بررسی نقش مردم در مدل حکمرانی در گفتگو با رضا معممی مقدم؛
فلسفه وقف را می‌توان یک نوع مشارکت مردم در حکومتداری دانست به طوری که مردم همراه با مسئولین دولتی و غیردولتی در آبادانی، فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی شریک می‌شوند. اگر حکومت اسلامی در جامعه شکل گیرد یک حکومت ایده آل خواهد بود چرا که با حضور مردم در همه امور شاهد یک نظام دموکراتیک واقعی هستیم نه آنچه در کشور‌های غربی با شعار‌های دموکراسی مطرح می‌شود.
گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ افزایش حضور مردم در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی در دوران کرونا موجب گردید مبحث نقش مردم در حکمرانی مطلوب بیش از پیش مورد توجه نهاد‌ها و حتی تئوریسین‌ها قرار گیرد، تا جایی که عدم این بهره برداری از ظرفیت مردمی موجب شده تا بسیاری از کارشناسان عملکرد مسئولین ذی ربط را زیرسوال ببرند. در همین راستا مصاحبه‌ای با رضامعممی مقدم مدیرکل اجتماعی و مشارکت‌های مردمی سازمان اوقاف ترتیب داده ایم تا به نقش مردم در سازمان اوقاف به منظور کاهش فقر در جامعه به خصوص در دوران کرونا بپردازیم.
یکی از مدل‌های موفق حل مشکلات ازابتدای انقلاب تابه امروز بهره مندی از مشارکت مردمی بوده است. درهم تنیدگی سازمان اوقاف و امورخیریه ومشارکت مردمی چگونه در راستای بهبود اوضاع قدم برداشته است؟
یکی از مهمترین عوامل رشد و تعالی یک مجموعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به ویژه در یک مجموعه ونهاد مذهبی مثل سازمان اوقاف وامور خیریه نقش و حضور فعالانه مردم در کار‌ها و فعالیت‌های مربوطه است. توسعه موقوفات بدون همیاری ومشارکت مردم تحقق نخواهد گرفت. در حال حاضر در بسیاری از مناطق کشور شاهد کاستی‌های عمرانی، آموزشی و .. می‌باشیم که مشارکت مردم در وقف مدرسه، درمانگاه، مسجد، بیمارستان و یا پروژه‌هایی نظیر این‌ها می‌تواند بخشی از کاستی‌های فعلی را برطرف سازد. در واقع فرهنگ وقف توانسته با فقرزدایی در کشور موجب شود عدالت اقتصادی در همه حوزه‌ها محقق گردد. خداروشکر مردم کشورمان به سبب سبقه مذهبی واعتقادات راسخ دینی به مساله وقف و تاکیدات دینی منتسب به این مساله اعتقاد دارند.
شیوه سازماندهی مشارکت مردمی در سازمان اوقاف به چه صورت بوده است؟
برای ترویج فرهنگ وقف برنامه‌های مختلفی توسط سازمان اوقاف ترتیب داده شده است. به عنوان مثال طرح انجمن یاوران وقف با مشارکت اصناف مختلف به صورت تخصصی شکل گرفته که بر این اساس، سعی می‌کنیم تا نیاز‌های روز جامعه را احصا نموده و بر اساس نیاز‌های موجود موقوفات را تخصصی کنیم. مثلا اگر در جایی نیازمند راه اندازی کارگاه تولیدی و یا ورود به حوزه دانش بنیان و علمی هستیم، برای تهیه زیرساخت‌های مورد نیاز اقدام می‌کنیم. یکی از اقدامات مناسب سازمان اوقاف در بحث مشارکت‌های مردمی بهره مندی از همه ظرفیت‌های مردمی موجود در کشور تحت لوای سایر گروه‌ها و نهادهاست. به عنوان مثال شاهد مشارکت گروه‌های جهادی و فعالین فرهنگی و اجتماعی به منظور خدمت رسانی به محرومان هستیم. در سال جاری به سبب انتشار ویروس کرونا، میزان حمایت‌ها و مشارکت‌های مردمی بیش از سال‌های گذشته بوده و در همین زمینه می‌توان گفت که اوقاف توانسته همچون سایرنهاد‌ها با مشارکت مردم بخشی از عواقب اقتصادی حاصل از کرونا را برطرف سازد.
