تلاشی برای نجات کتاب در ایام کرونا

به گزارش «سدید»؛ تقریبا همین سال گذشته بود که همه در حال آغاز برنامه‌ریزی برای سال جدید بودیم و همه‌چیز به هم ریخت. ویروس کرونا کم‌کم تمام کشور را درنوردید و مردم را در وحشت فروبرد. مردم دیگر فقط به فکر زنده ماندن بودند تا هر کار دیگری.

اوضاع اجتماعی و فرهنگی تغییر کرد؛ سبک زندگی مردم عوض شد و تمام شهر پر شده بود از افرادی که فقط چشم‌هایشان نمایان بود؛ اما از همان چشم‌ها هم می‌شد فهمید که از این وضعیت خسته شده‌اند.

پاندمی این ویروس تاثیر بسیاری بر اوضاع اقتصادی کشور داشت و باعث شد اغلب کسب‌وکار‌ها به حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآیند. در این میان اوضاع حوزه نشر که به خودی خود و بدون این ویروس هم به دلیل کاهش شدید سرانه مطالعه که به گفته بسیاری از کارشناسان ریشه در وضعیت بد معیشت مردم نیز دارد، اوضاع خوبی نداشت، بیشتر به سمت وخامت حرکت کرد.

تلاشی برای نجات کتاب در ایام کرونا
بسیاری از کتاب‌فروشی‌ها تعطیل شدند، وضعیت کاغذ و هزینه‌های نشر که به کمک دولت اوضاع وخیمی داشت به کنار، اما در این میان همین تغییر سبک زندگی مردم هم باعث شده بود که دیگر کارد به استخوان فعالان این حوزه برسد.

پاندمی ویروس کرونا از سال گذشته به‌تن‌هایی عامل تعطیلی بسیاری از نمایشگاه‌های بزرگ شده بود، اما برگزاری نمایشگاه مجازی اتفاقی بود که با تدبیری البته نه جدید، اما خوب، باعث شد تا زور ویروس کرونا به نمایشگاه کتاب تهران نرسد.

مسوولان برگزاری این نمایشگاه از آنجایی که از وضعیت حوزه نشر در این ایام خبر داشتند، بر آن شدند تا با برگزاری نمایشگاه به صورت مجازی هم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند و هم کاری کنند تا با فروش به این روش کمی از بار بحران موجود در حیطه نشر را کم کنند.

آغاز با چالش
با شروع این نمایشگاه مشکلات آن هم کم‌کم خود را نشان داد. همان روز ابتدایی بود که به دلیل استقبال بسیار زیاد از درگاه‌های آن سرورهایش دیگر پاسخگو نبودند و سایت از دسترس خارج شد. بسیاری از کاربران به این موضوع توجه و بیان کردند که حتی در ساعت‌۲ بامداد هم نمی‌شود از سایت سفارش داد. البته این موضوع قابل پیش‌بینی بود، زیرا که از همان ساعات ابتدایی فرشید فرح‌خواه، مدیر فنی و اجرای نمایشگاه کتاب در گفت‌وگویی به این موضوع اشاره کرده و گفت: عمده مشکل به‌وجود‌آمده به دلیل حجم بالای استقبال از نمایشگاه مجازی کتاب در روز اول است. با توجه به اینکه استقبال خیلی زیاد است، با مشکل کندی سایت مواجهیم که به‌زودی برطرف می‌شود. پنج سرور پشتیبانی‌کننده، حجم درخواست‌ها را در حال پشتیبانی هستند، اما در حال افزایش تعداد سرور‌ها هستیم، چون حجم ورودی و استقبال از سایت نمایشگاه در روز اول بسیار زیاد بود. خریداران اگر با کندی سایت و سیستم مواجه شدند، می‌توانند خرید‌های خود را به روز‌های آتی موکول کنند.

روز دوم نمایشگاه بود که کندی و عدم‌دسترسی عمومی به سایت نمایشگاه مجازی همچنان ادامه داشت، به‌طوری‌که خانه کتاب و ادبیات ایران طی اطلاعیه‌ای ضمن عذرخواهی از بازدیدکنندگان و خریداران، اعلام کرد: سایت فروش نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در حال ارتقای فنی است و تا ساعاتی دیگر راه‌اندازی خواهد شد؛ البته که باید برای چنین رویداد‌های مهمی پیش‌بینی‌های قبلی صورت گیرد، ولی نباید از حق هم گذشت که برای انجام چنین رویدادی، آن هم برای اولین‌بار، بروز چنین مشکلاتی را نمی‌توان دور از ذهن دانست.

