به گزارش«سدید»؛ «ساعت سینما» یکی از برنامههای مرتبط با حوزه سینماست که اولین قسمت آن حدود چهار ماه پیش از شبکه چهارم روی آنتن رفت. برنامهای متفاوت به مقوله سینما که ابعاد جامعهشناسی، روانشناسی و... فیلمهای سینمایی دنیا را مورد بررسی قرار میدهد. نگاه متفاوت برنامه به فیلمهای مطرح دنیا باعث شد تا به سراغ یوسف منصوری، کارگردان و تهیهکننده این برنامه برویم و از او درباره تفاوتهای «ساعت سینما» با دیگر برنامههای سینمایی رسانه ملی بپرسیم که در ادامه میخوانید:
وجه تمایز «ساعت سینما» با دیگر برنامههای سینمایی رسانه ملی چیست؟
«ساعت سینما» یک برنامه بینامتنی و بین رشتهای محسوب میشود. معتقدم سینما علاوه بر سرگرمی، وجه دیگری هم دارد که کارکرد و تاثیرگذاری خاص خودش را خواهد داشت، به عبارت دیگر این حوزه ارتباط جدی با روانشناسی، جنبشهای اجتماعی و مسائل سیاسی دارد. در تاریخ سینما آثاری بوده و هستند که فراتر از جنبه سرگرمیشان، تاثیرات زیادی هم داشتهاند و یا باعث ماندگاری برخی وقایع تاریخی شدهاند. «ساعت سینما» به بهانه پخش چنین آثاری علاوه بر اینکه وجوه سینمایی فیلمها را در حوزههای بازیگری، کارگردانی، فیلمنامهنویسی ... مورد بررسی قرار میدهد، به نسبت سینما با سایر عرصهها هم میپردازد. بهطور مثال فیلم «دیوانهای از قفس پرید» که با نام «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» هم شناخته میشود، اثری در حوزه روانشناسی است که در زمان خود با نقدهای عمیق روانشناسیای که روبه رو شد. «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» علاوه بر اینکه توانست در مراسم اسکار، جایزه بگیرد؛ با توجه به اینکه در حوزه روانشناسی حرفهای جدیدی دارد و نقدهای جدی به روانشناسی غالب در زمان خود مطرح میکند، باعث شد تا مسیر برای دیگر گفتمانهای روانشناسی باز شود. البته ما آثار زیادی در حوزه روانشناسی داریم که ذیل فیلم درمانی تعریف میشوند؛ همچنین آثاری هم در حوزه جنبشهای اجتماعی داریم. بهطور مثال در آمریکای جنوبی بسیاری از شورشها به سبک فیلم «جوکر» و ماسک جوکر بود، یعنی یک الگوگری اجتماعی را شاهد هستیم.
با آغاز جنگ جهانی دوم بیش از ۸۰درصد مردم آمریکا در نظرسنجیهای رسمی مخالف ورود آمریکا به مقوله جنگ بودند، اما در نهایت بعد از ورود پنتاگون و همکاری ویژه آن با هالیوود برای تولید برخی فیلمها؛ شاهد ساخت آثاری هستیم که باعث میشود نظر مردم این کشور تغییر کند و کار به جایی رسید که بالای ۸۰درصد موافق ورود آمریکا به جنگ جهانی شدند و تغییر نگاه مردم در بازه زمانی حدودا یک سالونیم رخ داده است. در اصل با ساخت آثار نه تنها یک آمادگی افکار عمومی، بلکه تغییر افکار را شاهد هستیم. البته بعد از آن نیز آثاری درباره قهرمانان جنگ جهانی ساخته شده که جزو آثار ماندگار هم شدند.
ما در حوزه سینما و رسانه هم آثار خوبی را داریم و برای پرداخت که برای بررسی این حوزه در یکی از قسمتهایمان به سراغ دکتر قهرمانی، استاد مطالعات بین الملل دانشگاه تهران رفتیم. باید به این مسأله اشاره کنم که برای دعوت از مهمانان با توجه به فیلم انتخاب شده یا از منتقدان مطرح سینما و یا از اساتید سایر رشتههای علوم انسانی که از تخصصی در سینما هم برخوردار هستند، بهره میبریم. به همین دلیل باید بگویم که انتخاب مهمانان کار سختی است، چراکه مهمانان ما باید علاوه بر تخصص در رشته خود در حوزه سینما هم متخصص باشند. ما مهمانانی در حوزههای روانشناسی، جامعهشناسی و ... داشتیم که هرکدام بنا به فیلم صحبت کردهاند. در حقیقت تلاش «ساعت سینما» این است که در سطح بررسی فنی فیلم متوقف نشود و یک گام به جلو رفته و ابعاد اجتماعی آثار را هم مدنظر قرار میدهیم.
اینکه «ساعت سینما» در حوزه سینمای داخل وارد نشده، بهدلیل تعداد پایین آثار مرتبط با حوزه روانشناسی و جامعهشناسی است؟
در حال حاضر تنها سینمای جهان را بررسی میکنیم و اصلا اثر ساخت داخل را پخش نمیکنیم که برای این مهم دلایل خاص خودمان را داریم؛ اما اینطور نیست که در سینمای کشور چنین آثاری را نداشته باشیم، هر چند که تعدادشان بسیار پایین است و طبیعتا در سینمای جهان دستمان بسیار بازتر خواهد بود. در سینمای ایران هم آثاری داشتیم که مباحث عمیقی را مطرح کردهاند و در این حوزه ورود کردهاند، هرچند که نمیخواهیم درباره موفق بودن یا نبودن آنها صحبت کنیم.
