گامبی‌وزیر را بشناسید؛
مینی‌سریال گامبی‌وزیر را می‌توان بین تمام فیلم و سریال‌های دیگر امسال که به ندرت بینندگان را راضی کردند، شاهکار خواند.
به گزارش «سدید»؛ مینی‌سریال گامبی‌وزیر از نتفلیکس پخش شد و در مدتی کوتاه، طرفداران زیادی کسب کرد. این مینی‌سریال توسط آلن اسکات و اسکات فرانک نوشته وکارگردانی شده و آنیا تیلور‌جوی به عنوان نقش اول این مینی‌سریال حضور پیدار کرده است. از دیگر بازیگران گامبی‌وزیر می‌شود به توماس برودی و هری ملینگ اشاره کرد. داستان گامبی‌وزیر حول محور بازی شطرنج می‌گذرد که برای طرفداران به طرز شگفت‌آوری جذاب بود و باعث محبوبیت بازی شطرنج در سراسر دنیا شد. این محبوبیت به حدی بود که در عرض کمتر از یک ماه کاربران سایت بازی آنلاین شطرنج، chess.com پنج برابر شدند. در این نوشتار قصد داریم سریال را نقد و بررسی کنیم و روایتگر داستان ساخت آن که چند ده سال طول کشید باشیم.
گامبی‌وزیر را بشناسید
مینی‌سریال گامبی‌وزیر روایتگر ۱۱ سال از زندگی الیزابت هارمن است. داستان از جایی شروع می‌شود که در سال ۱۹۵۸ مادر الیزابت، وقتی الیزابت ۹ سال دارد خودکشی می‌کند و این باعث می‌شود الیزابت به یتیم‌خانه‌ای در شهر کوچک مونت استرلینگ در ایالت کنتاکی برود و در آنجا تحصیل و زندگی کند. یک روز که معلم الیزابت او را به زیرزمین یتیم‌خانه می‌فرستد تا تخته پاک کن کلاسش را تمیز کند الیزابت، سرایدار مدرسه، آقای شایبل را می‌بیند که دارد روی یک صفحه شطرنجی بازی می‌کند. الیزابت که جذب شکل و شمایل آن صفحه شده بود، هر روز به بهانه‌ای به زیرزمین می‌رود و برای مدتی بازی کردن آقای شایبل با خودش را تماشا می‌کند و پس از مدتی بازی را یاد می‌گیرد. بعد از آن، الیزابت جرات می‌کند و از آقای شایبل می‌خواهد با او بازی کند و پس از مدتی بازی کردن، استعداد حیرت‌انگیز الیزابت در شطرنج شکوفا می‌شود. الیزابت بعد از آن تصمیم می‌گیرد بقیه زندگیش را به شطرنج بازی کردن بگذراند و بهترین بازیکن شطرنج جهان شود. اما در میان راه دراز قهرمانی جهان، الیزابت با مشکلاتی مثل مشکلات عاطفی و هویتی یا اعتیاد به مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند. در مینی‌سریال گامبی‌وزیر بیننده به مدت ۶ ساعت و ۳۳ دقیقه شاهد۱۱ سال از داستان پر پیچ و خم الیزابت هارمن در راه قهرمانی جهان خواهد بود.
