به گزارش «سدید»؛ شهوت که ریشه در قوه جاذبه انسان دارد، تنها محدود به شهوت جنسی یا غذایی نیست، بلکه انواع و اقسام شهوت را میتوان یافت که «نفس انسانی» طالب آن است. از جمله آنها میتوان به شهوت قدرت، شهوت ثروت، شهوت شهرت ومانند آنها اشاره کرد که بخش اعظمی از سرمایههای عمر آدمی را به خود اختصاص میدهد و انسان وقتی در نهایت سیر و صیرورت در زندگیاش به منزل مرگ میرسد، در مییابد که گرفتار «خسران» شده و سرمایههای زندگی خویش را در دنیا از دست داده و ره توشهای برای ابدیت در سرای آخرت فراهم نیاورده است.
یکی از پدیدههای گسترده در جوامع امروزی، گسترش شهوت شهرت است که بر اساس اصالت لذت ساماندهی شده است؛ زیرا در فلسفه مادیگرایانه امروز زندگی بشر، اندیشمندان و بزرگان علم و سیاست دنیوی بر آن هستند تا مردم را به «لذت» تشویق کنند و سبک زندگی آنان را به همین سمت و سو هدایت کنند. از این رو لذت شهوت شهرت را در دلها زنده میکنند تا این گونه «فلسفه زندگی» و اهداف و حکمت آن از نظر دنیاگرایان و مادیگرایان تامین شود؛ زیرا وقتی «لذت»ها تامین شود، مردم هیچ خواسته دیگری نداشته و اعتراضی ندارند.
سیاستهای راهبردی دولتهای غربی، بر این است تا «لذت» برای تودههای مردم فراهم آید. در این راستا همگان از آزادی در استفاده از ابزارهای لذتآفرین بهرهمند هستند؛ بیآنکه هیچ محدودیتی در استفاده از آنها جز در صورت تزاحم با منافع دیگران وجود داشته باشد؛ یعنی همه نوع لذائذ دنیوی از حلال و حرام حتی شهوات جنسی و شراب و مواد مخدر برای آنان فراهم میشود تا فلسفه زندگی بر اساس نگرش غربی تامین شود.
به سخن دیگر، سبک زندگی غربی بر اساس فلسفه اصالت لذت شکل گرفته است و برای تامین آن همه گونه ابزار و فعالیتی فراهم میآید تا همگان به آن برسند.
بی گمان یکی از مهمترین لذائذ انسانی، لذائذ روانی و عاطفی است که در مشهور شدن تجلی میکند و این شهرت گاه حتی از مال و ثروت نیز برای خیلیها لذیذتر و ارزشمندتر است؛ از همین روست که گروه بسیاری از مردم، ثروت خویش را فدای «شهرت» میکنند و برای رسیدن به هر کاری دست میزنند.
شهوت شهرت، بیماری روانی
از نظر قرآن، قوه جاذبه در کنار قوای دافعه و عاقله بستری برای دستیابی انسان به کمال است؛ قوه جاذبه در قالب شهوت برای آن است تا هر چه نیاز انسان است را به خود جذب کند؛ چنانکه قوه دافعه در قالب غضب بر آن است تا هر مانعی بر سر راه بشر را بردارد و امنیت او را تامین کند.