با انتشار ویروس کرونا، به سبب حذف بسیاری از مشاغل و هچنین افزایش نرخ تورم شاهد افزایش فقر در جامعه بودیم. سازمان اوقاف به عنوان یک نهاد مردمی چه نقشی در کاهش فقر در دوران کرونا داشته است؟
الحمدالله با هدایت خیرین به سمت جامعه هدف توانسته ایم در زمان شیوع ویروس کرونا اقدامات مثبت و اثربخشی داشته باشیم. به عنوان مثال با کمک خیرین و از محل موقوفه‌ها شاهد آزادی ۱۲۰۰ زندانی جرایم غیرعمد بودیم. یکی از اقدامات مثبت سازمان اوقاف بهره برداری از موقوفات در راستای اشتغالزایی و همچنین برطرف نمودن نیاز‌های فقرا در جامعه بوده است. به عنوان مثال راه اندازی ۳۱۷ کارگاه تولید ماسک، گان و لوازم بهداشتی که موجب شده تاکنون ۲۰ میلیون ماسک و گان درمانی تولید شود. از میان این ۲۰ میلیون در حدود ۱۶ میلیون در میان مردم توزیع شده و ما بقی به بیمارستان‌ها اهدا گردید. از طرف دیگر شاهد این موضوع بودیم که برای رفع نیاز‌های شهرستان‌ها کمتربرخوردار، دستگاه‌های اکسیژن ونتیلاتور، ویلچر و دیگر ملزومات پزشکی به ارز ریالی ۴۷ میلیارد خریداری شده و تحویل مراکز ذی صلاح و مردم قرار گرفت. تا به امروز حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزاربسته معیشتی و حمایتی در میان نیازمندان توزیع شده که ارزش ریالی آن به ۴۵۰ میلیارد می‌رسد. این اقدامات شاید ذره‌ای از مشارکت‌های مردمی در کل کشور باشد که زیر نظر سازمان اوقاف به نتیجه رسیده است. اگر مردم کشور ما دست به دست هم نمی‌دادند و در راستای کمک به همنوع خویش قدم بر نمی‌داشتند شاید کشور ما با تلفات انسانی بیشتری مواجه می‌شد.
تجربه حضور مردم در عرصه خدمات رسانی که در قالب مشارکت‌های مردمی در دوران کرونا شکل گرفت به خوبی نشان داد که با بکارگیری این ظرفیت مستتر نیروی انسانی می‌توان بسیاری از معضلات فعلی جامعه را برطرف نمود. به نظر شما چه راهکاری برای بکارگیری حداکثری مردم در همه حوزه‌ها وجود دارد؟
افزایش سهم بخش خصوصی، تعاونی ومردمی و همچنین کاهش تصدی گری نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی در امور مختلف می‌تواند به پررنگ‌تر شدن نقش مردم کمک شایانی بکند. حضور پرشور مردم در عرصه خدمت رسانی در کارگاه‌های تولیدی برای تهیه ماسک و مواد مورد نیازبهداشتی، نمایشی از یک رزمایش عمومی بود. این بار مردم به جای حضور در جبهه‌های جنگ در خط مقدم خدمت به نیازمندان قدم برداشتند. هرکسی به اقتضای توانایی خویش در دوران کرونا پیش قدم شد. آن‌هایی که تمکن مالی داشتند در دوران کرونا بیشترین موقوفات را برای رفع نیاز محرومان اعطا کردند و آن‌هایی که توانایی مالی زیادی نداشتند با حضور در کارگاه‌ها و تولید ماسک و یا بسته بندی مایحتاج محرومان به هر نحوی شده قدم خیر برداشتند.
شما به ظرفیت مردم در راستای خدمت رسانی اشاره کردید، سازمان اوقاف و امورخیریه چه نقشی را می‌تواند در توسعه مشارکت مردمی حتی در دوران پساکرونا داشته باشد؟
به نظرم خود فلسفه وقف را می‌توان یک نوع مشارکت مردم در حکومتداری دانست به طوری که مردم همراه با مسئولین دولتی و غیردولتی در آبادانی، فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی شریک می‌شوند و خود را بخشی از نظام مقدس جمهوری اسلامی می‌دانند. اگر حکومت اسلامی در جامعه شکل گیرد یک حکومت ایده آل خواهد بود چرا که با حضور مردم در همه امور شاهد یک نظام دموکراتیک واقعی هستیم نه آنچه در کشور‌های غربی با شعار‌های دموکراسی مطرح می‌شود. حکومتی که مردم نقش اساسی در حرکت آن دارند. همانطور که اشاره کردم سازمان اوقاف با احصای بانک اطلاعاتی نسبت به نیاز‌های جامعه اعم از بیکاری، فقر و.. در نقاط مختلف جغرافیایی نقشی هدایت گر برای خیرین دارد. خیرین با مشارکتی که با اوقاف انجام می‌دهند ضمن خدمت رسانی در راستای توانمندسازی نیز قدم بر خواهند داشت. ما به دنبال توانمندسازی هستیم تا افراد نیازمند با یادگیری یک حرفه و فن خود این سلسله آموزشی را ادامه دهند. طرح‌هایی همچون شمیم خدمت نیز در راستای همین مساله توانمندسازی و کارآفرینی اجتماعی در سازمان اوقاف شکل گرفته است.