گامبی‌وزیر از کجا آمد
در سال ۱۹۸۳، در اوج جنگ بین شوروی و ایالات متحده وکشمکش‌ها بین جریان‌های سیاسی و مذهبی آمریکا، والتر تویس، که در آن زمان به دلیل رمان‌های موفقش و فیلم‌هایی که از روی آن‌ها اقتباس شده بود شناخته شده بود، آخرین رمان زندگی‌اش را با نام گامبی‌وزیر نوشت و منتشر کرد. نام رمان با الهام از یک گشایش معروف در بازی شطرنج انتخاب شده بود. رمان کمی بعد از انتشارش، با توجه به نگاه انتقادی‌اش به کمونیست و حمایتش ازحقوق زنان و رنگین‌پوستان در آمریکا، کتابی مهم تلقی شد. در گامبی‌وزیر مانند بیلیارد‌باز(The Hustler) رمانی دیگر که توسط تویس نوشته شده بود و از آن فیلمی محبوب هم ساخته شده بود، امضای تویس احساس می‌شد. او که به مهارتش در نوشتن داستان‌هایی از به موفقیت رسیدن آدم‌ها در رشته‌های ورزشی و بازی‌ها معروف بود، بار دیگر رمانی نوشت با این محوریت، اما درباره رشته‌ای که پل ارتباطی بین خودش و پسرش بود، یعنی شطرنج. با توجه به جذابیت بالای داستانی رمان و محبوبیت شطرنج و مسابقاتی که با محوریت صفحه سیاه و سفید برگزار می‌شدند در بین درصد زیادی از اقشار، رمان‌گامبی وزیر به موفقیت‌هایی دست پیدا کرد.
گامبی‌وزیر را بشناسید
مینی‌سریال گامبی‌وزیر روایتگر ۱۱ سال از زندگی الیزابت هارمن است. داستان از جایی شروع می‌شود که در سال ۱۹۵۸ مادر الیزابت، وقتی الیزابت ۹ سال دارد خودکشی می‌کند و این باعث می‌شود الیزابت به یتیم‌خانه‌ای در شهر کوچک مونت استرلینگ در ایالت کنتاکی برود و در آنجا تحصیل و زندگی کند. یک روز که معلم الیزابت او را به زیرزمین یتیم‌خانه می‌فرستد تا تخته پاک کن کلاسش را تمیز کند الیزابت، سرایدار مدرسه، آقای شایبل را می‌بیند که دارد روی یک صفحه شطرنجی بازی می‌کند. الیزابت که جذب شکل و شمایل آن صفحه شده بود، هر روز به بهانه‌ای به زیرزمین می‌رود و برای مدتی بازی کردن آقای شایبل با خودش را تماشا می‌کند و پس از مدتی بازی را یاد می‌گیرد. بعد از آن، الیزابت جرات می‌کند و از آقای شایبل می‌خواهد با او بازی کند و پس از مدتی بازی کردن، استعداد حیرت‌انگیز الیزابت در شطرنج شکوفا می‌شود. الیزابت بعد از آن تصمیم می‌گیرد بقیه زندگیش را به شطرنج بازی کردن بگذراند و بهترین بازیکن شطرنج جهان شود. اما در میان راه دراز قهرمانی جهان، الیزابت با مشکلاتی مثل مشکلات عاطفی و هویتی یا اعتیاد به مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند. در مینی‌سریال گامبی‌وزیر بیننده به مدت ۶ ساعت و ۳۳ دقیقه شاهد۱۱ سال از داستان پر پیچ و خم الیزابت هارمن در راه قهرمانی جهان خواهد بود.
گامبی‌وزیر از کجا آمد
در سال ۱۹۸۳، در اوج جنگ بین شوروی و ایالات متحده وکشمکش‌ها بین جریان‌های سیاسی و مذهبی آمریکا، والتر تویس، که در آن زمان به دلیل رمان‌های موفقش و فیلم‌هایی که از روی آن‌ها اقتباس شده بود شناخته شده بود، آخرین رمان زندگی‌اش را با نام گامبی‌وزیر نوشت و منتشر کرد. نام رمان با الهام از یک گشایش معروف در بازی شطرنج انتخاب شده بود. رمان کمی بعد از انتشارش، با توجه به نگاه انتقادی‌اش به کمونیست و حمایتش ازحقوق زنان و رنگین‌پوستان در آمریکا، کتابی مهم تلقی شد. در گامبی‌وزیر مانند بیلیارد‌باز(The Hustler) رمانی دیگر که توسط تویس نوشته شده بود و از آن فیلمی محبوب هم ساخته شده بود، امضای تویس احساس می‌شد. او که به مهارتش در نوشتن داستان‌هایی از به موفقیت رسیدن آدم‌ها در رشته‌های ورزشی و بازی‌ها معروف بود، بار دیگر رمانی نوشت با این محوریت، اما درباره رشته‌ای که پل ارتباطی بین خودش و پسرش بود، یعنی شطرنج. با توجه به جذابیت بالای داستانی رمان و محبوبیت شطرنج و مسابقاتی که با محوریت صفحه سیاه و سفید برگزار می‌شدند در بین درصد زیادی از اقشار، رمان‌گامبی وزیر به موفقیت‌هایی دست پیدا کرد.
