وجیهه سامانی نویسنده کتاب خواب باران در گفتوگو با فرهنگ سدید در بیان مشکلات یک نویسنده ادبیات داستانی گفت: مشکلات متعددی برای یک نویسنده وجود دارد که میتوان مهمترین آن را وجود یک مافیا در پخش آثار دانست.
وی افزود: چرخه پخش و عرضه کارهای مذهبی بهشدت معیوب است. افراد مشتاق آثار جدید، لازم است تا حتماً آدرس دقیق کتابفروشی عرضهکننده آثار مدنظر خود را بدانند تا بتوانند آن را تهیه کنند. این در حالی استکه این شرایط در تهران حاکم است و وضعیت عرضه کتب در شهرستانها بهمراتب بدتر است بهعنوان نمونه در کل اراک یک پاتوق کتاب وجود دارد. آیا کتابهای ارزش و یا آثار انقلاب به دست این یک پاتوق میرسد یا خیر، خود جای سؤال است.
سامانی ادامه داد: دومین مشکل در تولید آثار یک نویسنده، تبلیغ و دیده شدن کارها است. در خصوص معرفی و تبلیغات آثار ضعیف هستیم و روی وجهه تبلیغاتی مانور داده نمیشود. تبلیغات کارها بسیار مهم است، در حال حاضر یک نویسنده با یک جامعه کتابخوان مواجه نیست و مخاطبهای او محدود است که همان محدود هم در اکثر اوقات به علت تبلیغات ضعیف متوجه آثار جدید نمیشوند.
این نویسنده انقلاب تصریح کرد: سومین موضوعی که بسیار مهم نیز است کمبود ناشران در حوزه هنرهای ارزشی است. در شرایط فعلی ناشران متعدد که بر روی ادبیات داستانی سرمایهگذاری کند وجود ندارد.
وی گفت: نکته چهارم، مشکلات پرداختی است. معدود ناشرانی که کارهای ارزشی را منتشر میکنند ازنظر پرداخت دچار مشکل هستند، بحث مالی بخشی از زندگی یک نویسنده را تشکیل میدهد که باید به آن توجه شود.
نویسنده کتاب پلهای شکسته تشریح کرد: مشکل پنجم، قلم نویسنده است. متأسفانه نویسندههای ادبیات داستانی انقلاب اسلامی بر روی قلم خود کار نمیکند و اکثر اثرها تکنیکی نیست. اکثر اوقات این افراد بر روی محتوا تأکیددارند و کارهای سفارشی از نهادها و بنیادها قبول میکنند، که این موضوع موجب شده قلم نویسنده را قوی نباشد و در تکنیک ضعیف عمل کنند.
سامانی در پاسخ به این سؤال که رانت خرید، دولتی است یا خصوصی، گفت: تفاوتی نمیکند، همه نهادهای دولتی و خصوصی در پخش کتاب دچار مشکل هستند. برخی از ناشران دولتی تنها روی چند اثر مانور میدهند درحالیکه کتابهای زیاد دیگری مغفول مانده است.
وی با اشاره به مشکلات ناشران خصوصی گفت: ظرفیت نشر خصوصی درراه تبلیغات خرج نمیشود زیرا انگیزه کافی و توان مالی مناسبی ندارد. اینکه در این بازار آشفته، آثار خود را چاپ میکنند خود یک هنر است.
نویسنده کتاب بادبادکها در بیان افق پیش روی داستاننویس انقلاب اسلامی، گفت: به لحاظ قوه انسانی و توان فکری نویسنده خوب بسیار است و میتوانیم به نیروی فکری نویسندهها امیدوار باشیم. نسل سوم انقلاب نیز دستبهقلم شدهاند و کارهای ارزشی و اخلاقی خوبی ارائه میکنند.
وی گفت: نویسنده جوان زیادی وجود دارد اما به لحاظ چرخه اقتصادی و پخش در وضعیت خوبی قرار نداریم؛ ازاینرو افق پیش رو را نمیتوان پیشبینی کرد.
سامانی با اشاره به لزوم گسترش مفهوم ادبیات داستانی انقلاب اسلامی گفت: فراتر از داستان و رمان پیرامون انقلاب اسلامی و یا جنگ تحمیلی هر اثری که خط و مشی انقلاب را رعایت کرده و کرامت انسان را بالا میبرد؛ اثر ارزشی جبهه انقلاب محسوب میشود.
نویسنده کتاب گزیده ادبیات معاصر با اشاره به اینکه ضعفها پس از چهار دهه از انقلاب اسلامی قابل توجیه نیست، گفت: چهل سال از انقلاب گذشته و اگر قرار بود نهالی تناور بشود تاکنون شده بود و اگر نشده است ضعف ما است. با قبول اینکه دهه 60 دارای مشکلاتی به جهت تربیت نویسنده، جنگ، مشکلات اقتصادی و نگاههای خاص وجود داشت اما اکنونکه در دهه 90 هستیم و اگر ضعف وجود دارد باید بازنگری در این حوزه شود و عملکردها بررسی شود. چهار دهه برای دیدن نتایج، زمان خوبی است.
وی در پاسخ به این سؤال که در حوزه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی نقاط ضعف ما بزرگتر است یا نقاط قوت، اظهار کرد: اگر دو کفه ترازو را بررسی کنیم، ضعف ما بیشتر است.
این نویسنده ادبیات داستانی انقلاب ادامه داد: بزرگترین نقطه قوت انقلاب، تربیت نسل نویسندهای است که نه بچه جنگ بوده و نه انقلاب را دیده است. این جوانان انقلابی در حال ارائه آثار ارزشی هستند و این ابزاری است که باید از آن بیشتر استفاده شود.
وی در پایان در با اشاره به جایگاه ادبیات داستانی انقلاب ایران در عرصه بینالمللی گفت: متأسفانه در این زمینه بسیار عقب هستیم. بهجز سینما که روشنفکران تعدادی آثار را در سطح بینالمللی عرضه کردهاند، در سایر عرصههای فرهنگی کمکاری شده است. متأسفانه نهتنها ارائهکننده آثار نبودهایم بلکه آثار ضدارزشی توسط نهادهای دولتی ترجمه میشود و نظارتی بر آن نیست.