دلایل عدم ورود شما به سینمای داخل کشور چیست؟
اتفاقی که در سینمای کشور رخ میدهد این است که اگر تعریفی از افراد صورت نگیرد، بدون اینکه حتی برنامهای که از آنتن رسانه ملی پخش شده را ببینند و صرفا براساس گفته دیگران ناراحت میشوند و شروع به بیانیه و حاشیهسازی میکنند. متاسفانه سینمای ایران همه مسائل را مورد نقد قرار میدهد، اما خودش چندان نقدپذیر نیست و به همین دلیل به سمت بررسی آثار داخلی نرفتیم. البته مسأله دیگر هم این است که شاید نتوانیم اثار زیادی را در سینمای کشور پیدا کنیم که به موضوع روانشناسی و ... پرداخته باشند.
با توجه به موضوع برنامه، کمی درباره چگونگی انتخاب و حضور مهمانان صحبت کنید.
ما دوستان زیادی را داریم که در حوزه سینما اهل فن هستند و همین مسأله باعث میشود که اگر برای یک قسمت به هر دلیلی یک کارشناس نتواند در برنامه حضور پیدا کند، میتوان از کارشناسان دیگر استفاده کرد؛ اما در «ساعت سینما»، چون میخواهیم از افرادی دعوت کنیم که علاوه بر آشناییشان به حوزه سینما، باید بتوانند به مباحث اندیشهای که در فیلمها وجود دارد نیز بپردازند، کار انتخاب مهمانان را سخت کرده است؛ چراکه افراد زیادی را نداریم که چنین ویژگی را داشته باشند و در دسترس هم باشند و در اصل کمی دستمان برای انتخاب و دعوت کارشناسان بسته است.
انتخاب فیلمها بر چه اساسی صورت میگیرد؟
متاسفانه در فصل اول «ساعت سینما» با توجه به اینکه مجبور بودیم فیلمها را از آرشیو موجود رسانه ملی انتخاب کنیم، کمی دستمان بسته بود. قطعا انتخاب آثار با سختیهایی همراه است، اول اینکه اثر باید از رسانه ملی قابل پخش باشد و بعد از آن باید اثر را به واحد دوبلاژ ارائه کرد. همچنین شورایی در رسانه ملی وجود دارد که تعیین میکند اثر از کدام شبکه روی آنتن برود، در کنار همه این مسائل با توجه به نزدیکی ایام نوروز، برخی از فیلمها برای پخش از رسانه ملی در نوروز در نظر گرفته شده که نمیتوان به سراغ آن رفت. شرایط کرونایی هم باعث شده تا برخی واحدها مانند دوبلاژ همانند سابق فعال نباشد، به همین دلیل مجبور شدیم تنها از فیلمهای موجود در آرشیو استفاده کنیم و این مسأله باعث محدودیت ما شد؛ چراکه برخی از فیلمهای انتخابی ما جزو چهارمین فیلم لیست تعیین شدهمان بودند، اما به دلایل عنوان شده نمیتوانستیم فیلم دیگری را انتخاب کنیم.
در این برنامه به رویدادهای تقویمی و منطقهای نیز توجه کردیم. بهطور مثال در یک قسمت به بازنمایی گروههای تکفیری در منطقه پرداختیم و برای آن هم فیلم «وایس» را انتخاب کردیم؛ حتی در برهه انتخابات آمریکا نیز برنامهای را روی آنتن رفتیم. قطعا اگر بتوانیم آثاری را انتخاب کنیم که با مناسبتهای تقویمی همخوانی داشته باشد، حتما به این مقوله هم ورود خواهیم کرد.
قرار است «ساعت سینما» در چند قسمت از شبکه چهارم پخش شود؟
قرارداد ما با شبکه برای فصل اول ۲۶قسمت است و بعد از پایان قسمت اول براساس بازخوردها و تصمیم مدیران برای فصل دوم به جمعبندی میرسیم.
مهمترین ویژگی «ساعت سینما» را چه میدانید؟
تلاش کردیم تا همه بخشهای این برنامه خوب باشد، اما شاید مهمترین آن را بتوان مربوط به پلیبکها دانست. ما در هر قسمت چهار آیتم داریم که به اذعان برخی فعالان سینما، هرکدام از آنها یک شبه مستند محسوب میشود؛ چراکه برای این برنامه بیش از یک سال پژوهش صورت گرفته و تلاش کردیم در بخش تدوین نیز کار قوی را ارائه دهیم. البته تمام تلاشمان این بود که در همه ابعاد برنامه از دکور و نور و بخش پلیبکها تا حد توانمان اتفاق خوبی را رقم بزنیم تا جایی که میتوانم بگویم اگر مخاطبان برنامههای سینمایی رسانه ملی را طی سالهای اخیر دنبال کرده باشند، احتمال متوجه تلاشمان برای ارائه یک اثر متفاوت شدهاند و امیدوارم توانسته باشیم این تفاوت را در عمل هم نشان دهیم.
انتهای پیام/