قوای جاذبه و دافعه، گرایش بیحد و حصری در تحقق اهداف خود داشته و هیچ محدودیتی را بر نمیتابد؛ از این روست که قوه عاقله برای ایجاد تعادل و اعتدال در خواستههای دو قوه وارد عمل میشود و اجازه نمیدهد تا در خواستههای شهوانی و غضبانی، افراط و تفریطی صورت گیرد. پس اگر قوه عاقله بر اساس کشفیات خود نباشد، انسان ممکن است از دایره عدالت خارج شده و به ظلم و تعدی رو آورد به طوری که به خود و دیگران ضرر و زیان وارد سازد. عقل با نگاهی به «حقایق» به این نکته میرسد که حقایق به دو دسته مشهود و غیب تقسیم میشود؛ از این رو، فرمان میدهد که افزون بر حقایق مکشوف ظاهری و حسی، لازم است تا به حقایق غیبی که از طریق وحی معتبر کشف میشود، مراجعه شود. این گونه است که عقل افزون بر حقایق عقلی به حقایق نقلی وحیانی اعتماد میکند و «حدود» و «محدودیتهای عقلی و نقلی» را به عنوان پایه و اساس سبک زندگی خویش میپذیرد و آزادی را به شکل مطلق نفی میکند. (روم، آیه ۳۰؛ شمس، آیات ۷ تا ۱۰)
از آنجایی که بسیاری از جوامع بشری همانند کودکان «غیر عاقل» عمل میکنند، قوت شهوت و قوت غضب در آنان تشدید میشود. همین مسئله موجب میشود که نه تنها گرایشی به «عقل» و کشفیات آن نداشته باشند، بلکه نسبت به کشفیات «نقل» نیز بیتوجه و از اساس منکر آن باشند؛ زیرا این عقل سلیم است که نقل وحیانی را به عنوان ابزار شناخت حقایق غیبی میپذیرد و فلسفه و سبک زندگی خاصی را ایجاد میکند که تاکید بر مدیریت قوا، برای تامین مقاصد بلند اخروی است. این عقل همان چیزی است که امام صادق (ع) درباره آن میفرماید: ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان؛ عقل آن چیزی است که خدای رحمان بندگی و با آن بهشت به دست میآید.(کافی، ج ۱، ص ۱۱)
عقل سلیم و نقل وحیانی تاکید دارد که شهوتهای مادی و غیرمادی میبایست مهار و مدیریت شود. یکی از شهوات غیر مادی، شهوت شهرت است که بسیاری از مردم به آن گرایش داشته و از آن لذت میبرند. به نظر میرسد که لذت آنان از شهوت غیر مادی، چون شهرت حتی از شهوتهای مادی بیشتر است.
از نظر آموزههای وحیانی شهوت که خواستههای نفس را بازتاب میدهد و تامینکننده آن است، میتواند صادق یا کاذب باشد؛ زیرا شهوت صادق، شهوتی است که بدون آن بدن مختل میشود؛ مانند شهوت غذا هنگام گرسنگی؛ و شهوت کاذب، شهوتی است که بدن بدون آن مختل نمیشود.
یکی از اقسام شهوت کاذب، لذتی است که انسان از شهرت و امتیازات اجتماعی میبرد. از همین رو انسآنهای مادیگرا و دنیا پرست هر گونه ابزاری را به کار میبرند تا از «شهوت شهرت» برخوردار باشند و این گونه به دیگران فخرفروشی و تفاخر کنند.
به عنوان نمونه با آنکه قارون دارای ثروت بسیاری بود، ولی آنچه او را ارضا میکرد، شهوت شهرت و تفاخر اجتماعی بود. از این رو به گونهای در میان مردم ظاهر میشد تا به اصطلاح امروزی «چشم پرکن» باشد و همگان مسحور ثروت و جاه و مقام او باشند. نمایش ثروت و شوکت در اجتماع، برایش یک اصل بود که تامینکننده لذت او بود؛ زیرا او بیش از هر چیز دیگری، گرفتار شهوت شهرت بود. (قصص، آیه ۷۶)
نقش شبکههای اجتماعی در گسترش شهوت شهرت
تا پیش از ایجاد ابزارهای جدید و فن آوریهای نوین رسانهای، کسانی که گرفتار شهوت شهرت بودند، از ابزارهای کمی برای ارضای شهوت شهرت خویش برخوردار بودند، اما با فن آوریهای نوین بویژه شبکههای اجتماعی که مدیریت آن به ظاهر در دست مردم است، حس شهوت شهرت کاذب در همه به شکل جنونآمیزی ایجاد شده و گسترش یافته است. دستهای پشت پرده از شیاطین مستکبر جهانی، برای ایجاد حداکثر لذت کاذب شهرت، با تشویق مردم به «تفاخر» از طریق شبکههای اجتماعی، مردم را به اموری سرگرم کردند که حتی از شهوتهای صادق نیز دور شدند.
