دستاورد‌های انقلاب اسلامی در حوزه «روحانیت و حوزه‌های علمیه»

 به گزارش فرهنگ سدید، انقلاب اسلامی ایران در حالی به چهلمین سالگرد پیروزی خود رسیده است که دستاورد‌ها و پیشرفت‌های آن در عرصه داخلی و بین‌المللی نمایان است. امروز انقلاب اسلامی ایران علیرغم هجمه همه‌جانبه استکبار جهانی و تحریم‌های ناجوانمردانه، در اعماق قلوب مردم آزادی‌خواه جهان جای گرفته و هرروز بر پیشرفت و عظمت آن افزوده می‌شود بنابراین پیشرفت  ایران اسلامی در طول این چهار دهه  بر کسی پوشیده نیست و بیان این دستاورد‌ها نیز در سطح جامعه موج امیدآفرینی و ایستادگی بیش‌ازپیش مردم در برابر این توطئه‌ها خواهد شد، ازاین‌رو «جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب کبیر اسلامی» دستاورد‌های انقلاب اسلامی طی چهار دهه گذشته در عرصه‌های مختلف را احصا و جمع‌آوری کرده است که در قالب سلسله نشست‌های «شنبه‌های انقلاب» این دستاورد‌ها را ارائه می‌کند. در این گزارش دستاورد‌های انقلاب اسلامی در طول این چهل سال در حوزه «روحانیت و حوزه‌های علمیه» ارائه می‌شود که به شرح زیر است:

حوزه های علمیه، روحانیت و تحولات بنیادین:

 1 - در ساماندهی و هدایت انقلاب کبیر اسلامی، روحانیت شیعه توانسته بزرگترین حرکت ضد استعماری و ضد استکباری و عدالت خواهانه جهان در قرن اخیر را رهبری کند.

2 - تمام تحولات اجتماعی مردمی و استقلال خواهانه در دو قرن اخیر با پرچمداری روحانیت و حوزه های علمیه بوده است.

3 - حوزه های علمیه مفتخرند که پیوسته پرچمدار وحدت مذاهب اسلامی و منادی همزیستی مسالمت آمیز و هم پیمانی تمام ادیان برای دفاع از حقوق ملت ها در مبارزه با زورگویان جهانی بوده اند.

4 - روحانیت انقلابی شیعه با هدایت حرکت انقلابی مردم و تشکیل نظام مبتنی بر فقه، افق تازه ای بر روی جامعه جهانی بشری گشود.

5 - انقلاب اسلامی پس از قرن ها رویکرد فقهی محدود به مسائل شخصی را به فقه جامع مؤثر در همه عرصه های زندگی گسترش داد.

6 - پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عمده ترین نهضت های آزادی خواهانه جهان توسط پرورش یافته گان حوزه علمیه قم به راه انداخته شد و امروز بزرگترین حرکتهای انقلابی جهان را روحانیون رهبری می کنند.

7 - با پیروزی انقلاب عظیم اسلامی، ملت با رهبری روحانیت شیعه در ایران، برای اولین بار در تاریخ، ستیز عدالت خواهانه با نظام سرمایه داری را از مدار تفکر سکولاریستی خارج و این مبارزه مقدس هویتی دینی یافت.

8 - عکس العمل خَشن و جنایتکارانه سلطه جهانی نسبت به روحانیون انقلابی و کشتار، حبس و تبعید برجسته ترین تربیت یافتگان حوزه های علمیه همچون آیات و حجج اسلام شهیدان سید محمد بهشتی، محمدصدوقی، سید علی اصغر دستغیب، سید اسدالله مدنی، اشرفی اصفهانی، سید عباس موسوی، سید محمد باقر حکیم، سید محمد باقر صدر، سید عارف الحسینی، مزاری، شیخ باقر النمر، شیخ علی سلمان، شیخ عیسی قاسم، شیخ راغب حر، شیخ زکزاکی، شیخ البطوطی و ... بیانگر تأثیر عمیق کارآمدی و توانایی حوزه های علمیه در مقابله با زورگویان بین المللی و زمینه سازی برای نابودی سلطه  ظالمانه جهانی است.

9 - تشکیل نظام اسلامی مبتنی بر فقه شیعه و دوام چهل ساله این نظام با حفظ تمامی اصالت ها، اصول و ارزشهای اساسی آن، علیرغم توطئه های بی پایان و همه جانبه دشمنان فراوان غربی، شرقی و منطقه ای، ظرفیت عظیم فقه برای تمدن سازی را فعال و برهمگان آشکار کرد.