شناسایی افراد نیازمند و یا افراد بیکار جهت توانمندسازی توسط اوقاف چگونه شکل می‌گیرد؟
خب ما در این باره با سایرنهاد‌ها رایزنی می‌کنیم. بخشی از شناسایی‌ها توسط خود ما شکل گرفته و بخشی دیگر توسط نهاد‌هایی که در زمینه محرومیت زدایی فعالیت متمرکز دارند همکاری می‌کنیم. در واقع ظرفیت خیرین ما در اختیار بانک اطلاعاتی سایرنهاد‌ها قرار می‌گیرد و حاصل آن ایجاد یک نوع هم افزایی در راستای کاهش فقر می‌شود.
و، اما سخن آخر..
نکته آخری که باید خدمتتان عرض کنم مساله تاثیر وقف در آبادانی کشور است؛ فرهنگ وقف اگر در جامعه نهادینه بشود؛ بسیاری از زمین‌های بلااستفاده با کمک خیرین به منظور راه اندازی پروژه‌های عمرانی، اشتغالزایی و حتی مسکن برای افراد محروم مورد استفاده قرار خواهد کرد؛ بنابراین فرهنگ سازی در حوزه وقف خود بهترین مدل در راستای مشارکت مردم به منظور رفع فقر و برقراری عدالت در جامعه است.
/انتهای پیام/
یکی از مدل‌های موفق حل مشکلات ازابتدای انقلاب تابه امروز بهره مندی از مشارکت مردمی بوده است. درهم تنیدگی سازمان اوقاف و امورخیریه ومشارکت مردمی چگونه در راستای بهبود اوضاع قدم برداشته است؟
یکی از مهمترین عوامل رشد و تعالی یک مجموعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به ویژه در یک مجموعه ونهاد مذهبی مثل سازمان اوقاف وامور خیریه نقش و حضور فعالانه مردم در کار‌ها و فعالیت‌های مربوطه است. توسعه موقوفات بدون همیاری ومشارکت مردم تحقق نخواهد گرفت. در حال حاضر در بسیاری از مناطق کشور شاهد کاستی‌های عمرانی، آموزشی و .. می‌باشیم که مشارکت مردم در وقف مدرسه، درمانگاه، مسجد، بیمارستان و یا پروژه‌هایی نظیر این‌ها می‌تواند بخشی از کاستی‌های فعلی را برطرف سازد. در واقع فرهنگ وقف توانسته با فقرزدایی در کشور موجب شود عدالت اقتصادی در همه حوزه‌ها محقق گردد. خداروشکر مردم کشورمان به سبب سبقه مذهبی واعتقادات راسخ دینی به مساله وقف و تاکیدات دینی منتسب به این مساله اعتقاد دارند.
شیوه سازماندهی مشارکت مردمی در سازمان اوقاف به چه صورت بوده است؟
برای ترویج فرهنگ وقف برنامه‌های مختلفی توسط سازمان اوقاف ترتیب داده شده است. به عنوان مثال طرح انجمن یاوران وقف با مشارکت اصناف مختلف به صورت تخصصی شکل گرفته که بر این اساس، سعی می‌کنیم تا نیاز‌های روز جامعه را احصا نموده و بر اساس نیاز‌های موجود موقوفات را تخصصی کنیم. مثلا اگر در جایی نیازمند راه اندازی کارگاه تولیدی و یا ورود به حوزه دانش بنیان و علمی هستیم، برای تهیه زیرساخت‌های مورد نیاز اقدام می‌کنیم. یکی از اقدامات مناسب سازمان اوقاف در بحث مشارکت‌های مردمی بهره مندی از همه ظرفیت‌های مردمی موجود در کشور تحت لوای سایر گروه‌ها و نهادهاست. به عنوان مثال شاهد مشارکت گروه‌های جهادی و فعالین فرهنگی و اجتماعی به منظور خدمت رسانی به محرومان هستیم. در سال جاری به سبب انتشار ویروس کرونا، میزان حمایت‌ها و مشارکت‌های مردمی بیش از سال‌های گذشته بوده و در همین زمینه می‌توان گفت که اوقاف توانسته همچون سایرنهاد‌ها با مشارکت مردم بخشی از عواقب اقتصادی حاصل از کرونا را برطرف سازد.
