گروه وحدت فرهنگ سدید-سیاوش ایمانی: با گسترش كشمكش هاي قومي و افزايش اهميت آن در سياست بين‌الملل در طول دهه هاي 1980 و 1990 ميلادي، مسئله قوميت مورد توجه فزاينده قرار گرفت. با اوج گيري مسائل قومي، حكومت ها و دولت ها براي پاسخگويي به مطالبات و نيازهاي اقوام خود و تعيين نحوه و چگونگي توزيع منابع و فرصت هاي سياسـي، اجتماعي، فرهنگي و اقتـصادي، سـازماندهي گـروه هـاي قـومي و در مجموع اداره امور اقوام ناگزير شدند تا اصول و مباني مشخـصي را تعريف و براساس آن عمل کنند. یکی از الگــوهای عمــده امــروز در سياستگذاري قومي و فرهنگی؛ الگوی تکثرگرایی است که تاکید بر نیازها و خواسته های گروه های اجتماعی معین با ویژگی‌های قومی و نژادی را مورد توجه قرار می دهد. تكثرگرايي داراي دو بعد «فرهنگي» و «ساختاري» است. در بعد فرهنگي، تأكيد اصلي بر حفظ و صيانت از تفاوتهاي فرهنگي اقوام است و در بعد ساختاري بر مبناي تفاوتهاي فرهنگـي اقـوام و سـازمانهـاي مـستقلي از قبيل: مدارس، ادارات و... است که این موضوع در چـارچوب هـر قـوم مـدنظر قـرار مـي گيـرد.
انتقادات مختلفی نسبت به تکثرگرایی فرهنگی وارد شده است؛ نقطه کانونی همه انتقادات این است که چندفرهنگ گرایی با برجسته‌سازی هویت‌ها و گرو‌ه‌بندی های فروملی در جهت تضعیف همبستگی ملی و جامعه‌ای عمل کرده و تشدید بالکانیزه شدن و بازخیزش نوقبیله گرایی را موجب می شود. سیاست تکثرگرایی فرهنگی اغلب به مجموعه‌ای از نارضایتی‌های سیاسی می انجامد که به طور هدفمند، اجماع اجتماعی حاکم و ارزش های رایج را به چالش می کشد. ارزش های اجماعی که روابط اعتماد آمیز میان عناصر مجموعه فرهنگی حاکم تا اندازه ای براساس آن استوار است. به عبارت دیگر تکثرگرایی از طریق سست کردن تعهدات اجتماعی مبتنی بر هویت مشترک و همچنین از طریق مشروعیت بخشی به تقسیم شهروندی در امتداد خطوط هویت، اجتماع را تضعیف می کند و به نوعی به نفی و انکار هویت مشترک ملی منجر می شود آنچه می توان نتیجه گرفت این است که چندفرهنگ گرایی با یک جامعه متحد ناسازگار است و برنامه ها و ارزش هایی را که بر عنصر همبستگی متکی هستند به مخاطره می اندازد.
یکی از نقدهای اساسی دیگر به الگوی تکثرگرایی فرهنگی این است که در این سیاست میان دو مفهوم تنوع فرهنگی و تنوع در درون یک فرهنگ تفاوتی قائل نشده اند برخی از جوامع مانند ایران که دارای فرهنگ ملی محصول فرهنگ مشاعی حاصل از تبادل فرهنگی گروه های مختلف قومی و فرهنگی در سالیان متمادی است در حوزه تنوع قومی شاهد تنوع در درون یک فرهنگ هستند نه فرهنگ های متنوع.
منابع
- ایزنبرگ،اویگیل(1383)اعتماد، سیاست چندفرهنگی و نارضایتی سیاسی،ترجمه خضر نصرالهی،فصلنامه مطالعات راهبردی
- چلبي، مسعود(1367)هويتهاي قومي و رابطه آن با هويت جامعهاي )ملي( در ايران، وزارت كشور، دفتر
امور اجتماعي - قیصری، نورالله(1386) تنوع فرهنگی و وحدت ملی در ایران،تهران مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام
- کریمی مله،علی(1387)مدیریت سیاسی جوامع چندفرهنگی،تهران:مرکز پژوهش های مجلس
- میلر،دیوید(1383)ملیت،ترجمه داود غریاق زندی،تهران:تمدن ایرانی