10 - پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پویایی و ورود فعال فقه به مسائل مبتلابه و تمامی عرصه های مورد نیاز جوامع بشری، صدور فتاوا و ارائه نظریه های مستقل و متفاوت در چالش علمی و عملی با جهان غرب، برسرعت پیشرفت علم در جهان افزود.

11 - انقلاب اسلامی از طریق گفتمان سازی و نهادسازی های لازم، حوزویان را در رشته های تخصصی علوم انسانی فعال و بستر نظریه پردازی و تحول بنیادین در علوم انسانی را فراهم کرد.

روحانیت و نقش آفرینی درجامعه وحکومت:

1- پیش از انقلاب مراجع تقلید و علمای برجسته قم و نجف هیچ نقشی درسیاست گذاری، هدایت و اداره کشور نداشتند و نه تنها به آن بزرگواران اجازه اظهار نظر در این زمینه ها داده نمی شد بلکه کسانی که برای دفاع از استقلال کشور و عزت ایرانیان مواضعی اتخاذ کردند با حبس، تبعید، شکنجه و حتی قتل مواجه می شدند. امام خمینی(ره)، آیت الله شهید سعیدی، آیت الله شهید غفاری، مرحوم آیت الله طالقانی از جمله مصادیق این برخوردها هستند.

2 - به برکت انقلاب اسلامی، امروزه مراجع تقلید و علمای برجسته دینی مهمترین گروه مرجع اجتماعی هستند و نافذترین تأثیرات را هم بر رفتار مردم و هم بر تصمیمات بسیاری از مسئولان کشور دارند و انقلاب اسلامی با بهره گیری از این ظرفیت عظیم برای تعالی کشور را جایگزین برخورد حذفی و منوزی کننده روحانیت در رژیم گذشته کرده است.

3 - انقلاب اسلامی، روحانیت و حوزه های علمیه را که با توطئه های برنامه ریزی شده بین المللی و به ویژه رژیم گذشته به انزوا کشیده شده بودند، درکانون توجهّات و تحولات عمده جهانی قرار داد.

4 - یکی از نشانه های استمرار اعتماد مردم به روحانیت درسالهای پس از انقلاب، رأی مستقیم و بالای جامعه در انتخابات، به یک شخص با لباس روحانیت است.

5 - با وجود اینکه عناصر انگشت شماری از روحانیت از زیّ طلبگی فاصله گرفته و با تمرکز رسانه های دشمن، دستاویز جوسازی های گسترده برای تخریب کل جامعه روحانیت قرار گرفته اند، به حمدالله اکثریت قاطع روحانیون، کماکان با حفظ ساده زیستی و زندگی میان مردم، جامعه الگوی اسلامی را تشکیل می دهند.

  6 - زُهد و ساده زیستی بی نظیر و پاکدستی مثال زدنی امامین انقلاب اسلامی که اعتراف دشمنان را نیز به دنبال داشته است، در بین رهبران دنیا بی سابقه است و سند افتخار روحانیت  شیعی در حفظ اصالت ها و دوری از دنیا طلبی است.

 7 - پیشگامی در بیدارگری مردم نسبت به ظلم وستمِ شاهی، ناکارآمدی، وطن فروشی و وابستگی رژیم گذشته به بیگانگان توسط روحانیون و تحمل زندان ها، شکنجه ها، تبعید ها و ایستادگی تا مرز شهادت برای تحقق مطالبات آزادی خواهانه ملت ایران، شاهدی بر نقش محوری این قشر انقلابی در شکل گیری و هدایت نهضت اسلامی است.

8 - نسبت شهدای روحانیت به کل جامعه روحانی، بالاترین نسبت شهید در میان اقشار کشور است و روحانیت با تقدیم 4300 شهید نشان دادند که به آنچه که مردم را به سوی آن دعوت می کنند، بیش از همه ملتزم و عاملند.

9 - حضور گسترده روحانیون در جبه های مقاومت و دفاع از حرم و تقدیم ده ها شهید روحانی مدافع حرم، استمرار روح ایثارگری در این قشر خداجو در دهه چهارم انقلاب را اثبات می کند.

10 - حضور روحانیت در بیش از50 عرصه خدماتی پس از انقلاب، نهاد روحانیت را به نهادی درخدمت مردم، جوانان و دانشگاهیان تبدیل کرده است.

حوزه های علمیه، تبلیغ و نقش آفرینی بین المللی:

1 - قبل از انقلاب، تبلیغ روحانیون در ایام تبلیغی محرم، صفر و ماه مبارک رمضان به صورت پراکنده، غیر سازمان یافته و محدود انجام می شد اما پس از انقلاب، این جریان با نظام یافتگی بهتر حوزه ها، حرکتی مستمر، گسترده و فراگیر شده است.