با انتشار ویروس کرونا، به سبب حذف بسیاری از مشاغل و هچنین افزایش نرخ تورم شاهد افزایش فقر در جامعه بودیم. سازمان اوقاف به عنوان یک نهاد مردمی چه نقشی در کاهش فقر در دوران کرونا داشته است؟
الحمدالله با هدایت خیرین به سمت جامعه هدف توانسته ایم در زمان شیوع ویروس کرونا اقدامات مثبت و اثربخشی داشته باشیم. به عنوان مثال با کمک خیرین و از محل موقوفه‌ها شاهد آزادی ۱۲۰۰ زندانی جرایم غیرعمد بودیم. یکی از اقدامات مثبت سازمان اوقاف بهره برداری از موقوفات در راستای اشتغالزایی و همچنین برطرف نمودن نیاز‌های فقرا در جامعه بوده است. به عنوان مثال راه اندازی ۳۱۷ کارگاه تولید ماسک، گان و لوازم بهداشتی که موجب شده تاکنون ۲۰ میلیون ماسک و گان درمانی تولید شود. از میان این ۲۰ میلیون در حدود ۱۶ میلیون در میان مردم توزیع شده و ما بقی به بیمارستان‌ها اهدا گردید. از طرف دیگر شاهد این موضوع بودیم که برای رفع نیاز‌های شهرستان‌ها کمتربرخوردار، دستگاه‌های اکسیژن ونتیلاتور، ویلچر و دیگر ملزومات پزشکی به ارز ریالی ۴۷ میلیارد خریداری شده و تحویل مراکز ذی صلاح و مردم قرار گرفت. تا به امروز حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزاربسته معیشتی و حمایتی در میان نیازمندان توزیع شده که ارزش ریالی آن به ۴۵۰ میلیارد می‌رسد. این اقدامات شاید ذره‌ای از مشارکت‌های مردمی در کل کشور باشد که زیر نظر سازمان اوقاف به نتیجه رسیده است. اگر مردم کشور ما دست به دست هم نمی‌دادند و در راستای کمک به همنوع خویش قدم بر نمی‌داشتند شاید کشور ما با تلفات انسانی بیشتری مواجه می‌شد.
تجربه حضور مردم در عرصه خدمات رسانی که در قالب مشارکت‌های مردمی در دوران کرونا شکل گرفت به خوبی نشان داد که با بکارگیری این ظرفیت مستتر نیروی انسانی می‌توان بسیاری از معضلات فعلی جامعه را برطرف نمود. به نظر شما چه راهکاری برای بکارگیری حداکثری مردم در همه حوزه‌ها وجود دارد؟
افزایش سهم بخش خصوصی، تعاونی ومردمی و همچنین کاهش تصدی گری نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی در امور مختلف می‌تواند به پررنگ‌تر شدن نقش مردم کمک شایانی بکند. حضور پرشور مردم در عرصه خدمت رسانی در کارگاه‌های تولیدی برای تهیه ماسک و مواد مورد نیازبهداشتی، نمایشی از یک رزمایش عمومی بود. این بار مردم به جای حضور در جبهه‌های جنگ در خط مقدم خدمت به نیازمندان قدم برداشتند. هرکسی به اقتضای توانایی خویش در دوران کرونا پیش قدم شد. آن‌هایی که تمکن مالی داشتند در دوران کرونا بیشترین موقوفات را برای رفع نیاز محرومان اعطا کردند و آن‌هایی که توانایی مالی زیادی نداشتند با حضور در کارگاه‌ها و تولید ماسک و یا بسته بندی مایحتاج محرومان به هر نحوی شده قدم خیر برداشتند.