کوئنتین تارانتینو، کارگردان و نویسنده مشهور، در مصاحبه‌ای به این مساله اشاره می‌کند که داستان‌نویسان خوب برای برانگیختن حس همزاد‌پنداری بیننده و باورپذیری داستان، از تجربیات شخصی خود در خلق شخصیت‌ها و داستان‌شان استفاده می‌کنند.
واتر تویس هم یکی از این نویسندگان بود. او از تجربیات شخصی‌اش در خلق داستان استفاده می‌کرد، به طور مثال، والدین تویس او را به دلیل رماتیسم قلبی یک سال تمام در بیمارستانی گذاشتند و خودشان به شهر دیگری رفتند. این اتفاق دردناک روی تویس به شدت اثر منفی گذاشت و او از این درد در خلق شخصیت الیزابت هارمن و روایت داستان سال‌هایی که الیزابت هارمن در یتیم‌خانه زندگی می‌کرد استفاده کرد. این فقط یکی از شباهت‌های والتر تویس و الیزابت هارمن بود.
اما بسیاری از دنبال‌کنندگان رشته شطرنج فکر می‌کنند الیزابت هارمن در واقع بازتابی از شخصیت بابی فیشر، قهرمان بزرگ شطرنج جهان است، اما در کالبد یک زن. اما احتمالا با توجه به روش‌های خلق داستان تویس و زندگینامه او، احتمالا الیزابت، زاده ذهن تویس است با انعکاسی از شخصیت تویس، نه بابی فیشر. یکسال بعد از انتشار رمان گامبی‌وزیر، تویس به علت سرطان ریه از دنیا رفت، ولی شخصیت‌هایی که او خلق کرده بود هنوز به نام او جان می‌دادند.
رمان‌های تویس به علت جزئیات بالا و درام قوی که داشتند، سوژه کارگردانانی بنام برای اقتباس شدند. دو سال بعد از مرگ تویس، مارتین اسکورسیزی فیلم «رنگ پول» را ساخت تا سومین فیلم اقتباسی هم از شش رمان تویس ساخته شود.
اما این آخرین بار نبود که اقتباسی از روی رمان‌های والتر تویس صورت می‌گرفت. در سال ۱۹۹۲، آلن اسکات حق کپی‌رایت کتاب گامبی‌وزیر را خرید و فیلمنامه‌ای از روی آن نوشت. آلن اسکات در مصاحبه با نشریه The Independent گفت: «در آن زمان گزینه‌های کارگردانی فیلم برناردو برتولوچی و مایکل آپتد بودند، ولی بنا به دلایلی که هیچوقت ذکر نشد فیلم به مرحله ساخت نرسید و به قولی پرونده‌اش بسته شد تا ۱۵ سال بعد. در سال ۲۰۰۷ سه نفر با من تماس گرفتند و از من خواستند کارگردانی گامبی‌وزیر را به آن‌ها بسپارم که یکی از آن سه هیث لجر بود. او (درباره کارگردانی فیلم) اشتیاق زیادی داشت؛ یک مرد جوان و به شدت علاقه‌مند که من بلافاصله مجذوب او شدم»
آلن اسکات اشاره کرد که قرار بود هیث لجر در اواخر سال ۲۰۰۸ شروع به کارگردانی فیلم کند و الن پیج نقش الیزابت هارمن، شخصیت اصلی داستان را ایفا کند. اما با مرگ ناگهانی هیث لجر در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸، پرونده ساخت فیلم گامبی وزیر برای بار دوم بسته شد.