2 - پویایی و روزآمد شدن حوزه های علمیه در موضوعات تخصصی و تربیت نیروی تخصصی برای فعالیت در مساجد، مدارس، دانشگاه ها، صدا و سیما و فضای مجازی، امامت جمعه، فرق و ادیان،کودک و نوجوان، هنر، مدیریت فرهنگی و تبلیغ خارج از کشور، آینده امید بخشی را در جهان اسلام نوید می دهد.

3 - بعد از انقلاب اسلامی توسط حوزه های علمیه در امر تبلیغ، تحولاتی نظیر طرح امین در آموزش و پرورش به منظور تربیت دانش آموزان دین مدار و انقلابی و ایجاد الگویی در مدیریت مدارس کشور در طراز اسلامی و انقلابی ایجاد شده است.

4 - علاوه بر حضورگسترده طلاب و روحانیون درگروه های جهادی دانشجویی و دانش آموزی، راه اندازی گروه های جهادی ویژه طلاب و حضور روحانیون در محروم ترین مناطق کشور، ارتباط روحانیت با توده های محروم جامعه را عمیق ترکرده است.

5 - از ابداعات و ابتکارات تبلیغی حوزه های علمیه کنونی، تأسیس انجمن های تبلیغی شعر، قلم، فیلم نامه نویسی، خطباء، راه اندازی4 حوزه علمیه کوتاه مدت و 11 حوزه در حال تأسیس تحت عنوان "سفیران هدایت"، اجرای نقشه جامع رشته ای و مهارتی، امکان تحصیل طلاب علوم دینی در رشته های تخصصی مختلف درسطوح 3 و 4 بلند مدت و برگزاری طرح هجرت موقت است.

6 - تأسیس صدها مؤسسه بزرگ تبلیغ دینی در سطح جهان، تحت اشراف علماء و مراجع از برکات انقلاب اسلامی در ترویج اسلام ناب محمدی (ص) است.

7 - از دست آوردهای بی نظیر حوزه های علمیه پس از انقلاب، جذب و تربیت بیش از 15 هزار نفر طلاب خارجی از کشورهای مختلف جهان است که بسیاری از آنان به رهبران فکری منطقه خود، تبدیل شده اند.

8 - اعزام صدها مبلغ دینی به سراسر جهان از برکات انقلاب اسلامی در نشر معارف اهل بیت(ع) توسط حوزه های علمیه است.

9 - استخدام فناوری های روز به مثابه بزرگراه هدایت، درجهت تبلیغ دین توسط روحانیت و ایجاد شبکه های رادیویی، تلویزیونی و ماهواره ای، سایت های اطلاع رسانی، گروه ها و کانال های شبکه های اجتماعی، برای روشنگری و پاسخ به شبهات و سؤالات به زبان های روز دنیا، امیدواری زیادی برای هدایت جهانی بشر ایجاد کرده است.

10- در پرتو ایفای نقش تحول آفرین جهانی انقلاب اسلامی، عطش مردم جهان برای آشنایی با معارف بنیادین انقلاب، هزاران ترجمه کتب دینی به زبان های روز دنیا را رقم زده است. ترجمه قرآن به 110 زبان زنده دنیا و ترجمه کتب مرجع (تراث شیعه)، حدیث، تفسیر،کلام، فلسفه و ... نمونه های مثال زدنی است.

هدایت و تربیت علمی اندیشه ای طلاب و تعالی شخصیتی:

1) در رژیم گذشته در اکثر شهرستان ها، اصلا حوزه علمیه وجود نداشت، پس از انقلاب با تأسیس 500 حوزه علمیه در سراسرکشور، دسترسی مشتاقان به تحصیل علوم دینی، تسهیل شده است.

2 - تأسیس مراکز مدیریت حوزوها در استان ها تحت هدایت مراجع، موجب حفظ سطح کیفی و استانداردهای حوزه های تازه تأسیس و فراوان در کشور شده است.

3 - سامان دادن به حوزه ها و ایجاد ساختارهای مستحکم برای توسعه اصولی حوزه، حفظ کیفیت ها و استانداردهای علمی و سنتی آنها از دستاوردهای انقلاب و تضمین کننده استمرار مسیر حوزه ها بر اساس فقه سنتی پویا در سطح جهان است.

4 - انقلاب اسلامی اشتیاق پیوستن جوانان با استعداد و دانشگاهیان به حوزه های علمیه را به قدری توسعه داد که منجر به ایجاد سامانه سخت گیرانه گزینش با آزمون های ورودی به حوزه های علمیه گردید.

