به گزارش «سدید»؛ «جایزه ۴۵۰ میلیون تومانی شهرداری تهران به بهترین طراح بنای یادبود» فراخوانی جذاب برای طراحان و معمارانی است که به دنبال فرصت هستند تا ایده و خلاقیتهای خود را در معرض نمایش قرار دهند؛ فراخوانهایی که تجربه ثابت کرده همیشه نتیجهاش موفقیتآمیز بوده و از ایندست نمونهها حداقل در پایتخت کم دیده نشده است.
از سازه برج آزادی و سازه سر در دانشگاه تهران گرفته تا سازهای مانند پل طبیعت که نشان داد دعوت از طراحان و ایده پردازان میتوانند ثمره قابلقبول و ماندگاری داشته باشد و راه را برای جوانهایی باز میکند که میتوانند توانایی خود را بهخوبی نمایش دهند؛ بهطوریکه طراحان هر سه سازهای که از آنها یاد شد کمتر از ۳۰ سال داشتهاند.
از طرف دیگر به دلیل وجود مجسمهسازان و طراحان بزرگ در کشور تاکنون آثار ماندگاری نیز از آنها به یادگار مانده است که دراینبین میتوان به مجسمههایی همچون تندیس نبرد گرشاسب با اژدها در میدان حر، مجسمه ابوالقاسم فردوسی در میدان فردوسی، مجسمه مرد کوهنورد در میدان سربند، مجسمه ابوریحان در پارک لاله و... اشاره کرد که هنر هنرمندان بزرگ کشور را بهخوبی در معرض نمایش قرار میدهد. اما چنین فراخوانی در دورهای اعلامشده که طی چند سال اخیر سازهها و تندیسهای ساختهشده با انتقادهای بسیاری هم از سوی صاحبنظران و متخصصان و هم از سوی مخاطبان عام همراه بوده است. هر دو نیز طیف انتقادشان از اینروست که چرا باوجود داشتن هنرمندان و طراحان بزرگ کشور و آثار ماندگاری که از خود بهجا گذاشتهاند؛ باید شاهد رونمایی از اثرهایی باشیم که نهتنها فاخر نیستند بلکه این سؤال حیرتانگیز را به وجود میآورد که چطور میشود اینچنین طرحهایی ساخته و درنهایت رونمایی شود؟!
تندیسهایی که هویت ملی و فرهنگی را زیر سؤال برد
یکی از پر سر و صداترین انتقادهایی که در این زمینه رخ داد و رسانهای شد، زمانی بود که تندیسهایی به یاد سردار شهیدحاج قاسم سلیمانی سردار پرآوازه و رشید کشور ساخته و با بدسلیقگی، بدون نگاه تخصصی و درواقع شتابزده رونمایی شد. آنهم تندیسهایی در ابعاد بزرگ و در شهرهای متنوعی کهموجی از انتقاد را با خود به همراه داشت. بهطوریکه بسیاری از فعالان در این حوزه، تندیسهای ساختهشده را باعث شرمساری نیز دانستند.
این در حالیاست که امروزه در دنیا، انواع تندیسهایی که از شخصیتهای تاریخی اثرگذار و بزرگان طراحی و در سطح شهرها نصب میشود، بهنوعی قرار است هویت ملی و فرهنگی کشورها را در معرض نمایش قرار دهد، اما ساخت تندیسهای اخیر بههیچعنوان نتوانست چنین هدفی را به نمایش گذارد...
البته ساخت چنین تندیسهای ضعیفی فقط معطوف به ساخت تندیسهایی از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی نیست؛ بلکه از ایندست سازهها و انتقادهایی که بعد از آن به وجود آمد به قبل و بعد از آن هم برمیگردد که نقطه مشترک تمام این انتقادها به کیفیت پایین مجسمهها از نظر هنری و حتی بیشباهت بودنشان به چهره کسی است که قرار بوده تندیس و مجسمه ساختهشده نمادی از آن شخصیت باشد. سردیس جمشید مشایخی، عزتا... انتظامی، علی نصیریان، جمیله شیخی، عباس کیارستمی، مجید انتظامی و... نمونهای از این سردیسهاست که ساخت بیکیفیت و بیشباهتش نسبت به چنین شخصیتهایی موجب شد تا انتقادهای بسیاری را با خود به همراه داشته باشد. این در حالی است که جامعهشناسان شهری بر این باورند منظور از تندیس این است که فرد باید با دیدن مجسمه، بیدرنگ آن چهره و هنرمند را بشناسد. در واقع ابتدا باید زیبایی آن مخاطب را میخکوب، بعد اینکه مجسمه چه کسی است توجهش را جلب کند و سپس بار معنایی داشته باشد؛ بنابراین اگر تندیس و سردیس شهری نتواند بهسرعت این کار را انجام دهد، نشان میدهد نتیجه ساخت آن تندیس نتیجه خوب و قابل قبولی نخواهد بود.
