به گزارش فرهنگ سدید، پرویز فارسیجانی دبیر کمیته سینما در بیست و یکمین شنبه انقلاب در سخنانی به رویکرد سینمای پس از انقلاب و نگاه نو به سینمای انقلاب اسلامی پرداخت. مهم ترین محورهای مطرح شده در این بخش به این شرح است:
- انقلاب اسلامی، رویکرد جدیدی به سینمای ایران بخشید.
- سینما از رویکردی صرفاً تجاری، سرگرمکننده و بیرونق در زمان طاغوت، به سینمایی پویا، اخلاقمدار و انسان ساز تبدیل شد
- انقلاب اسلامی در حوزه سینما برخلاف دوران طاغوت، هویت تازهای بر پایهی ارزشهای اخلاقی، دینی و انسانی به هنر هفتم بخشید.
- هنر سینما از دید رهبران انقلاب اسلامی «یک هنر برتر» است و با تعابیری همچون «هیچچیز مثل سینما نیست» از آن یاد میشود.
- جشنواره های موضوعی، گام موثری در جهت تولید محتوا است که سینمای انقلاب اسلامی به آن توجه ویژه دارد .
- انقلاب اسلامی، سینمای جذاب بدون سکس و خشونت را به جهان عرضه کرد.
- پس از انقلاب اسلامی تلقی تازه ای از جذابیت در سینما شکل گرفت و سبکی بی نظیر غیر متکی به وجه غریزی انسان در جهان پدید آمد.
- ویژگی های سینمای قبل از انقلاب عبارتند از :
- سخیف بودن، عامه پسند بودن، قشری بودن
- مبتذل بودن، جنسی و شهوت زده ( زن، مشروب و قمار ) و مروج برهنگی
- تک ژانری بودن
ویژگی های سینمای پس از انقلاب عبارتند از:
- فاخر، هنری و حرفه ایی( کیفی ).
- اخلاقی، عفیفانه، نجیبانه( ارزشی).
- چند ژانری مانند معنا گرا، سیاسی، اجتماعی، دفاع مقدس( متنوع).
فارسیجانی در بخش دیگری از سخنان خود خدمات انقلاب اسلامی به سینمای ایران را نیز مورد اشاره قرار داد. محورهای مطرح شده در این باره عبارت است از:
- انقلاب اسلامی، سینمای مطرود مردم و ورشکسته ی قبل از انقلاب را نجات داد و به آن رونق بخشید.
- انقلاب اسلامی، سینمای ایران را تطهیر کرد.
- سینمای انقلاب اسلامی، سینمای تک ژانری ایران را تنوع ژانری داد.
- انقلاب اسلامی، به سینمای مستند، انیمیشن و سینمای دینی و انقلابی، توجه جدی کرد.
در ادامه این کارشناس سینما به نگرش سیاسی – اجتماعی سینمای انقلاب اسلامی اشاره و دستاورد های چهل ساله انقلاب اسلامی را به شرح زیر عنوان کرد:
- سینمای قبل از انقلاب خود را مقید به ارزش خاصی نمیدانست درحالیکه پس از انقلاب اسلامی این سینما حامل ارزشهای تازهای چون استقلال، اسلام ناب، عدالت و حاکمیت مردم شد.
- سینمای قبل از انقلاب صرفاَ جنبه تفریح و سر گرمی داشت و پس از انقلاب اسلامی تبدیل به پیشرفته ترین هنر متعالی برای اعتلای ارزش های انسانی شد.
- ورود ژانر سیاسی به سینمای ایران مرهون انقلاب اسلامی است.
- انقلاب اسلامی سینمای سیاست گریز قبل از انقلاب را به مؤثرترین هنر در عرصه سیاسی کشور تبدیل کرد.
- از نگاه رهبران انقلاب اسلامی ، سینما و سینماگران، شأن بالایی دارند تا جایی که از آنها بهعنوان «کلید پیشرفت کشور» یاد میشود ولی قبل از انقلاب، سینما عامل فساد و عقب ماندگی کشور بود.
- انقلاب اسلامی توانست تأثیر عمیقی بر شکلگیری و جهتیابی سینمای ایران بگذارد و نقش تازهای را برای سینما ایجاد کند.