ولی سرنوشت گامبی‌وزیر به اینجا ختم نمی‌شد. در سال ۲۰۱۷، بعد از این که اسکات فرانک، نویسنده و کارگردان آمریکایی ساخت مینی سریال «بی خدا» را تمام کرد، نسخه‌ای از فیلمنامه گامبی‌وزیر به دستش رسید و تصمیم گرفت فیلمنامه را مانند «بی خدا» در قالب یک مینی‌سریال ۷ قسمتی نوشته و کارگردانی کند. شبکه نتفلیکس سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده مینی‌سریال شد و «آنیا تیلور‌جوی» که پیش از این اغلب برای نقشش در سریال پیکی بلایندرز و فیلم شکاف شناخته می‌شد، برای ایفای نقش الیزابت هارمن انتخاب گردید. مینی‌سریال ساخته شد و در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ (۲ آبان ۱۳۹۹) از سرویس پخش فیلم و سریال نتفلیکس منتشر شد و به موفقیت‌هایی چشمگیر دست پیداکرد.
گامبی‌وزیر چه کرده
تاکنون فیلمی غیر‌قابل انتقاد ساخته نشده و گامبی‌وزیر هم از این غائله مستثنا نیست. اما این مینی سریال به حدی خوب و قوی عمل کرده است که نکات منفی‌اش چندان به چشم نمی‌آید. با این حال نکاتی هم قابل تامل است به عنوان نمونه با این‌که گری کاسپاروف، قهرمان سابق جهان در شطرنج مشاور فنی گامبی وزیر بود، اما مشکلاتی در سریال دیده می‌شود. به طور مثال، حرف زدن در میان بازی‌های شطرنج تقریبا همیشه خلاف قانون محسوب می‌شود، اما در طول مینی‌سریال معمولا دو شرکت‌کننده باهم صحبت می‌کنند. یا مثلا رتبه‌بندی که در اوایل مینی-سریال در جامی در مسابقات ایالتی اتفاق می‌افتد با توجه به قوانین، اشتباه است.
مانند کتاب، مینی‌سریال گامبی‌وزیر در تمام مدت نگاهی انتقادی به جامعه و قوانین حاکم بر آن در دهه ۵۰ و ۶۰ آمریکا دارد. قوانین و افکاری که زندگی را برای زنان و سیاه‌پوستان سخت می‌کند و به طور مستقیم و غیر‌مستقیم باعث مرگ مادر الیزابت و ضربه خوردن دیگر شخصیت‌های فیلم می‌شود. همچنین مینی‌سریال از گروه‌های رادیکال سیاسی ومذهبی و همچنین کمونیست حاکم بر شوروی سابق به شدت انتقاد می‌کند.
کارگردانی و تکنیک چه کرده
کارگردانی مینی‌سریال را می‌توان بهترین کارگردانی دنیای فیلم و سریال در سال ۲۰۲۰ خواند. کادر‌بندی، رنگ‌بندی، فیلمبرداری و هر چیز دیگری که می‌توان از یک کارگردان انتظار داشت بی‌نقص است. همچنین تدوین، نورپردازی و طراحی صحنه در هر صحنه متناسب با حال وهوای آن است و همه این‌ها دست به دست هم دادند تا هر سکانس مانند تابلوی نقاشی یک نقاش بزرگ باشد و مخاطب را محو خود کند.
در نهایت، مینی‌سریال گامبی‌وزیر را می‌توان بین تمام فیلم و سریال‌های دیگر امسال که به ندرت بینندگان را راضی کردند، شاهکار خواند. از آنجا که کره زمین در قرنطینه به سر می‌برد. اگر دنبال فیلم یا سریالی برای دیدن هستید، مینی‌سریال گامبی‌وزیر یکی از بهترین گزینه‌هاست.
انتهای پیام/
منبع: جام جم
ارسال نظر
