گروه تعلیم و تربیت «سدید»؛ محمد حسن فاطمی راد؛ لجبازی در کودکان امری کاملا طبیعی است و همواره همه انسانها در سنین کودکی لجبازی میکنند و تجربه کردن لجبازی از خصوصیات مرحله کودکی هر فردی به شمار میآید معمولا هر فردی در کودکی تا حدی لجبازی میکند والدین به عنوان مهمترین و تاثیرگذارترین مربیان تربیتی کودک وظیفه هدایت، تربیت و مدیریت رفتار کودک را دارند.
بر اساس وظیفه والدین موظفند برای تربیت صحیح کودک خود تمام سعی و تلاش را بکار گیرند و با بالا بردن دانش و آگاهی خود در عرصه تربیت و اصلاح رفتار کودک و کمک از مشاوران و متخصصان عرصه تعلیم و تربیت سعی کنند رفتارهای ناشایست کودکان را اصلاح کنند.
این والدین هستند که با تقویت کنندههای مثبت و منفی به کودکان خود حد و مرز رفتار کودکان را مشخص میکنند خطوط قرمز و محدودیتهای رفتاری آنان را تعیین میکنند. مادامی که والدین از دانش و آگاهی لازم در حوزه فرزند پروری و نحوه مواجه خود با اختلالات رفتاری کودکانشان برخوردار نباشند بدون شک از پس مدیریت رفتار کودکان خود برنمی آیند.
پدر و مادری میتوانند نقش تعیین کننده و مثبت در تربیت و کنترل رفتار کودکان خود داشته باشند که دانش و آگاهی لازم را در نحوه برخورد و مدیریت رفتار کودک را کسب کرده باشند؛ بنابراین نقش مدیریتی، مهم و اساسی والدین در تربیت و کنترل لجبازی کودک نیز از این قانون و قاعده مستثنی نیست.
معمولا والدین در مواجهه با لجبازیهای کودکانه فرزندان خود رفتارهای مختلفی را نشان میدهند که اکثر آنها با شکست مواجه میشود، چون دانش و آگاهی لازم در خصوص کنترل لجبازی کودکان را نداشته و راهکارهای مدیریت و کنترل آن را نمیدانند، مهمترین نکتهای که والدین باید توجه کنند این است که از لجبازی با کودک پرهیز نمایند چرا که بازنده واقعی این زمین بازی (لجبازی) والدین خواهند بود نه کودکان. چون لجاجت آرامش خانواده را از بین میبرد و اعضای خانواده را در مقابل همدیگر قرار میدهد.
شروع لجبازی کوکان معمولا از ۲-۳ سالگی آغاز میشود و زمانی که کودک به مرحله از خودآگاهی میرسد و میتواند اثر رفتارش را بر دیگران ببیند و تحلیل کند، ادامه میابد. معمولا کودکان در این سن به شناخت نسبی محیط و اطرافیان رسیده و تشخیص میدهند که رفتار آنان در دیگران واکنش ایجاد میکند در حقیقت به این نتیجه میرسد که رفتار و کردار او بر دیگران تاثیر گذار بوده و باعث واکنش در رفتار آنان میشود معمولا کودکان ابتدا برای جلب توجه از لجبازی استفاده میکنند.
یکی دیگر از علتهایی که کودکان در این سنین از لجبازی استفاده میکنند حس کنجکاوی آنان است بنابراین ویژگی جستجوگرانه و کنجکاوانه یکی دیگر از دلایل لجبازیهای اولیه کودکان است و معمولا وقتی کاری را از کودکان می خواهیم، مقاومت میکنند تا در گام اول واکنش مارا مشاهده کنند و به وسیله لجبازی و دیدن عکس العمل ما ازحس کنجکاوی خود به ارضا برسند.
نکته مهم این است که کودکان در این سنین صرفا از طریق مقاومت کردن در انجام امور با لجبازی، به دنبال محک زدن و دیدن عکس العمل اطرافیان و متوجه شدن واکنش آنان هستند. آنان در این سنین معنای واقعی لجبازی را نمیدانند و فقط از آن رفتار برای مشاهده واکنش و عکس العمل دیگران استفاده میکنند. کم کم با بکاربردن کلمه لجبازی و تکرار آن توسط والدین و بقیه اعضای خانواده درموقعیتها و زمانهای مختلف و با یاری گرفتن از تقویت کنندههای مثبت موجبات تکرار این رفتار مخرب را در کودک بوجود میآید.
این والدین هستند که با رفتار و کردار خود زمینه را برای تبدیل شدن آن رفتار (لجبازی) به عنوان یک رفتار پر تکرار در کودک را فراهم میکنند بنابراین وقتی کودک بزرگتر میشود و هنوز از لجبازیهای خود دست برنداشته علت را درسبک تربیتی والدین بایدجستجو کنیم.