دبیر کمیته سینما، در بیان دستاورد های انقلاب اسلامی به حوزه زیرساختهای سینما نیز پرداخت و گفت:
- در پیش از انقلاب، 6 نهاد متولی سیاستگذاری و تولید فیلم در کشور وجود داشت که این تعداد پس از انقلاب اسلامی به 12 نهاد متشکل از 26 زیرمجموعه، رسید.
- سینمای قبل از انقلاب در طی 48 سال، 1،141 فیلم ساخته بود. این در حالی است که سینمای پس از انقلاب، طی 38 سال 2،517 فیلم ساخته است. به عبارتی تعداد تولید فیلم سینمایی نسبت به قبل از انقلاب 2 برابر شده است.
- تعداد کارگردانان قبل از انقلاب 261 نفر بود که پس از انقلاب به 716 نفر رسید. به عبارتی این تعداد پس از انقلاب 3 برابر شده است.
- تعداد نشریات و مجلات سینمایی قبل از انقلاب 42 عنوان بود که تا قبل از انقلاب تعطیل شدند و پسازآن به برکت انقلاب اسلامی به تعداد 55 عنوان رسید.
- پیش از انقلاب تنها 3 تشکل و صنف سینمایی در کشور وجود داشت که پس از انقلاب این تعداد به 30 صنف رسید.
- از 437 باب، سینمایی که قبل از انقلاب در کل کشور وجود داشت، به علت حوادث و شرایط انقلاب، تعدادی زیادی از آنها از رده خارج گردیدند و تنها 92 باب سینما با 99 سالن سینمایی تحویل انقلاب شد. اما از ابتدای انقلاب تا کنون تعداد سینماهای کشور به 273 باب با 408 سالن رسید که رشدی 4 برابری را نشان میدهد.
- تعداد سریال های ساخته شده قبل از انقلاب، از 62 عنوان به 1،150 عنوان به رشد 18 برابری در پس از انقلاب رسید. .
در بخش دیگر این نشست فارسیجانی به دستاورد های تربیت ،آموزش و پژوهش سینما پس از انقلاب پرداخت که اهم محور های آن به شرح زیر است:
- قبل از انقلاب تنها 5 مرکز دانشگاهی و آموزشی در حوزه سینما به فعالیت میپرداخت درحالیکه پس از انقلاب 11 هنرستان در رشته سینما، 15 مرکز علمی کاربردی در سطح کاردانی و 6 مرکز در سطح کارشناسی، 11 مرکز دانشگاهی دولتی، غیرانتفاعی، آزاد و پردیس در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد، 159 آموزشگاه خصوصی در تهران و شهرستانها، 4 مرکز آموزشی نهادی، 2 مرکز دانشگاهی نهادی، به تربیت سینماگر در رشته های مختلف سینمایی میپردازند.
- قبل از انقلاب با 5 مرکز دانشگاهی و آموزشی در حوزه سینما، تقریباً 147 نفر فارغ التحصیل سینما داشتیم که این تعداد بعد از انقلاب اسلامی با بیش از 150 هزار نفر دانشجو، هنرجو و فارغ التحصل، رشد100 برابری داشته است.
- پیش از انقلاب، تنها 235 عنوان کتاب در حوزه سینما چاپشده بود. این در حالی است که تعداد کتاب چاپشده تا سال 96 در این حوزه، عددی نزدیک به 1700 عنوان است. به عبارتی؛ تعداد کتاب چاپشده در این حوزه بعد از انقلاب، 7 برابر شده است.
زنان و سینما محور دیگر از اظهارات این کارشناس سینما بود که دستاورد های انقلاب اسلامی در این حوزه عبارتند از:
- ظهور کارگردانان سینمایی زن، پدیدهی پس از انقلاباسلامی است. قبل از انقلاب کارگردان زنی وجود نداشت درحالیکه این تعداد پس از انقلاب به 25 نفر رسید.
- از پیامدهاي انقلاب اسلامی، رشد فعالان سینمایی ، به ویژه زنان در مقیاس وسیع است که در زمان طاغوت به واسطه کارکرد سینما، صحنه را ترک کردند.
- سينماي قبل از انقلاب از كشش و جذابيت بازيگران زن برای توفيقات تجاري فيلم، استفاده ابزاری می کردند.
- گزينش بازيگران زن در سینمای قبل از انقلاب بر اساس مهارت بازيگري نبود، بلکه توجه به آوازخوانی و رقاصی بود.
- عمدهترين نقش زنان در سینمای قبل از انقلاب روسپيگري و رقاصي بود.
