به گزارش فرهنگ سدید، اختتامیه سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر، شب گذشته درحالی برگزار شد که اعلام نامزدهای بخش‌های مختلف سیمرغ، پیشتر انتقادات بسیاری را از سوی اهالی سینما و رسانه برانگیخته بود. حذف عجیب فیلم «لاتاری» از همه کاندیداها در کنار توجه بی‌توجیه به فیلم ضعیفی چون «عرق سرد» و بیرون کشیدن 3بازیگر مکمل زن از آن، حجم زیادی از انتقادات را شامل می‌شد.
پایان‌های امیدوارانه فیلم‌های امسال
اما در ابتدای برنامه اختتامیه، پس از صحبت‌های کوتاه ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر جشنواره و ادای احترام وی به شهدای 8سال دفاع مقدس، پیام رئیس جمهور توسط سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، قرائت شد. حسن روحانی ضمن اشاره به این که «مردم در عمقِ داستا‌‌‌‌‌ن¬های سینمایی به دنبال زندگی، هویت، رؤیاها، رنج¬ها، شادی¬ها و امیدهای خود می¬گردند» در بخشی از این پیام خود به سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر آورده بود: «سینما یکی از کارآمدترین ابزار فرهنگی و هنری است که بشر امروز برای معرفی و انتقال پیام¬ها و مواریث و دست¬آوردهای تمدنی خود کشف کرده است. امّا تمدنی می¬تواند امید به ماندگاری، باروری و بازتولید ارزش¬هایش داشته باشد که فرآیند انتقالِ توأم با ارتقاء خود را مدیریت کند، آن را حیاتی بداند، نسبت به نقاط قوت و ضعف خود از منظری استراتژیک، احاطه یابد و آنی از تزریق «امید» به جامعه غافل نشود.» این مسئله که حکایت از نوع نگاه دولت و تمایل دستگاه فرهنگی آن به محوریت‌بخشی به مسئله امید دارد، در سخنان رئیس سازمان سینمایی ادامه یافت. محمدمهدی حیدریان در بخش بعدی برنامه با حضور بر روی سن گفت: «فیلم‌های اجتماعی این دوره، ضمن نگاه نقادانه به مسائل و معضلات جاری، هم از سیاه‌نمایی‌های مرسوم فاصله گرفته‌اند و هم با بیان سینمایی حرفه‌ای‌تر و هنرمندانه‌تر، امیدآفرینی کرده‌اند. کسی از دیدن فیلم‌های کمدی خجالت‌زده نمی‌شود.فیلم‌های کمدی این دوره را خوش ساخت و محترمانه-در عین پرداختن به موضوعات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی می‌یابیم.»
کابوس‌زدایی از سینمای اجتماعی
اما جملات بعدی حیدریان نشان داد که دولت از میزان اثرگذاری خود بر تغییر جهت مضمون فیلم‌ها رضایت خاطر داشته است و در ادامه نیز سعی دارد تا بر جلب همکاری سینماگران با دولت تمرکز بیشتری داشته باشد. حیدریان افزود: «این سینمای قدرتمند بیش از پیش با احساس مسئولیت اجتماعی وارد عرصه‌ها و شئون اجرایی کشور خواهند شد. تلاش خواهد کرد تا با پرهیز از تنش‌ها، مانع فرسایش فرهنگی و اجتماعی جامعه شود و در صدد خواهد بود تا از طریق بازخوانی مجدد نقش نهادهای اصلی تولید کننده ارزش در جامعه، مرجعیت «فرهنگی» را احیاء کند و ظرفیت‌های خود را برای گفت‌وگوی درون تمدنی و نیز با جامعه جهانی ارتقاء بخشد.» حیدریان، سپس با ترسیم خطوط اصلی سیاست‌گذاری دولت در «کابوس‌زدایی» و «امیدآفرینی» تصریح کرد: «طبعاً چنین سینمایی با نگاه به آینده و نقد عالمانه-منصفانه و در چارچوب منافع ملی می‌رود تا «کابوسهای» آفریده شده برای جوانان را به «امید» و «امیدواری» تبدیل کند. کابوس‌زدگی، دشمن خلاقیت، نشاط، کار و تلاش، ایده و ابتکار و هرگونه انگیزه بهبود است. درست برعکس «امید» و «امیدواری.»
