شباهت برخی مکاتب شیعه با فرق سنی‌ها

مدرس حوزه: حدیث گرایی اخباریون معادل «اهل حدیث» در اهل سنت است و فرقه سلفیه دارای ابعاد دیگری در مکتب فکری خود است که سازگاری با مبانی شیعه و اخباریون ندارد. بلکه مکتبی در تشیع شکل‌گرفته است با عنوان «قرآنیان» که تفکراتی نزدیک به وهابیت در آن‌ها وجود دارد.

حجت‌الاسلام رضا صادقیان مدرس حوزه در گفتگو با «فرهنگ سدید» درباره فرق‌هایی که خود را وابسته به اسلام می‌بینند، گفت: فارغ از دسته‌بندی‌های فرقه‌ای و تفاوت‌های آن در میان مذاهب اسلامی، باید توجه کرد که در میان ادیان به‌ویژه در میان پیروان دین اسلام، نسبت به جایگاه و مرز عقل در فهم دینی، اختلاف‌نظر‌های فراوانی شکل‌گرفته است.

وی با اشاره به ایجاد دودستگی در مذهب تشیع افزود: مثلا گروه‌هایی به نام‌های اخباریون و اصولیون در تشیع تشکیل شدند که دسته اول قائل به تمرکز بر نقل‌ها به‌ویژه احادیث در تفسیر قرآن بودند و دسته دیگر متمرکز بر تفاسیر و تخلیه‌ای عقلانی‌تر هستند.

حجت‌الاسلام صادقیان گفت: بسیاری از صاحب‌نظران داخلی و خارجی مانند ویلفرد مادلونگ، معتقد هستند حدیث گرایی اخباریون معادل «اهل حدیث» در اهل سنت است.
این مدرس با بیان اینکه عقاید اخباریون به‌تنهایی باعث نمی‌شود که تصور کنیم این همان ریشه‌های سلفی گری در تشیع است ادامه داد: فرقه سلفیه دارای ابعاد دیگری در مکتب فکری خود است که سازگاری با مبانی شیعه و اخباریون ندارد. بلکه مکتبی در تشیع شکل‌گرفته است با عنوان «قرآنیان» که تفکراتی نزدیک به وهابیت در آن‌ها وجود دارد.

وی تاکید کرد: در زمان معاصر برخی شخصیت‌های شیعی مانند سید ابوالفضل برقعی، حیدر علی قلم داران، سید مصطفی حسینی طباطبائی و... ظهور یافته‌اند که با توجه به رهیافت خاصی که در مورد اهل‌بیت (ع) و جایگاه آن‌ها دارند، می‌توان آن‌ها را سلفیه شیعه قلمداد کرد.
حجت‌الاسلام صادقیان اضافه کرد: به نظر من در مسئله وحدت هیچکدام از گروه‌های شیعی از مواضع خود پایین نیامده اند یعنی این رابطه برعکس است، بلکه محتوای باور‌های آن‌ها درباره معارف دینی باعث شده است که نسبت به وحدت بعضاً دیدگاه‌های افراطی پیدا کنند.
وی تصریح کرد: وقتی در نگرش مکتب قرآنیان، جایگاه و عصمت اهل‌بیت (ع) با آنچه مواضع رسمی شیعی اتخاذ کرده متفاوت است، یعنی چنین برآورد می‌کنند که در محتوای عقاید شیعه و سنی تفاوت عمده وجود ندارد؛ بنابراین اگر نیازمند به ایجاد وحدت اسلامی هستیم لازم است وحدت جامع و کامل در همه زمینه‌ها به وجود آید.

این مدرس حوزه ادامه داد: به‌طورکلی این نحله فکری با تأکید وافر بر اصالت و جایگاه قرآن، درواقع به نفی جایگاه امامت، نفی توسل و زیارت و حتی نفی تقلید از مراجع گرایش یافته‌است. البته این نگرش در حوزه تاکنون بسیار مهجور مانده و می‌توان زندگی برقعی را نمایشی از تنش‌ها و رنج‌های فراوان دانست اما متأسفانه این نحله به‌ویژه اخیراً موردحمایت و توجه گروه‌های سلفی و افراطی قرارگرفته است و یک ارتباط نزدیکی برقرارشده است.

حجت‌الاسلام صادقیان در پایان گفت: در فضای مجازی بعضاً کلیپ‌ها و محصولات رسانه‌ای نا متعارف توزیع می‌شود فلذا باید با رصد دقیق و نیز روشنگری پیرامون باور‌های قرآنیان در جامعه دقت شود که مبادا از طریق گروه‌های شیعی، رهیافت‌های سلفی و وهابی در جامعه و جوانان به بهانه توحید گرایی و وحدت‌گرایی و... تزریق شود.