شما به ظرفیت مردم در راستای خدمت رسانی اشاره کردید، سازمان اوقاف و امورخیریه چه نقشی را می‌تواند در توسعه مشارکت مردمی حتی در دوران پساکرونا داشته باشد؟
به نظرم خود فلسفه وقف را می‌توان یک نوع مشارکت مردم در حکومتداری دانست به طوری که مردم همراه با مسئولین دولتی و غیردولتی در آبادانی، فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی شریک می‌شوند و خود را بخشی از نظام مقدس جمهوری اسلامی می‌دانند. اگر حکومت اسلامی در جامعه شکل گیرد یک حکومت ایده آل خواهد بود چرا که با حضور مردم در همه امور شاهد یک نظام دموکراتیک واقعی هستیم نه آنچه در کشور‌های غربی با شعار‌های دموکراسی مطرح می‌شود. حکومتی که مردم نقش اساسی در حرکت آن دارند. همانطور که اشاره کردم سازمان اوقاف با احصای بانک اطلاعاتی نسبت به نیاز‌های جامعه اعم از بیکاری، فقر و.. در نقاط مختلف جغرافیایی نقشی هدایت گر برای خیرین دارد. خیرین با مشارکتی که با اوقاف انجام می‌دهند ضمن خدمت رسانی در راستای توانمندسازی نیز قدم بر خواهند داشت. ما به دنبال توانمندسازی هستیم تا افراد نیازمند با یادگیری یک حرفه و فن خود این سلسله آموزشی را ادامه دهند. طرح‌هایی همچون شمیم خدمت نیز در راستای همین مساله توانمندسازی و کارآفرینی اجتماعی در سازمان اوقاف شکل گرفته است.
شناسایی افراد نیازمند و یا افراد بیکار جهت توانمندسازی توسط اوقاف چگونه شکل می‌گیرد؟
خب ما در این باره با سایرنهاد‌ها رایزنی می‌کنیم. بخشی از شناسایی‌ها توسط خود ما شکل گرفته و بخشی دیگر توسط نهاد‌هایی که در زمینه محرومیت زدایی فعالیت متمرکز دارند همکاری می‌کنیم. در واقع ظرفیت خیرین ما در اختیار بانک اطلاعاتی سایرنهاد‌ها قرار می‌گیرد و حاصل آن ایجاد یک نوع هم افزایی در راستای کاهش فقر می‌شود.
و، اما سخن آخر..
نکته آخری که باید خدمتتان عرض کنم مساله تاثیر وقف در آبادانی کشور است؛ فرهنگ وقف اگر در جامعه نهادینه بشود؛ بسیاری از زمین‌های بلااستفاده با کمک خیرین به منظور راه اندازی پروژه‌های عمرانی، اشتغالزایی و حتی مسکن برای افراد محروم مورد استفاده قرار خواهد کرد؛ بنابراین فرهنگ سازی در حوزه وقف خود بهترین مدل در راستای مشارکت مردم به منظور رفع فقر و برقراری عدالت در جامعه است.
/انتهای پیام/
در این رابطه بخوانید
اخبار مرتبط
ارسال نظر
نقش غزه در ساخت خاورمیانه جدید
مهاجر مهمان نیست!
خانواده در حاشیه خانه مدرن!
میلیاردرها برای سرنوشت ما تصمیم می‌گیرند
دانش‌آموزان را تبدیل به عدد نکنیم
چرا آمریکا بر طبل نظامی‌گری می‌کوبد؟
منفعت و قدرت، شکاف‌های قومی در کشور را فعال می‌کند
«بسیج» هنوز هم دارویی برای جامعه ایران است
«شکاف خلاقیت» دانش‌آموز مصرف‌گرا تحویل جامعه می‌دهد
کودکان فلسطینی را بکشید تا به من رأی بدهند!
پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها؛ بیایید کمک!
غزه؛ تراژدی غمبار انسانیت
بحران ازدواج مهم‌تر از کاهش نرخ فرزندآوری!
مقاومت فرهنگی در مواجهه با جهانی‌سازی در سطح اقوام ما جاری است
یک قدرت جدید و باورنکردنی
سرمایه‌داری برای خنثی‌کردن دیگران به خرده‌فرهنگ‌ها اجازه هویت‌یابی می‌دهد
خنجر یمنی روی گلوی استعمار!
رویکرد نمایشی در سیستم «سنجش» نظام آموزشی کشور!
مسلمانان در این زمینه عقب‌نشینی نمی‌کنند
یهود، مشکل اروپا بود
پرونده ها