لجاجت یکی از اختلالهای روانی بشر به شمار میآید که معمولا در اثر تحقیر یا زیر سوال بردن افراد رخ میدهد که باعث هلاکت صاحب خود میشود و از عوامل اصلی بوجود آمدن انواع هیجانها، استرسها، اضطرابها، اختلافات و... میشود.
همواره در به وجود آمدن لجاجت در فرد دو عامل موثر است که عبارتنداز:
الف) عوامل درونی: عواملی که مربوط به خود شخص است که معمولااز کمبودها، جهل، نادانی و عدم آگاهی خود فرد ناشی میشود.
ب) عوامل بیرونی: عواملی که مربوط به دیگران است و معمولا عموم مردم را شامل میشود. اغلب انگیزههای تحقیر را در وی ایجاد میکندو باعث تحریک، ابتلا و تقویت این بیماری در فرد میشوند.
یکی دیگر از عوارض روانی لجاجت، کاهش قدرت تفکر و تعقل است به همین علت مانع رسیدن فرد به اهداف عالیه او میشود و موجب تنزل ارزشهای وجودی فرد میگردد. از عوارض بعدی لجاجت عدم مشورت کردن و راهنمایی گرفتن از دیگران است. اصرار بر خواستههای خود که اکثرا برآمده از جهل فرد است باعث جدایی او از دیگران میشود که علت آن پافشاری بی مورد بر خواسته اوست.
راهکارهای مقابله با لجبازی کودکان
۱- شایسته است والدین در سبک تربیتی کودک وحدت رویه داشته باشند و از ابراز هر گونه اختلاف سلیقه در حضور کودک پرهیز کنید.
۲-از امر و نهیهای بی مورد و زیاد کودکان اجتناب کنید.
۳- از تکرار بایدها و نباید اجتناب نمایید، چون باعث بروز مشکلات عصبی در کودکان شده و موجب پرخاشگری آنان میشود.
۴- صبور و بردبار باشید.
۵-با مهربانی با کودک صحبت و گفتگوکنید.
۶-با محبت با او رفتار کنید.
۷- عصبی و خشمگین نشوید.
۸- از تهدید و تحقیر کودک خودداری کنید.
۹- دعوا نکنید.
۱۰- در رسیدن به موفقیت و انجام امور محوله به کودک عجله و شتاب نداشته باشید.
۱۱-به اندازه توان کودک از او کار بخواهید.
۱۲- از تنبیه و کتک پرهیز کنید.
۱۳- آرامش و امنیت خانواده را حفظ کنید.
۱۴-برخی از رفتارها و کردارهای کودک را برای چند لحظه نادیده بگیرید. مانند داد زدن.
۱۵- به خواستههای کودک با دقت گوش دهید.
۱۶-از لجبازی با کودک پرهیز کنید. (به ویژه والدین)
۱۷- از بحث و و مشاجره با او بپرهیزید.
۱۸-از مقایسه کردن کودک با دیگران اجتناب کنید.
۱۹-هنگام لجبازی از نصصیحت کردن او خودداری کنید.
۲۰- چند راه حل برای حل مساله جهت کمک به او پیشنهاد دهید.
۲۱- حق انتخاب برای انجام کار به او بدهید.
۲۲- برای تقویت رفتارهای مثبت او از جدول تشویق و تقویت کننده مثبت استفاده کنید.
۲۳- رژیم غذایی کودک را مورد بررسی قرار دهید (استفاده زیاد سرکه، نمک، ترشیجات، ادویه، کاکائو، سردیها و... پرهیز شود.)
۲۴-به غذای فکری کودکان توجه ویژه شود (تحریکات عصبی، تماشای تلویزیون، سی دیها، بازیهای رایانهای و موبایلی و. بیش از یک ساعت در روز مضر میباشد.)
۲۵- پاداش به موقع و متناسب با پیشرفت کار را در اولویت قرار دهید.
۲۶-با کودک مدارا کنید و انعطاف پذیر باشید.
۲۷-در انجام امور به او توجه و کمک کنید.
۲۸- در حین انجام امور محوله او را راهنمایی کنید.
۲۹- در اصلاح و تغییر رفتار کودکان به مشاور مراجعه کنید.
۳۰-در تغییر رفتار کودکانتان از نظرات متخصصان و صاحب نظران عرصه تعلیم و تربیت کودکان بهره بگیرید.
۳۱-به کودکان به خاطر لجبازی باج ندهید.
۳۲-از دادن رشوه به کودکان بابت رفتارهای غلط پرهیز نمایید.
/انتهای پیام/
بسیارعالی بود.راهکارها کاربردی ومفید بود.