5 - افزایش سیزده برابری طلاب و روحانیون شاغل به تحصیل در حوزه های علمیه پس از انقلاب، بیانگر اقبال شدید جوانان به تحصیل علوم دینی است.

6 - تأسیس و فعالیت 160پژوهشگاه و صدها مرکز پژوهشی توسط حوزه های علمیه پس از پیروزی انقلاب که زیربنای مطالعاتی مباحث اسلامی و مسائل دنیای اسلام را به گونه ای مستحکم پی ریزی کرده است، از میوه های شیرین شجره طیبه انقلاب اسلامی است.

7 - سیستم جذب و پذیرش حوزه های علمیه کنونی بسیار نظام مند و با قاعده است و برای طلاب رسمی و دارای کد طلبگی علاوه بر آزمون سراسری، مصاحبه و تحقیق، تطابق سنی و تحصیلی نیز ملاک است و ارائه خدمات مختلف روش مند شده است.

8 - تعداد طلاب در قبل از انقلاب حدود 15 هزار نفر بود در حالی که با رُشد 13 برابری، تعداد این طلاب به بیش از200 هزار نفر در سراسرکشور رسیده است.

9 - از دستاوردهای چشمگیرحوزه های علمیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، پژوهش محوری تحصیل طلاب علوم دینی با رویکرد اجتهادی و تولید علم است. انجام هزاران پژوهش، تحقیق و پایان نامه توسط طلاب، حاصل این هدایت هوشمندانه است.

10 - حضور و درخشش مکرر بسیاری از روحانیون برجسته در همایش های بین المللی، پذیرش اسلام به عنوان یک مکتب پیشرو و تعالی بخش را برای نخبگان جهان هموار کرده است.

11 - هیچ یک از محیط های علمی، فرهنگی، نظامی، دولتی، معنوی و ... نیست که شاهد حضور چشمگیر روحانیت و طلاب علوم دینی برای کار، تلاش و پاسخگویی به نیازهای دینی مخاطبان و جامعه درکشور نباشیم.

12 - با وجود اینکه مراکز تحقیقاتی غرب با هدایت سازمان های جاسوسی تبدیل به کارخانه شبهه سازی علیه اسلام شده اند، نهاد حوزه های علمیه با پاسخ به ده ها هزار شبهه و بی جواب نگذاشتن حتی یک شبهه اعتقادی، نشان داد که به خوبی از پس این مبارزه فکری برآمده است.

روحانیت وجایگاه علمی پس از انقلاب:

1 - روحانیون با تألیف و انتشار سالانه هزاران کتابِ ممتاز، برجسته ترین مؤلفین کشور هستند.

2- پیش از انقلاب اسلامی نشریات تخصصی انگشت شماری در حوزه دین منتشر می شد، پس از انقلاب، صدها مجله و نشریه به دست روحانیت فکور و انقلابی تولید می شود.

3 - قبل از انقلاب کمتر روحانی برجسته ای در قلمرو نظریه پردازی بروز و ظهور داشت ولی امروزه ده ها نفر از فقها و اندیشمندان روحانی در عرصه نظریه پردازی های عالمانه فعالند.

4 - مؤسسات علمی و فرهنگی ایجاد شده یا اداره شده توسط روحانیت قبل از انقلاب محکوم به تعطیلی و فروپاشی بود پس از انقلاب صدها مؤسسه درحال تبلیغ دین اسلام در ایران و جهان هستند.

5 - رژیم گذشته فقط در اندک موردی آن هم اجباراً و به صورت ناپایدار به حضور روحانیون دردانشگاه ها تن داده بود. نظام اسلامی با دعوت و تشویق روحانیون به این حضور، هزاران کرسی تدریس در دانشگاه ها را به روحانیون عالم و متعهد سپرده است.

6 - پس از انقلاب موجی از گرایش  فارغ التحصیلان دانشگاهی به تحصیل علوم حوزوی ایجاد شده و تاکنون بیش از ده هزار نفر از فارغ التحصیلان دانشگاهی که بسیاری از آن رتبه های علمی کارشناسی ارشد و حتی دکترا را طی کرده اند، به تحصیلات علوم دینی در حوزه های علمیه روی آورده اند که نشان از رفعت یافتن و رُشد حوزه های علمیه در نزد اصحاب سایر علوم است.

7 - بزرگان و علماء بسیاری ازحوزه های علمیه جهان اسلام معاصر، تربیت شده درحوزه علمیه قم هستند.