سهمیه‌بندی بدون لاتاری
در بخش بعدی، رشیدپور مجری برنامه اختتامیه به سراغ اعلام جوایز رفته و برندگان سیمرغ‌های جشنواره را برشمرد. «فرید ناظر فصیحی» برای فیلم «چهارراه استانبول» جایزه بهترین جلوه‌های ویژه بصری را دریافت کرد. سپس فیلم «تنگه ابوقریب»، جایزه بهترین جلوه‌های ویژه میدانی را از آن «محسن روزبهانی» و جایزه بهترین چهره‌پردازی را از آن «سعید ملکان» کرد. «عباس بلوندی» جایزه بهترین طراحی صحنه را برای فیلم «سرو زیر آب» برد و «سارا خالدی» نیز برای فیلم «بمب، یک عاشقانه» جایزه بهترین طراحی لباس را برد. «علیرضا علویان» جایزه بهترین صداگذاری را مشترکا برای فیلم‌های «به وقت شام» و «مغزهای کوچک زنگ‌زده» از آن خود کرد و جایزه بهترین صدابرداری را برای «تنگه ابوقریب» به «رشید دانشمند» تعلق گرفت. «کارن همایونفر» برای «به وقت شام»، بهترین جایزه موسیقی فیلم و «بهرام دهقانی» به همراه «محمد نجاریان» برای «عرق سرد» جایزه بهترین تدوین را دریافت کردند.
در ادامه اما سیمرغ بلورین جنجالی‌تر بهترین نقش مکمل زن، بهترین نقش مکمل مرد و بهترین نقش اول زن به ترتیب به «سحر دولتشاهی» برای «عرق سرد» و «چهارراه استانبول»، «جمشید‌هاشم پور»، «سارا بهرامی» برای «دارکوب» آخرین ساخته بهروز شعیبی تعلق گرفت. سپس دیپلم افتخار بهترین نقش اول مرد به «امین حیایی» برای «شعله‌ور» رسید اما «امیر جدیدی» سیمرغ بلورین این بخش را برای دو فیلم «تنگه ابوقریب» و «عرق سرد» از آن خود کرد.
جوایز اصلی به پیوست صراحت صادقانه حاتمی‌کیا
اما مهمترین و جریان‌سازترین سیمرغ‌های جشنواره در آخرین بخش اختتامیه، بیش از هر بخش دیگری گویای ذائقه سیاستگذاران دولت دوازدهم بود. جایزه بهترین فیلمنامه برای «کامیون» به «کامبوزیا پرتوی» رسید. سپس دومین جایزه بهترین فیلمنامه برای فیلم «مغزهای کوچک زنگ‌زده» درحالی به «هومن سیدی» تعلق گرفت که پیشتر نیز جایزه بدون کاندیدایی با عنوان «بهترین فیلم از نگاه هنر و تجربه» را نیز دریافت کرده بود. البته پیش از آن، جایزه بدون کاندیدای دیگری تحت عنوان «بهترین فیلم اول» -که بنا نبود امسال اهداشود- به فیلم «خجالت نکش» رسید. پس از هومن سیدی، «پیمان معادی» برای فیلم «بمب؛ یک عاشقانه» برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیأت داوران شد. دو سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی نیز از آن «ابراهیم حاتمی‌کیا» برای «به‌وقت شام» و «بهرام توکلی» برای «تنگه ابوقریب» شد. در انتها نیز جایزه بهترین فیلم به «سعید ملکان» برای فیلم «تنگه ابوقریب» تعلق گرفت.
من فیلمساز وابسته‌ام!
اما بدون‌شک این حاتمی‌کیا بود که پایان سناریوی جشنواره فیلم فجر را همچون شخصیت‌های آرمان‌گرای فیلم‌های خود به شکلی غافلگیرکننده عوض کرد. وی روی صحنه آمد و گفت: «من فیلمساز وابسته و فیلمساز این نظامم. افتخار می‌کنم از کسانی حرف می‌زنم که باورشان دارم. من سی سال است روی این سن می‌آیم و می‌روم. از سازمان اوج تشکر می‌کنم. آنها خیلی زحمت می‌کشند و باید نام سربازان گمنام امام زمان را به آنها داد. افتخار می‌کنم برای مدافعان حرم فیلم ساختم. افتخار می‌کنم از بچه‌های سپاه و حاج قاسم سلیمانی جایزه گرفتم. بابت کارهایم پشیمان نیستم. اگر خانه سینما به محل کارآفرینی تبدیل شود، من کارآفرینم چراکه یک سال رزق به آنها رساندم. امثال رشیدپور این واژه‌ها را می‌سازند. به تلویزیون اعتراض می‌کنم از مسئولان شبکه سه و دو، شکایتم را به خدا می‌برم. حاج قاسم سلیمانی با دیدن فیلم من اشک ریخت. این نگاه واقعا زشت است برای این مملکت. من شکایتم را پیش خدا می‌برم.» حاتمی‌کیا اما در پایان صحبت‌های خود آبی بر آسیاب سیاست‌گذاری‌ها ریخت و تصریح کرد که فیلم او حتی سوژه هیئت داوران برای اهدای جایزه نبوده و اهدای جایزه به او، خارج از مناسبات اصلی جشنواره اتفاق افتاده است که ترکیب جایزه‌ها نیز به وضوح این امر را نشان می‌داد.
منبع: عصر ایرانیان
