گروه گفتمان فرهنگ سدید؛ حجت الاسلام حجت فاخری: بیانیه مهم که با عنوان گام دوم از سوی رهبر معظم انقلاب منتشر شد، حاوی نکات مهم، کلیدی و راهبردی است که مخاطبان اصلی آن ملت ایران به‌ویژه جوانان مجاهد انقلابی هستند. به‌عبارتی‌دیگر می‌توان چنین گفت که خط‌مشی حرکت انقلاب در دهه پنجم و تحقق اهداف انقلابی در راستای عمل به فرمان‌های آن است. در این یادداشت سعی بر آن است که تنها به یکی از بند‌هایی که در حوزة عدالت و مبارزه با فاسد بیان‌شده است که در بردارنده نگاهی عملیاتی برای تحقق عدالت است. یکی از آسیب‌هایی که همواره انقلاب را تهدید می‌کند و ممکن است موجب دلسردی و ناامیدی دوستان و خوشحالی دشمنان شود، بحث فساد و شیوع آن در بین افراد جامعه اسلامی به‌ویژه مسئولین و حاکمان نظام اسلامی است؛ لذا باید تأکید و توجه لازم به آن نمود تا سرانجام انقلاب اسلامی شبیه سرانجام انقلاب‌هایی همچون فرانسه و روسیه نشود که در طول زمان کوتاهی انقلاب آنان از اهداف و آرمان‌هایش منحرف شد، برای حفظ زحمات بزرگان انقلاب و مردم متدین و انقلابی باید همه آحاد مردم تلاش خود را به‌کارگیرند. از همین رو دریکی از بند‌های بیانیه گام دوم اختصاص به بحث عدالت و مبارزه با فساد، پیداکرده است. برای مبارزه با فساد چند موضوع باید شکل گیرد که در ادامه بنا بر بیانیه گام دوم به آن اشاره می‌شود.
دستگاهی کارآمد
اجرای عدالت و مبارزه با فساد دو امری هستند که یکی از آن‌ها بدون دیگری معنا نخواهد داشت؛ لذا هم باید در جامعه عدالت باشد و همین اینکه تحقق عدالت بدون مبارزه با مفاسد امکان نخواهد داشت و لذا گام اول در تحقق عدالت مبارزه با فساد است؛ اما چه کسی باید با فاسدان و مفسدین برخورد کند؟ و یا به‌عبارت‌دیگر مسئول رسیدگی به مفاسد اعم از اقتصادی، اخلاقی و سیاسی چه ارگان‌هایی و چه کسانی هستند؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، هرکسی نمی‌تواند با فساد برخورد کند بلکه اگر هر کس بنا بر تشخیص خود بخواهد با فساد برخورد کند موجب هرج‌ومرج و بروز اختلاف نظرات خواهد شد مژکه خود آسیب دیگری را در پی دارد، از همین رو لازم است تا سازوکار و دستگاهی وجود داشته باشد که متولی مبارزه با فساد در جامعه به‌ویژه در دستگاه‌های حکومتی باشد. بعدازاینکه مشخص شد که باید دستگاهی برای مبارزه با فساد وجود داشته باشد سؤال دیگری مطرح می‌شود که در نظام اسلامی آیا این دستگاه در قانون اساسی دیده‌شده است و شرح وظایف آن مشخص‌شده است یا خیر؟ و، اما در صورت مثبت بودن جواب دستگاه موردنظر که در نظام اسلامی حاضر است، چیست و عملکرد آن در مدت ۴۰ سال گذشته چگونه بوده است؟ سازمان‌های نظارتی مختلفی در غالب‌های متعدد وجود دارد که در بخش‌های مختلف هستند و هریک از نهاد‌های مربوط به دولت و یا حتی نیرو‌های نظامی دارای سازمان‌های مختلفی جهت ارزیابی کارکنان و اجرای امورات وجود دارد، اما شاید بتوان سازمان بازرسی کل کشور را متصدی بر حسن انجام قوانین دانست، اما به نظر می‌رسد که منظور آیت‌الله خامنه‌ای این نباشد، چراکه جامعیت و حوزه شمول آن محدود است و در برخی از حوزه‌ها نسبت به برخی از اقدامات خلأ قانونی وجود دارد و چندان به فساد سیاسی و اخلاقی نمی‌پردازند و اولویت آنان تنها پیگیری مفاسد و جرائم اقتصادی است که البته در پرداخت به آن‌هم دارای عیوب و نقایص فراوانی است که ممکن است وصف کارآمدی را نداشته باشد، برای همین لازم است تا دستگاهی تشکیل و متولی مبارزه با مفاسد باشد.
