مفهوم دینداری در جامعه ایران پس از انقلاب
تعداد اخبار:۱۲

مفهوم دینداری در جامعه ایران پس از انقلاب

دینداری مفهومی پیچیده است که می‏توان برای آن ابعاد مختلفی قایل شد و هر گونه داوری در مورد دینداری مردم کاملاً به تعریف و نوع شاخص‏‌های سنجش دینداری بستگی دارد؛ برای یک مطالعه مقایسه‌ای میان وضعیت دینی و دینداری در ایران کنونی، با ایران سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی، می‌توان عناصر و مولفه‌های دین داری را به چهار بخش تقسیم کرد و وضعیت هر بخش را در شرایط کنونی با شرایط سالیان پیش سنجید. چهار بخش اصلی که می‌توان آن‌ها را به عنوان مولفه‌های اصلی سنجش دینداری در جامعه ایرانی مورد تمسک قرار داد، عبارتند از: ۱- بینش‌ها و باور‌های دینی، ۲- احساس‌ها و تجربه‌های درونی دینی، ۳- اخلاق و ارزش‌های دینی، ۴- رفتار‌های دینی؛ اعم از رفتار‌های فردی و رفتار‌های جمعی، این موارد مهم‌ترین سرفصل هائی ست که به صورت غالب در پژوهش‌های اجتماعی به آن‌ها توجه شده و داده‌های آماری میدانی درباره آن‌ها از میان مردم، جمع آوری شده است.
شلاقِ بی دینی را به سر مردم نکوبیم!

شلاقِ بی دینی را به سر مردم نکوبیم!

جامعه شناس و استاد دانشکده علوم اجتماعی گفت:کاش مداوم شلاقِ بی دینی را به زمین نکوبیم و دم از دچار شدن مردم به بی دینی نزنیم. البته من دلسوزان دینداری را تخطئه نمی‌کنم، اما باید دینداری را به صورت درست و دغدغه‌مند پیگیری کرد و رقابت‌های دیگر را در این عرصه وارد نکرد.
پذیرایی از دین در پستو!

پذیرایی از دین در پستو!

دینداری مفهومی پیچیده است که می‏توان برای آن ابعاد مختلفی قایل شد و هر گونه داوری در مورد دینداری مردم کاملاً به تعریف و نوع شاخص‏‌های سنجش دینداری بستگی دارد؛ برای یک مطالعه مقایسه‌ای میان وضعیت دینی و دینداری در ایران کنونی، با ایران سال‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی، می‌توان عناصر و مولفه‌های دین داری را به چهار بخش تقسیم کرد و وضعیت هر بخش را در شرایط کنونی با شرایط سالیان پیش سنجید.
امروز مسئله‏ دینداری یک چالش جدی است

امروز مسئله‏ دینداری یک چالش جدی است

اگر بخواهیم دینداری ما ادامه پیدا کند، باید حکومت هم دینی شود؛ اگر حکومت دینی نباشد؛ شما باید با حکومت تضاد داشته باشید و برای اینکه حکومت دینی شود مبارزه کنید؛ بنابراین امروز مسئله دینداری یک چالش جدی است و دلایل متعددی، کار دینداری را به سمت مشکل شدن پیش می‌برد.
این تصور از خدا و قیامت رفتارساز نیست!

این تصور از خدا و قیامت رفتارساز نیست!

باید روی اصول دین کار عالمانه صورت بگیرد؛ ما خدا را قبول داریم؛ منتها این خدا رفتار ساز نیست! این قیامت رفتار ساز نیست! این باور بر قیامت کنترل‌کننده رفتار‌های سر بزنگاه‌ها نیست؛ دین اول باید بیاید رفتار‌های کلیدی من و شمارا هدایت بکند.
دین و اخلاقِ عرفی شده

دین و اخلاقِ عرفی شده

در جامعه ایران، دینداری نمادین و کمی رو به رشد بوده، پس جامعه از این حیث دینی‌تر شده، اما این میزان از رشد در دینداری کیفی وجود ندارد؛ به‌بیان‌دیگر معلوم نیست کیفیت دینداری به‌اندازه کمیت آن رشد یافته باشد و به میزانی که زمان و مکان دینی‌تر شده؛ مردم راستگوتر، درست‌کارتر، خداترس‌تر و آخرت‌اندیش‌تر شده باشند.
دین حکومتی و حکومت دینی