- بازنمایی نادرست شخصیت زن در سینمای قبل از انقلاب و فضای مسموم سالن ها موجب عدم استقبال زنان از سینما شده بود.
- محتوای فیلم ها، قبل از انقلاب اسلامی، به گونه ای بود که زنان رغبتی برای دیدن فیلم و حضور در سینما نداشتند.
- در سینمای قبل از انقلاب، زنان هیچ نقشی در امور کلیدی تولید، مانند تهیه کنندگی، نویسندگی وکارگردانی نداشتند، انقلاب اسلامی این نقش را به زنان داد.
- در سینمای قبل از انقلاب، زنان هیچ نقشی در مدیریت سینمایی کشور نداشتند ولی پس از انقلاب، زنان در داوری جشنواره ها، شورای پروانه نمایش و صنوف سینما، حضوری موثر پیدا کردند.
- در سینمای قبل از انقلاب از 29 صنف سینما، زنان فقط در چند صنف، مشارکت داشتند ولی امروزه حضوری فعال و تعیین کننده در تمام صنوف دارند.
- پیش از انقلاب، دانشجویان و هنرآموزان سینمایی بسیار نادر و انگشت شمار بودند، اینک نزدیک به نیمی از ظرفیت مراکز آموزشی را دانشجویان زن تشکیل می دهند.
- نقش غالب زن در سینمای طاغوت، موجودي فرودست و عنصري حقیر بود. اما در سینمای پس از انقلاب زن جایگاه شایسته خود را یافت.
- در سینمای زمان طاغوت، زن بدون مرد هيچ بود. سینمای پس از انقلاب، برای اولین بار زن را نقش قهرمان داستان معرفی کرد.
- زن در سینمای قبل از انقلاب، بی هویت بود و صرفاً گونه ای تقليدي از سينماي مبتذل غرب مطرح می شد.
فارسی جانی به موضوع ژانر دفاعمقدس اشاره کرد و محورهای این بخش را این چنین برشمرد که:
- انقلاب اسلامی همزمان با وقوع جنگ تحمیلی، ژانر(گونه) سینمایی جدیدی را با نام دفاعمقدس پدید آورد.
- فناوری ساخت فیلم های جنگی پس از انقلاب اسلامی، وارد سینمای ایران شد.
- خلق ژانر ویژه انقلاب و دفاعمقدس با تولید تعداد 317 فیلم سینمایی از افتخارات سینمای پس از انقلاب اسلامی می باشد.
- برجسته ترین کارگردانان و فیلم سازان سینمای ایران، رزمندگان دفاع مقدس هستند.
- سینمای ایران با سینمای دفاع مقدس هویت جهانی یافت.
- پربینندهترین فیلم تاریخ سینمای ایران، مربوط به فیلم «عقابها» در سینمای پس از انقلاب با هشت میلیون و 600 هزار نفر در ژانر دفاعمقدس است.
- پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران تا پایان سال 96 با توجه به نسبت تورم و جمعیت، مربوط به سینمای بعد از انقلاب، فیلم «اخراجیهای 2» با فروش ۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است.
در ادامه، مردمیشدن و رویش جوانان در تولید سینما محور بحث قرار گرفت که دبیر کمیته سینما این دستاوردهای اینگونه برشمرد:
- انقلاب اسلامی، سینمای مطرود مردم و ورشکسته سال 56 را نجات داد و به رونق رساند.
- انقلاب اسلامی، پای فیلم های سینمایی را به مدارس، مساجد و روستا ها باز کرد.
- انقلاب اسلامی، پای توده های مردم و خانواده ها را به سینما باز کرد.
- پس از انقلاب اسلامی، تماشای فیلم در سبد فرهنگی خانواده ها قرار گرفت.
- انقلاب اسلامی، برای رویش های جوانانه ای که هیچ پشتوانه ای نداشتند، فرصت درخشش ایجاد کرد. مانند شهید آوینی، مرحوم سلحشور، حاتمی کیا، ملا قلی پور، مهدویان و ...
- جشنواره عمار یک ابتکار منحصر به فرد و نماد سینمای مردمی است که به جای فرش های قرمز، قلبهای مردم از هنرمندان استقبال می کند.