نگاهی تیزبین و رفتاری قاطع در قوای سهگانه حضور دائم
مشخصه بارز دستگاه کارآمد و بازرسی، داشتن نگاهی تیزبین است، یعنی شناخت مفاسد و شناسایی گلوگاه‌های فساد است و افرادی را که مفسد و از دید عموم پنهان هستند، با نگاهی دقیق و تیزبینانه ببیند تا زمینه فساد برای هیچ مفسدی فراهم نگردد و همچنین در هیچ زمان و مکانی فرد خاطی احساس امنیت برای انجام تخلف نداشته باشد. علاوه بر این تنها دانستن اشتباه و خطا کافی نیست بلکه بعد از شناسایی فساد یکی از راه‌های پیشگیری و همچنین تمایز بین خیر و شر لازم است تا با افراد مفسد برخوردی قاطع وجود داشته باشد تا کسانی که خلاف قانون عمل می‌کنند بنا بر قانون با آنان برخورد شود و همین برای دیگرانی که در معرض فساد قرار دارند با دیدن مجازات و برخورد قاطع با مجرمین جلوگیری از ارتکاب جرم خواهد شد و از همه مهم‌تر عموم مردم با دیدن برخورد‌های قاطع با مفسدین، نسبت به انقلاب دلگرم و امیدوار خواهند شد، اما درصورتی‌که تنها مبارزه با فساد از کلام به عمل نرسد و با مجرمین برخوردی جدی صورت نگیرد، موجب یأس و دلسردی و درنهایت عدم کارایی نظام و دور افتادن از آرمان‌ها و ارزش‌های اسلامی خواهد شد.
نکته دیگری که در این فقره قابل‌توجه و دقت است؛ مبارزه با فساد نباید مقطعی و گذرا باشد بلکه باید دائمی باشد و این کار احتیاج به حضور دائمی درصحنه مبارزه با فساد است و برخورد مقطعی نه‌تن‌ها سودی نخواهد داشت بلکه ممکن است همین برخورد‌های گذرا و غیردائمی موجب بی‌عدالتی در جامعه شود، چراکه ممکن است مفسدین بزرگ در مقاطعی خاص با توجه به توقف مبارزه و سوء‌استفاده از آن دست به خرابکاری و تعرض به قانون بزند.
به معنای واقعی با فساد مبارزه کند، به‌ویژه در درون دستگاه‌های حکومتی
مبارزه با فساد باید واقعی و جدی صورت گیرد و در آن نباید هیچ‌گونه وی‍ژه‌خواری و تبعیضی صورت بگیرد و هیچ مفسد اقتصادی، اخلاقی و سیاسی نباید مصون از مجازات و برخورد‌های سلبی لازم باشد، برای این کار لازم است تا قوانین و مقررات مبارزه با افساد گران به‌درستی اجرا شود. مبارزه با فساد با توجه به حجم گسترده نهاد‌ها و ارگان‌های وابسته به حکومت لازم است تا از دستگاه‌های حکومتی انجام شود. زیرا اگر شاکله حکومت از فساد پاکیزه و مصون گردد، اصلاح سایر دستگاه‌ها و نظام‌های وابسته به حکومت نیز به‌راحتی صورت می‌گیرد. چراکه وقتی اساس چیزی فاسد باشد چگونه می‌تواند از فساد دیگران جلوگیری کند و لذا ابتدا مبارزه با فساد باید از درون دستگاه‌های حکومتی شکل گیرد، چراکه بنا بر فرمایش آیت‌الله خامنه‌ای اگر نظام و حکومت اسلامی دچار فساد گردد از مشروعیت خود ساقط می‌گردد و فساد مانند لزله‌ای است که سایر آرمان‌ها و ارزش‌های دیگر را نیز از بین می‌برد.
/انتهای پیام/