دین حکومتی و حکومت دینی

«الناس علی دین ملوکهم» یک حرف حکیمانه است؛ وقتی حاکمیت خودش فسق و فجور می‌کند و افراد فاسدی را به نام دین موقعیت می‌دهد معلوم است در دین و اعتقادات مردم رخنه ایجاد می‌شود؛ در عهد بنی‌امیه و بعد بنی‌عباس شاهد یک جامعه به‌ظاهر دیندار هستیم، که در باطن از مفاهیم دینی تهی شده است.
دچار تلقی نارسا درباره تربیت دینی هستیم

دچار تلقی نارسا درباره تربیت دینی هستیم

رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: دچار یک نوع فهم و تلقی نارسا درباره تربیت دینی هستیم یعنی غالباً این گمان وجود دارد که تربیت دینی در کنار تربیت علمی، سیاسی، اقتصادی و زیستی قرار دارد در حالی که تربیت علمی ما هم باید یک تربیت دینی در عرصه علم باشد.
آن‌ها که دردِ دین دارند، بیدار شوند!

آن‌ها که دردِ دین دارند، بیدار شوند!

من به همه کسانی که درد دین دارند، تذکر می‌دهم که متوجه باشند تحولاتی بسیار سریع و شتابان و بسیار عمیق و گسترده در سطح جهانی در حال شکل گرفتن است. تحولات در جامعه ما نمی‌تواند مستقل از این تحولات جهانی باشد. باید متوجه باشیم که جامعه و نسل‌های جدید ما به کدامین سمت حرکت می‌کنند. از خواب غفلت اصحاب کهفی بیدار شوند و توجه داشته باشند که مقولات دین، امر دینی و اسلام در زیست جهان کنونی چه مختصات تازه‌ای پیدا کرده است.
عرصه عمومی قدرت چگونه از حضور دین خالی می‌شود؟

عرصه عمومی قدرت چگونه از حضور دین خالی می‌شود؟

مادامی که دین ناتوان از خلق حوزه جدید قدرت باشد، نباید انتظار ایجاد تمدن دینی از آن را نیز داشت. این موضوعی است که در آینده منجر به انزوای بیشتر دین در عرصه زندگی اجتماعی شده و تأکید بیشتر بر عدم جدایی دین از سیاست نیز هیچ کمکی بر حل این مشکل نخواهد کرد.
بقای امر دینی در گرو فردی شدن است؟

بقای امر دینی در گرو فردی شدن است؟

در جهان کنونی با صورت بندی‌های پایان ناپذیری از خویشتن روبرو هستیم. دین و آینده نمی‌تواند به رشد فردیت‌ها بی‌تفاوت باشد. اگر قرار است امر دینی در آینده باشد، حتما باید مبتنی بر عشق و دوستی باشد.
تحولات دینداری در جامعه شتابان ایران

تحولات دینداری در جامعه شتابان ایران

فقه پویا تلاش می‌کند مسائل جهان جدید را درک کند. فقط نکته‌ای وجود دارد. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، سرعت تحول فقه پویا از سرعت تحول اجتماع ایرانی عقب است. یعنی فرض کنیم محتوای آن صحیح است درصورتی‌که خودش می‌گوید نیاز به بازنگری دارد و خود انتقادی در فقه پویا رکن است، ولی نکته اصلی این است که جامعه ایران دوان‌دوان طی مسیر داشته و آن فقه آهسته رهسپار بوده است. این عقب‌افتادگی از جامعه و نسل جدید، فقط هم مختص فقه پویا نیست. این را اشتباه نگیریم، همه جامعه درگیر این سرعت است. می‌خواهم بگویم در خوش‌بینانه‌ترین حالت، فقه پویا تحولش کند بوده است یا به تعبیر دیگر، تحولات جامعه ایرانی سرعتش بسیار تند و شدید بوده است.
پیشینه‌شناسی تفکر مذهبی و سکولار در ایران

پیشینه‌شناسی تفکر مذهبی و سکولار در ایران

در نگاهی تطبیقی به نوشته‌ها و روزنامه‌ها و جراید جناح روشن‌فکر و متجددان غرب‌گرا طی یک یا دو دهه قبل از مشروطیت دیده می‌شود که بیشتر آه و افسوس خوردن برای عقب‌ماندگی ایران از کاروان تجدد و تمدن نمودار است و این نوشتار‌ها یا فاقد یا دارای اثرات کم‌رنگ ضداجنبی و ضداستعماری بوده و کمتر علیه فرهنگ غربی است.