روحانیت، نبوغ و روزآمدی:

1- در حالی که اندک روحانیونی قبل از انقلاب به زبان های خارجی مسلط بودند، امروزه  هزاران روحانی به زبان های زنده دنیا مسلّط هستند و تبلیغ دین و معارف اسلام را به عهده گرفته اند.

2 - پیروزی انقلاب اسلامی و درخشش ایران اسلامی در پرتو این پیروزی، جهان را تشنه اسلام ناب محمدی (ص) کرد و نخبگان فراوانی از کشورهای مختلف جهان را برای فرونشاندن این عطش با معرفی اسلام و مواجهه فعال و مبتکرانه در فضای مجازی، نظریه پردازی، تحلیل گری و فعالیت تبلیغی در این عرصه مهم به کسوت روحانیت در آمد.

3 - درحالی که رژیم گذشته، سناریوهای متعددی برای تخریب چهره روحانیت نزد نسل نو و جوانان ایران زمین اجرا  می کرد، پس از انقلاب طلاب و روحانیون با حضور هوشمندانه در عرصه های مختلف هنری، ورزشی، رسانه ای، فنی، علمی، طب و ... نشان دادند، دین نه تنها افیون جامعه نیست، بلکه محرک اصلی حرکتهای اجتماعی برای جوامع به سوی کمال است.

4 - تعداد روحانیونی که پس از انقلاب، شایستگی حضور در دروس خارج فقه را یافته اند دهها برابر پیش از انقلاب است و پرداختن به دروس خارج متنوع به ویژه موضوعات ناظر به نیازهای روز جامعه از ابتکارات حوزه پس از انقلاب است.

5 - امروزه روحانیون با سفر به کشورهای مختلف و حضور در مجامع علمی، دانشگاهی و تبلیغی از نزدیک با مسائل جوامع بشری به ویژه جوانان آشنا می شوند که این موضوع قبل از انقلاب مصداق ناچیزی داشت.

6 - فراوانند روحانیونی که توانسته اند با حرکتهای خلاقانه و مبتکرانه و ایجاد مجموعه های کارآفرین یا هدایت و راهنمایی دیگران به این کارها، زمینه ساز ایجاد اشتغال جوانان و نیازمندان در عرصه های مختلف علمی و پژوهشی، فرهنگی، ااجتماعی، کشاورزی و دامداری، فنی و کارگاهی و منشأ تحولات اجتماعی مهم در محیط پیرامونی خود باشند.

حوزه های علمیه خواهران:

1 - تأسیس 450 حوزه علمیه خواهران درکشور که پیش از انقلاب اسلامی هیچ سابقه ای نداشت از برگ های زرین کارنامه جمهوری اسلامی ایران درتربیت شیفتگان تحصیل علوم دینی است، به تحصیل 65 هزارطلبه و43 هزارفارغ التحصیل علوم دینی انجامیده است.

2 - ایجاد نظام آموزشی و تربیتی برای خواهران طلبه دین شناس، متخلق به اخلاق اسلامی و توانمند در تبلیغ در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد در 12 رشته و  دکتری  با رویکرد تولید علم و نظریه پردازی از اقدامات بنیادین  جریان حوزه های علمیه و روحانیت پس از انقلاب است.

3 - امکان تحصیل حضوری تمام وقت، نیمه وقت، غیرحضوری و مجازی برای طلاب خواهر و حضور گسترده و تأثیر گذار مبلغین طلبه خواهر در عرصه های مختلف، نشان از ارزشمند بودن مقام زن در نظام مقدس جمهوری اسلامی است.

4 - از ثمرات حوزه های علمیه خواهران در تربیت طلاب علوم دینی حضور و نقش آفرینی دینی، فرهنگی و تربیتی آنان در مدارس، مساجد، خانواده ها و ... حتی در ارگان ها و سازمانهاست که قبل از انقلاب، هیچ سابقه ای از آن وجود ندارد.

5 - امروزه نه تنها جمهوری اسلامی میزبان طلاب خواهر خارجی در کشور است بلکه آمار اعزام مبلغه های کشور به اقصی نقاط دنیا حاکی از پویایی حوزه های علمیه خواهران ایران است که در منطقه و جهان نظیر ندارد.

6 - درحالی که قبل از انقلاب از تولیدات دینی و فرهنگی خواهران اثری یافت نمی شود یا انگشت شمار بوده است، پس از انقلاب، خواهران طلبه دارای تولیدات فراوان و فاخر علمی و پژوهشی در قالب هزاران کتاب، طرح های پژوهشی، پایان نامه، نرم افزار و آثار فضای مجازی هستند که از برجسته ترین دلایل تفوق دیدگاه انقلاب اسلامی به زن نسبت به نظام های سکولار مدعی حقوق زن است.