اقدامی برای ساخت نمادی هویتبخش
با توجه به تجربههای بهدستآمده در این زمینه و همچنین ثمره مثبت برگزاری فراخوانهایی که راه را برای ایدهپردازان و خلاقان جوان باز میکند؛ موجب شد تا شهرداری تهران خود دستبهکار شود و با همکاری شرکت نوسازی عباسآباد فراخوانی با عنوان «سرباز وطن» برگزار کنند تا نماد هویتبخش دیگری را در تهران همچون برج آزادی، برج میلاد، پل طبیعت و... شکل گیرد؛ فراخوانی که از طراحان، معماران، مجسمهسازان و صاحبان ایده و خلاقیت دعوت کرده تا ایدهها و طرحهای خود را برای ساخت المانی که بهخوبی بتواند معنا و مفهوم سرباز وطن را به نمایش درآورد ارائه کنند. از همین رو قرار است سازهای در این خصوص ساخته شود که جانمایی آن در محدوده منطقه فرهنگی و گردشگری عباسآباد بوده و سازه در نظر گرفتهشده نزدیک به ۴۰ متر ارتفاع تعریفشده تا اهمیت و ارزش آن را نیز بهخوبی در معرض نمایش قرار دهد.
شهادت سردار قاسم سلیمانی نیز بهانهای شد برای آنکه جای خالی نبود یادمانی در کشور احساس شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا چنین یادمانهایی از سالهای دور وجود داشته؛ یادمانهایی که نهتنها برای مردم آن کشور حائز اهمیت است بلکه عظمت و زیبایی این یادمانها باعث شده تا بازدیدکنندگان بسیاری را هم به سمت خود جلب کند. یادمان «ندای سرزمین مادری» در روسیه، بنای «آزادیخواهان دونباس» در اوکراین و بنای یادبود «زنان جنگ جهانی دوم» در انگلیس ازجمله نمونههایی است که توانستهاند در میان یادمانهای ساختهشده به شهرت جهانی دست پیدا کنند.
چنین یادمانهایی هم در ابعاد بزرگ ساختهشده تا بزرگی چنین وقایعی را ازنظر بصری به نمایش درآورند و هم نمادین ساختهشده تا بتواند بهخوبی حرف خود را با آن نماد به زبان آورد. از طرف دیگر سازهای به زبان بینالمللی است و هر طیف و قشری را در برمیگیرد و اکثرا میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند؛ لذا چنین سازههایی نهتنها برای مردم آن شهر و کشور دارای معناست بلکه برای مردم جهان نیز معنای خود را دارد. درنتیجه میبینیم سالانه چنین سازههایی بهتنهایی میلیونها گردشگر را به سمت خود جلب میکند که بیشتر از سبک معماریاش قصهای که در دل خود دارد به آن مفهوم و جذابیت بخشیده است.
برای شرکت در فراخوان تا ۱۷ دی فرصت دارید
ایران نیز با توجه به تاریخ پرفرازونشیبی که دارد ظرفیت آن را داشته تا بتواند یادمانی درخور کشور خود داشته باشد؛ بهویژه که در دل خودزنان و مردانی دارد که به عشق ایران سربلند زیست کرده و از جان خود هم گذشتهاند. برای همین به نظر میرسد وظیفه معماران و مجسمهسازان است تا بتوانند یادمانی ارزشمند برای آنها بسازند تا سالها از آن بهعنوان نماد سرباز وطن یاد شود.
در این فراخوان سید محمد بهشتی، مهدی حجت، مجید مجیدی، سید مجتبی موسوی و سید جواد میرحسینی به داوری خواهند نشست و فراخوان این مسابقه از ۶ مهر اعلامشده و آخرین زمان ارسال آثار نیز چهارشنبه ۱۷ دی خواهد بود. درنهایت نیز تا ۲۱ دی داوری و ۳۰ دی نیز زمانی خواهد بود که نتایج داوری اعلام میشود. مردم و شهروندان هم میتوانند ایدههای خود را برای شرکت در مسابقه به دبیرخانه به نشانی abasabad.tehran.ir ارسال یا با شماره ۲۲۸۸۹۳۴۸ تماس بگیرند. برندگان این مسابقه هم به ترتیب نفرهای اول تا سوم دو میلیارد ریال و لوح تقدیر، یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به همراه لوح تقدیر و یک میلیارد ریال به همراه لوح تقدیر دریافت میکنند و نفرات چهارم تا دهم نیز با یک لوح تقدیر از آنها قدردانی خواهد شد.
انتهای پیام/