فارسیجانی مقاومت، استکبارستیزی و جهانی شدن سینمای انقلاب اسلامی را از جمله ویژگی های سینمای پس از انقلاب برشمرد. مهم ترین دستاورد های این بخش عبارت است از:
- سینمای قبل از انقلاب به گفتهی امام راحل(ره) یکی از ابزارهای مؤثر استعمار و استثمار به شمار میرفت، درحالیکه سینمای انقلاب اسلامی، پیشرو در عرصه جهانی و حامی مستضعفان جهان است.
- امروز سینمای انقلاب اسلامی، الهامبخش مقاومت مردمی در برابر شیطان بزرگ است.
- انقلاب اسلامی، سینمای ایران را جهانی کرد.
- سینمای ایران در سالهای بعد از انقلاب، در هر سال به طور متوسط حدود 92 جایزه بینالمللی دریافت کرده است، یعنی هر ماه 8 بار در سراسر جهان، نام سینمای ایران مطرح شده است.
- سینمای ایران پیش از انقلاب، تنها هفت داوری بینالمللی را تجربه کرد درحالیکه بعد از انقلاب اسلامی این تعداد به 786 داوری بینالمللی رسید.
- افتخار ساخت پر مخاطب ترین سریال جهان اسلام، از آن جمهوری اسلامی است.
- سطح سریال های ایرانی در جایگاهی قرار دارند که امروزه در بعضی کشورها بعنوان بسته هدیه ایی از سوی وزرای فرهنگ و هنر اهدا می شود.
- اعتبار سینمای ایران به جایگاهی رسیده است که جشنواره های بزرگ جهانی مانند اسکار و کن جایزه های برتر خود را به فیلم های درجه 2 و 3 ایرانی اعطا می کنند.
این کارشناس سینما در خصوص مستند انقلاب اسلامی نیز گفت:
- تعداد فیلمهای مستند ساختهشده در قبل از انقلاب اسلامی، 203 عنوان بوده است. اما بعد از انقلاب، بیش از 7000 فیلم مستند تولیدشده است. در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نیز اعم از فیلم کوتاه، نیمه بلند و بلند، بیش از 1000 فیلم مستند، تولید شده است.
- پس از انقلاب 17 جشنواره در حوزه فیلم مستند، فعال هستند که قبل از انقلاب چیزی نداشتیم.
- تعداد 21 کارگردان مستند در قبل از انقلاب فعالیت می کردند که این تعداد پس از انقلاب اسلامی، با رشد 40 برابری به ببیش از 850 کارگردان فعال در حوزه مستند رسیده است.
- تاکنون انقلاب اسلامی 12،690 نیروی انسانی مستند ساز بالقوه را در مراکز آموزشی تربیت کرده است.
دبیر کمیته سینما همچنین به جایگاه نقد در رشد سینمای انقلاب اسلامی اشاره کرد و دستاورد های انقلاب اسلامی در این بخش را این چنین عنوان کرد:
- نقد فیلم در قبل از انقلاب یک جریان نبود.
- نقد حرفه ایی و فنی سینما بعد از انقلاب باب شد.
- قبل از انقلاب اسلامی، نشریه تخصصی سینمایی نداشتیم. اما پس از انقلاب اسلامی، 17 نشریه، اعم از هفته نامه، ماهنامه و فصلنامه و 20 سایت تخصصی داریم.
- نقد آرمانگرایانه در سینما، منحصر به انقلاب اسلامی و از افتخارات ایران اسلامی است.
- صنف و انجمن منتقدان سینمایی، بعد از انقلاب اسلامی، تأسیس شد.
فارسیجانی در پایان اظهارات خود به رخدادها و جشنوارههای سینمایی پس ار انقلاب اشاره کرد و که اهم این دستاورد ها عبارتند از:
- پیش از انقلاب اسلامی، تنها 11 جشنواره فیلم داخلی و بینالمللی در سطح کشور برگزارشده بود که این تعداد تا سال 96 به 35 عنوان رسید. (افزایش 3 برابری رخدادهای سینمایی، بیانگر توجه انقلاب اسلامی به هنر سینما و شادابی سینماگران است).
- سینمای ایران در سالهای پیش از انقلاب از میزان 666 حضورجشنواره ای خارجی، 152 جایزه داشت و بعد از انقلاب اسلامی( طی مدت مشابه) از میان 34،930 حضور، 3،685 جایزه نصیب سینمای ایران شده است.
- تنها جشنواره جهانی فیلم مقاومت، ابتکار انقلاب اسلامی است.