به سخن دیگر، در حالی که مستکبران جهانی و شیطان استکباری خود، سرگرم لذتها و شهوتهای صادق، ولی مادی هستند و همه ثروت و قدرت را در اختیار گرفته اند، تودههای مردم را به سمت لذتها و شهوتهای کاذب سوق میدهند تا با سرگرم شدن به آن از آنان غافل شوند و مستکبران جهانی بتوانند به فعالیتهای خویش به دور از هر گونه تزاحم و مخالفی ادامه دهند و به تکاثر قدرت و ثروت بپردازند.
در حقیقت اصحاب زر و زور و تزویر همگی تلاش میکنند تا با ابزارهای تزویر امروزی، چون شبکههای اجتماعی و بهرهگیری از «ستارهها» در حوزههایی، چون سینما، ورزش، سیاست و هنر، مردم را سرگرم کنند تا با جذب به لذائذ کاذبی، چون شهوت شهرت خودشان از لذائذ صادقی، چون قدرت و ثروت بهرهمند شوند.
شبکههای اجتماعی به سبب ظاهر آزاد و همگانیاش، مردم خودشیفته را چنان گرفتار میکند تا به هر شکلی که حتی بیرون از دایره اخلاق و ادب و اصول انسانی است، رفتارهایی را به نمایش گذارند که موجب «شهرت» آنان شود و میزان بازدیدکنندگان را افزایش داده و شهرت یک روزهای را نصیبشان کند.
البته در جهان امروز و شبکههای اجتماعی، همانگونه که شهرت یکشبه دست یافتنی است، به همان سرعت از دست میرود و کسی که مدتی در بورس شهرت قرار دارد، به سادگی به فراموشی میرود و کسی دیگر به شهرت میرسد.
حفظ و صیانت از همین شهرت یکشبه موجب میشود تا افراد دست به کارهای خطرناک و گاه مردم آزاری بزنند تا خود را معروف کنند و شهوت شهرت خویش را این گونه ارضا کنند. حماقتهایی که برخی از افراد انجام میدهند نه تنها خندهآور نیست، بلکهگریهآور است؛ زیرا طرف برای اینکه بازدیدکنندگان بیشتری داشته باشد، دست به کارهای جنونآمیزی میزند که موجب مرگ خودش یا دیگران میشود.
شبکههای اجتماعی به سبب فضای چند رسانهای، بهترین ابزار برای کسانی است که دنبال شهرت هستند و اینگونه برای لحظهای یا ساعتی یا روزی، لذتی برای خود میآفریند که میتواند آسیبهای جدی برای خود و دیگران به همراه داشته باشد.
