همگی یک برآیند دارد و فلش به سمت ارتقای شخصیت فرید است.
** کاری را کارگردانی نکردید؟-یک فیلم کوتاه سه دقیقهای به نام «قاپی» را برای جشنواره «سوگ در خانه» ساختم که خیلی هم دوستش دارم. فیلم نامه «تو پلاس» فیلم نامه ۱۲ دقیقهای است که در حال نگارش است و آقای داریوش عالی پور سرمایه گذاری این فیلم را به عهده دارد.
** گویا شما نویسندگی کتاب هم دارید؟-بله، کتاب مجموعه داستان ننه کاراته به چاپ سوم رسید و در راستای نگارش این مجموعه داستان، قصههایی مربوط به کرونا نوشتم و نشر نیستان نیز کمال محبت و همکاری را با من داشت. مجموعه داستان دومی هم دارم که «آقای هاله» نام دارد که در راستای مجموعه داستان قبلیم ننه کاراته است که پشت میلههای شورای ممیزی مانده است.
انتهای پیام/