نمایشگاه مجازی روی ریل فروش
با توجه به آخرین آمار منتشرشده از نمایشگاه باید گفت که این رویداد توانسته به آن اهداف که در ابتدا به آن اشاره کردیم، نزدیک شود. فروش ۱۹ میلیارد تومانی روز چهارم نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و فروش ۳۸۰ هزار نسخه کتاب نشان می‌دهد نمایشگاه با قوت در حال خدمت‌رسانی است.

ایوب دهقان‌کار، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با اشاره به توجه مجریان برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران به امر شفاف سازی بیان کرد: در راستای سیاست شفاف سازی، افراد می‌توانند از فرایند برگزاری نمایشگاه شامل تراکنش ها، فروش‌ها، میزان مراجعه و استقبال از سایت نمایشگاه مجازی کتاب، از قاب سیستم مانیتورینگ مطلع شوند.

وی در ادامه ضمن اشاره به تمدید نمایشگاه مجازی کتاب گفت: نمایشگاه مجازی کتاب تهران به تعداد ساعت و روز‌هایی که سامانه دچار اختلال شد، حتما تمدید می‌شود.

کاهش هزینه‌های نمایشگاه
در کنار نقطه‌ضعف و ایرادات برگزاری این‌گونه نمایشگاه کتاب باید به نقاط مثبت آن هم نگاه کرد. یکی از همین نقاط کاهش بسیار زیاد هزینه‌های حضور در نمایشگاه معمولی کتاب است که در چنین شرایطی می‌تواند برای ناشرانی که مشکلات اقتصادی بسیار هم دارند، قابل توجه باشد.

در نمایشگاه فیزیکی سال ۹۸ مبلغی بالغ بر ۱۷ میلیارد هزینه شد که از این رقم ۱۱ میلیارد هزینه موارد اجرایی پشتیبانی و نیروی انسانی شد؛ در همین نمایشگاه، اما رقم عرضه بن نیز بررسی شده است. در سال گذشته در بخش بن دانشجویی ۱۲۹ هزار و ۶۷۹ نفر دانشجو بن گرفته و در کنار آن‌ها سه هزار و یک نفر هم بن در بخش اساتید دریافت کردند.

اما در نمایشگاه مجازی کتاب تهران تاکنون ۴۵۰ میلیون تومان هزینه اجرایی، پشتیبانی و نیروی انسانی شده و ۲۰۰ میلیون تومان هم هزینه طراحی سایت و اجاره سرور بوده است؛ اما نکته مهم این است که هزینه‌ای که بابت سایت انجام شده به این دلیل که در سال‌های آتی هم می‌توان از آن بهره برد، به‌عنوان «کالای سرمایه‌ای» محسوب می‌شود؛ یعنی این هزینه فقط یک‌بار پرداخت شده است.

نمایشگاه مجازی کتاب تهران در جهان بی‌سابقه است
هومان حسن‌پور، رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در گفتگو با خبرگزاری فارس درباره نمایشگاه مجازی کتاب اظهار کرد: تا این لحظه شاهد هستیم شرایط نمایشگاه مجازی ساعت‌به‌ساعت رو به بهبود است. وی افزود: تمام اختلالات به دست‌اندرکاران یاد‌آوری شده و می‌شود و آن‌ها با تلاش خود سعی دارند شرایط را برای ناشران و مخاطبان به حالتی مطلوب برسانند. رییس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران خاطرنشان کرد: در شرایطی هستیم که یک رویداد جدید ملی را تجربه می‌کنیم که با فروش همکاران‌مان در سایت‌ها‌یشان متفاوت است. این را فراموش نکنیم که برگزاری نمایشگاه مجازی که همراه با فروش باشد، برای اولین‌بار در جهان صورت می‌پذیرد و همچنین فراموش نکنیم نمایشگاه مجازی مابه‌ازای نمایشگاه سی‌و‌سوم نبوده و فقط فضایی است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد کرد تا بحران نقدینگی ناشران را کمی بهبود بخشد.

 

انتهای پیام/