بررسی ابعاد نرم توسعه و نسبت آن با فرهنگ؛
توسعه برنامه پیوند جهان غیر غربی به تجدد غربی است که مسیر خود را از عصر روشنگری آغاز کرده است. این حرکت که تاریخ را سیری از توسعه نیافتگی به توسعه یافتگی معنا می‌کند، عالم با تاریخ عظیم پیامبرانش را یکسره در بخش عصر تاریکی قرار داده و خود را عصر روشن معرفی می‌کند.
توسعه به فرهنگ های میزبان چگونه تعامل می کند؟
عنصر بیگانه مانند یک ویروس در یکی از بخش‌های حیات اجتماعی جا می‌گیرد و منجر به نابودی کل ساختار اجتماعی و تمدنی می‌گردد؛ تجربه برخورد کشورهای اسلامی و میل به اخذ بخشی از تمدن غرب و سپس هضم عملی در تمدن غربی تجربه‌ای مؤید این سخن کلی است.
مروری بر تجارب به دست آمده دیگر کشورها از تاثیرات توسعه بر فرهنگ؛
یکی از ادله ای که در سنت ستیز بودن توسعه مورد استناد قرار گرفته، تجارب به دست آمده توسط دیگر کشور هاست، به عبارت دیگر امروزه ده ها سال از اجرای برنامه های توسعه و مدرنیزاسیون در کشور های مختلف همچون مصر، ترکیه، ایران و... می گذرد؛ و این درحالی است که فرهنگ سنتی این کشور ها، تحت تأثیر توسعه دچار تحولات ژرفی شده است.
مدرنیزاسیون غیرایرانی با ایران چه کرد؟!
ایرانیان پس از شکست‌های سنگین از روسیه در دوره فتحعلی‌شاه با دنیای تازه‌ای مواجه شدند. آن‌ها با نگاه به دگرگونی‌های مهم جهانی دریافتند میان ایران و جهان درزمینه‌های گوناگون فاصله بسیار پدیدار شده؛ ازاین‌رو کوشیدند در این گستره درصدد نوخواهی برآیند اما ازآنجا که این تحولات قبل از آمادگی و پذیرش جامعه رخ داد؛ می‌بینیم که سنت درمقابل تجددوتحول ایستادگی می‌کند.
مروری بر چیستی مفهوم توسعه؛
توسعه مفهومی کلیدی در علوم اجتماعی است که موضوعات گوناگونی را در اندیشه و رفتار جوامع، در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، دربر می‌گیرد. خوانش غالبی که از مفهوم توسعه در اذهان عمومی وجود دارد، توسعه اقتصادی و تکنولوژیک در جوامع است. اذهان عموم مردم وقتی واژه توسعه را می‌شنوند و درصدد معنا کردنش برمی‌آیند، جامعه‌ای را می‌سازند که ازلحاظ اقتصادی در اعلا درجه قرارگرفته و البته به لحاظ تکنولوژی نیز وضعیت متفاوتی از سایر جوامع دارد
پرسشی درباره نسبت توسعه غربی با سُنت اسلامی؛
پا‌های ملت ترکیه در سنت گیر کرده، حتی بیشتر از ایران، اما با این حال به نظر ترک‌ها نتوانستند به چهره‌ای هماهنگ از توسعه و سنت برسند، برای مثال شما بسیار می‌بینید که پا‌ها برهنه است، ولی سر‌ها با روسری پوشیده شده و یا روزه می‌گیرند، ولی افطار با شراب انجام می‌دهند.
بررسی عنصر تولید و مصرف در کشورهای جهان سوم؛
در فرآیند رویارویی کشورهای غیرغربی با غرب، ابتدایی‌ترین و ظاهری‌ترین مرحله غرب زدگی آن است که انسان شرقی به صورت مقلد صرفی در آید که برای پوشاندن هویت و پیشینه غیرغربی خود، در تشبه به ظواهر غربی، حتی از غربیان به گونه‌ای مضحک پیشی می‌گیرد؛ مانند کسی که جز ظاهر شیر را نمی‌بیند و در اثر سبع زدگی به دنبال آن راه می‌رود.
گفتاری در بررسی ابعاد نرم توسعه؛
در خصوص تعریف توسعه و چیستی توسعه‌یافتگی مانند بسیاری از واژگان دیگر همچون فرهنگ، علم و دین اتحادی در میان اندیشمندان وجود ندارد اما نکته ملموس در عمده تعاریف توسعه و اسناد آن این است که توسعه هرچند طرحی اقتصادی است، اما در بسیاری از موارد، توسعه اقتصادی از دریچه فرهنگ نگریسته می‌شود.
میراث سیاست اندیشی ایرانی/ بخش پنجم؛
سیاست اندیشی در متون تاریخی، به دو گونه است؛ نخست، اندیشه سیاسی مورخ با صراحت بیان شده و وقایع تاریخی، بهانه‌ای برای بیان اندیشه سیاسی مورخ بوده؛ دوم، اندیشه سیاسی از مفاهیم واقعه، استنتاجات و نتایج موضوع، قابل استنباط است. متون دیگری که در این حوزه قابل توجه است، سفرنامه‌هایی هستند که متفکران یا سیاحان و اندیشه وران مسلمان نگاشته اند.
میراث سیاست اندیشی ایرانی/ بخش چهارم؛
قدر مشترک متون مربوط به سیاستنامه این است که این متون در زمینه سیاست عملی و روزمره، در زندگی مردم به طور مستقیم وارد شده و حتی گاهی از ذکر جزییات و دستورالعمل‌های بخشنامه‌ای غفلت نمی‌ورزد. نکته قابل رویتی که در برخی از این متون، به چشم می‌خورد این است که تدبیر و سامان، گاه به طرف عدالت به طور کامل سوق می‌یابد و گاه «مصلحت» و حفظ حاکمیت، روح کلی در نوشته‌ها می‌شود.