گروه اجتماعی فرهنگ سدید: اخیرا سومین کنفرانس بینالمللی گردشگری و معنویت در دانشگاه علم و فرهنگ با حضور مسئولین، اساتید، محققان و صاحب نظران خارجی برگزار شد. در این کنفرانس معنویت به عنوان رویکرد جدید در گردشگری یاد شد که لازم است تا بیشتر به این موضوع پرداخته شود.
معنویت در گردشگری به ارتباط مخلوق با خالق هستی، سپاسگزاری و تحقق اهداف آفرینش اشاره دارد و این همان تاکید دین اسلام به سفر است که منجر به آگاهی و شناخت بیشتر انسان بر روی زمین میشود. معنویت چهارمین بُعد سلامت انسان است و گردشگری بزرگترین حرکت معنوی در جهان به شمار میرود و این حرکت در جهت تأمین بعد معنوی وجودی انسان در ابعاد گوناگون صورت میپذیرد. جهانگردان با حضور در نقاط گردشگری جهان و خارج شدن از چارچوب مرزها با همنوعان خود از نژادها، مذاهب و سبک زندگی مختلف روبه رو می شوند که انسانیت نقطه اشتراک میان آن هاست ولیکن هویت فردی جهانگردان نقطه افتراق آنان با جامعه میزبان است.
افراد از گردشگری برداشتهای متفاوتی دارند و دیدگاه ها نسبت به سفر ناهمگون است اما باید همواره توجه داشت که معنویت جزء لاینفک گردشگری است. جدا شدن از مادیات را میتوان ابتداییترین بُعد معنوی گردشگری دانست. همواره تلاش برای انحراف گردشگری از ذات معنوی خود زیاد بود اما به دلیل هویتی که هر مسافر با خود به همراه میبرد و اینکه به دنبال کسب آرامش است همواره این تلاشها با شکست مواجه بوده است. به طور کلی می توان گفت که معنویت رویکردی از گردشگری است نه گونهای از گردشگری.
معنویت در درون و فلسفه سفر وجود دارد که انسان تاکنون از آن غفلت داشته و و حال با مفاهیمی روبرو شده که گویی ندای درون و گمشده انسانی در جهان است. از این رو تأکید بر این نکته ضرورت دارد که گردشگری هم بعد معنوی دارد؛ که انگیزه مذهبی سفر زائران است و هم بعد مادی دارد؛ که انگیزه اقتصادی جامعه میزبان از ورود گردشگر است. برای نمونه، شرکت در مراسم حج موجب سفر سه میلیون زائر به مکه و مدینه شده است که دارای ابعاد فرهنگی و اجتماعی بسیاری است.
وقف و اقتصاد معنوی، معماری اسلامی ایرانی همچون حرم معماری حضرت معصومه سلامالله علیها و میدان آزادی و... از مصادیق معنویت در گردشگری است. اما بارزترین نمونه معنویت در گردشگری، راهیاننور است. اما سوال اینجاست که آیا راهیاننور، جنبه گردشگری دارد یا تاریخچه جنگ است؟ آیا راهیاننور، گردشگری صلح یا گردشگری جنگ هست؟ راهیاننور؛ ایجاد تغییر در جنگ است؟ تقسیم بندی راهیاننور بر چه مبنایی است؟ جامعه آماری و روش تحقیق در راهیان نور چگونه است؟
در این کنفرانس اذعان شد که راهیاننور؛ گردشگری دفاع مقدس است و گونهای از گردشگری فرهنگی است که در عرصه بینالملل، گردشگری جنگ نامیده میشود. از این لحاظ راهیاننور، فرهنگی است که دارای ابعاد غیرمادی است و به همین جهت شاهد رویکردی معنوی در گردشگری راهیاننور هستیم، چون با عبور از جنگ به معنویت دست مییابیم. روش تحقیق در راهیاننور میدانی است و تعداد گردشگران داخلی و خارجی راهیاننور در سال هفت میلیون نفر تخمین زده شده است.
همچنین در سومین کنفرانس بینالمللی گردشگری و معنویت؛ از کتاب گردشگری مذهبی رونمایی شد. کتاب گردشگری مذهبی به عنوان یکی از منابع درسی دانشگاهی در نظر گرفته شده و توسط انتشارات نورا منتشر شده است. در کتاب گردشگری مذهبی که به عنوان اولین کتاب جامع در حوزه مطالعات گردشگری در کشور به شمار میرود و ضمن تاکید بر ضرورت توجه به مدیریت گردشگری مذهبی در ایران به عنوان یکی از مقصدهای مهم مذهبی در جهان که سالیانه میزبان ۳۰ میلیون گردشگر به مشهد مقدس هست، به جاذبههای گردشگری ادیان مختلف بهویژه ادیان توحیدی و از طرفی آیینهای هندو و بودا پرداخته است.
پس از نمایش پیش کنفرانسها، تأکید حضار بر ادامه کنفرانس بینالمللی گردشگری و معنویت در سالیان آتی بود.