با نگاهی به آثار مخرب و زیانبار شهرتطلبی در فضای رسانهای بویژه شبکههای مجازی میتوان به این نتیجه رسید که این بیماری میتواند دین و اصول اخلاق انسانی مردم را به تباهی کشاند (نساء، آیه ۲۷) و هنجارهای اجتماعی را به امری بیارزش و ضدهنجارها را به ارزش تبدیل کند. (غررالحکم، ص ۴۰۲؛ شماره ۵۹۸۹)
از آنجا که شهوت شهرت را درمانی نیست، شخص طالب شهرت همانند کسی است که با نوشیدن آب شور دریا تشنهتر میشود و با دست و پا زدن بیشتر، در منجلاب زشتیها و بیاخلاقیها، غرقتر میشود و هر گونه اصول انسانی و اخلاقی را نابود میکند. این گونه است که روح و روان چنیناشخاصی هر روز بیمارتر میشود و عقلشان تحلیل میرود. (ترجمه میزان الحکمه، ج ۱۴، ص ۶۶۹۷؛ شماره ۲۱۴۱۱)
از نظر امیرمومنان (ع) چنین افرادی بردگان بدتر از بردگان زر خرید هستند؛ زیرا آنان روح و روانی آزاد دارند هر چند که تن و بدنشان اسیر بردگی است؛ اما افراد گرفتار شهوت از جمله شهوت شهرت، بردگانی هستند که ذهن و روان آنان برده شده است و بنده بیچون و چرای اوامر و نواهی مستکبران شیطانی میشوند و خواسته و ناخواسته دنبال آنان رفته و هر کاری را بخواهند انجام میدهند؛ زیرا چنین افرادی به ظاهر آزاد، ولی در باطن بردگان جنگ نرمی هستند که روح و روان خویش را به شیطان استکباری فروختهاند و در خدمت و ولایت شیطان هستند. (همان، شماره ۲۱۴۱۶)
شیطان مستکبر برای نابودی انسان تلاش میکند و برای تحقق این امر از همه ابزارها بویژه ابزارهای تغییر در نفوس آدمی بهره میگیرد تا به جای فطرت دنبال شیطنت باشند. (نساء، آیه ۱۱۹) این گونه است که بردگان جنگ نرم در شبکههای اجتماعی با تولید محتواهای ضد انسانی و ضد اخلاقی نابودی انسان و انسانیت را رقم میزنند و انسان را از همه اصول اخلاقی خودش خالی میسازند. حضرت امام علی (ع) در این زمینه هشدار میدهد و میفرماید: «آغاز شهوت، سرمستی است و فرجامش نابودی». (همان، شماره ۲۱۴۰۹)
از نظر آن حضرت (ع) هر شهوتی از جمله شهوت شهرت که امروز در شبکههای اجتماعی بسیاری از تودههای مردم دنبال آن هستند، همچون سم کشندهای است که انسانیت را نابود میسازد. امام علی (ع) فرمود: «شهوتها زهرهایی کشندهاند». (همان، شماره ۲۱۳۸۰)
شیاطین استکباری در طول تاریخ برای اهداف شیطانی خویش از همه ابزارها بویژه ابزارهای لذتبخش مادی بهره گرفتهاند تا مردم را از حقیقت دور سازند و انسانهای سادهلوح را در دام خویش اندازند و همچنان از آنان به انواع گوناگون بهرهکشی کنند. بیگمان شهوت از جمله شهوت شهرت از جمله لذایذی است که به عنوان دام برای شیطان عمل میکند و انسانی که گرفتار شبکههای اجتماعی شود، همچون مگسی است که در دام تارهای عنکبوت گرفتار آمده است. از همین رو امام علی (ع) فرمود: «شهوتها دامهای شیطانند». (همان، شماره ۲۱۳۸۱)
شهوتپرستان شهرتدوست با رویهای که در پیش میگیرند خود و دیگران را تباه میکنند و به جای هدایت به سوی کمالات دنبال ضلالت و سقوط میروند و با خود بسیاری از مردم ساده را به نابودی و هلاکت میکشانند؛ چرا که پیروی از شهوت، موجب گمراهی انسان است. (مریم، آیه ۲۹)
افرادی که دنبال شهوت شهرت در شبکههای اجتماعی هستند، هیچگونه خط قرمزی را مراعات نمیکنند و برای حریمهای خصوصی ارزش قائل نیستند. اما از نظر قرآن، انسان این حق را ندارد تا جان و مال و عرض خویش را نابود کند؛ زیرا «ملک» او نیست، بلکه امانتی الهی در اختیار اوست تا از آن بهره گیرد، با این همه اگر شخص نخواهد به حریم خویش احترامی قائل باشد، حق ندارد حتی بر اساس قوانین ابتدایی بشر به دیگری ظلم کند و حقوق حریم خصوصی دیگران را نادیده گیرد؛ اما در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی میبینیم که بسیاری از شهرتپرستان، حریمهای خصوصی دیگران را نقض میکنند و با انتشار عکس، فیلم یا یادداشتی، عرض و آبروی دیگران را به بازی میگیرند تا میزان بازدیدکنندگان خویش را افزایش دهند و به شهرتی کاذب برسند. این در حالی است که با این عمل خودشان حتی جان دیگران را به خطر میاندازند.
یکی از مشکلات جدی در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی این است که مدیریتکنندگان این فضا، شهرتطلبی را از سنین پایین در افراد تحریک میکنند و آن را به یکی از مبانی اصلی رفتاری افراد تبدیل کرده و سبک زندگی را تغییر میدهند. البته همواره شهرتطلبی به عنوان یک لذت در بشر مطرح بوده است؛ ولی باید دانست که در گذشته رقابت در شهرت و مشهور شدن، تا اندازه امروز پرشتاب نبود و بسیار آرام صورت میگرفت؛ چرا که فرد سالها زحمت میکشید تا به شهرتی در کاری و امری که مناسب هویت و شخصیت او بود، دست یابد، اما از زمانی که فضای مجازی و شبکههای اجتماعی پدیدار شدند، این شتابها سرعت گرفت و رقابتها برای کسب شهرت و ارضای حس آن زیاد شد؛ چرا که براساس فنآوریهای جدید حتی کودکان میتوانند حس لذت شهرت را در خود ارضا کنند و از آنجایی که نوجوانان به سبب فقدان بلوغ عقلی هیچگونه محدودیتی برای خود قائل نیستند، بهسادگی در دام شهوت شهرت میافتند و خود به یک ابزار برای سرگرمی دیگران تبدیل شده و دیگران به ویژه صاحبان زر و زور و تزویر از آنان سوءاستفاده میکنند و به بهرهکشی از این بردگان جنگ نرم میپردازند.
امروزه افراد با گرفتن عکسهای به اصطلاح لاکچری، به جمع کردن فالورها میپردازند و حتی بعضا هم به شهرت کاذب میرسند. انتشار عکسهای لاکچری، عکسهای برهنه، عکسهای شخصی و خانوادگی و انتشار محتوایی که کارکرد اجتماعی مثبت ندارد، تنها مختص ایران نیست بلکه در همه جوامع کارکردهای منفی دارد و به جامعه آسیب میرساند. البته اگر موضوع لاکچری توسعه یابد، میتواند جامعه را به انحراف بکشاند. همچنین عکسهای لاکچری نمیتواند کارکردهای بیخطر یا کمخطر در فضای مجازی داشته باشد. اینگونه است که شبکههای اجتماعی با ایجاد فضای نامحدود برای شهوترانان شهرتپرست به مکانی بسیار خوب و خطرناک تبدیل شده است که نه تنها به خود بلکه به مرزهای اخلاقی اجتماع تجاوز میکنند و زیان بزرگ به امنیت روحی و روانی مردم وارد میسازند.
بیگمان بازگشت به مسیر اصول اخلاقی و انسانی که همه انسانها از دیرباز در همه تمدنها به آن اعتقاد داشتند، میتواند همان طور که فضای واقعی اجتماع را پاک و پاکیزه کند، فضای مجازی را از حقیقت تلخ شهوترانی پاک نماید وجلوی شهوتها از جمله شهوت شهرت را بگیرد.
متأسفانه امروزه برخی رسانههای داخلی به تأسی از رسانههای خارجی، با نشان دادن زندگیهای مجلل و تجملاتی، خانهها و کاخها، لباسها و پوششهای تفاخری و برهنهساز و تبلیغ ستارههای بیستاره اخلاق، میل به رویاپردازی در مخاطب را ارضا کرده و مخاطب بیشتری را جذب میکنند. در این راستا تولید فیلمها و سریالهایی که این ویژگی را دارند، روز به روز افزایش مییابد و به شهوتپرستی و لذت شهرت دامن میزنند.
انتهای پیام/