به گزارش فرهنگ سدید؛ در ابتدای آیین افتتاحیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر که منصور ضابطیان اجرای آن را بر عهده داشت، ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر جشنواره فجر روی صحنه آمد و درباره برگزاری سی‌وهفتمین دوره مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور این‌گونه سخن گفت: «سینمای ایران پیام‌آور نجابت، انسانیت، صداقت، درستکاری و همه فضایل است. ادعای بزرگی نیست اگر بگویم سینمای نوین ایران خود بزرگ‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی است. به همه سروران عزیز، میهمانان ارجمند، هنرمندان گرامی و مردم عزیزمان بویژه اهالی گرانقدر جنوب تهران که امسال میزبان ما شدند خوشامد می‌گویم. آمده‌ایم که سهم کوچکی از آن همه تلاش‌شان برای پیروزی انقلاب اسلامی را قدرشناسی کنیم».
پرواز سیمرغ‌‌های عکس، پوستر و آنونس
آیین افتتاحیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر با اهدای سیمرغ به برگزیدگان بخش عکس، پوستر و آنونس ادامه پیدا کرد. سیمرغ بلورین بخش بهترین عکس به حبیب مجیدی برای «بمب، یک عاشقانه» تعلق گرفت. همچنین طاها ذاکر برای فیلم «کوپال» سیمرغ بلورین بهترین پوستر را دریافت کرد. سیمرغ بلورین بهترین آنونس نیز به روح‌الله موحدی برای «گرگ بازی» اهدا شد. در ادامه مراسم، کلیپی از تصاویر درگذشتگان سینمای ایران با پخش قطعه‌ای با صدای زنده‌یاد حسین پناهی و قطعه «من کجا باران کجا» با صدای همایون شجریان پخش شد.
شام تجلیل و تمجید؛ توهین و تبختر!
در بخش دیگری از مراسم افتتاحیه، بزرگداشت عزیزالله حمیدنژاد، کارگردان سینمای ایران برگزار شد و علیرضا شجاع نوری و علیرضا تابش برای تجلیل از وی روی صحنه آمدند. عزیزالله حمیدنژاد در مراسم نکوداشتش اظهار داشت: «دوست داشتم زمانی اینجا می‌آمدم که تعداد بیشتری فیلم ساخته بودم که متاسفانه نتوانستم و نشد. اما خوشحالم که هر یک از کارهایم را با عشق ساختم و شرایط و دشواری‌های زندگی مانع این نشد که دست به هر کاری بزنم و هر فیلمی را بسازم». در ادامه مراسم بزرگداشت ابراهیم حقیقی، هنرمند هنرهای تجسمی و رکورددار طراحی پوسترهای جشنواره فجر برگزار شد. رسول صدرعاملی، آتیلا پسیانی و استاد علی‌اکبر صادقی برای بزرگداشت ابراهیم حقیقی روی سن آمدند. ابراهیم حقیقی هم در مراسم نکوداشتش گفت: «دوستان پرسیدند گرامیداشت چگونه است، گفتم برای من قطعا خوشحال‌کننده است. از دومین جشنواره فیلم فجر که پوستر کشیدم، همراه جشنواره شدم. در سال چهارم سیمرغ و در سال پنجم تندیس را طراحی کردم که تکامل یافته‌اش تقدیم به هنرمندان می‌شود». در ادامه مراسم افتتاحیه جشنواره، نوبت به آیین بزرگداشت فاطمه معتمدآریا رسید. هنرمندانی چون کمال تبریزی، حمیدرضا آذرنگ، بهرام دهقان و... درباره او صحبت کردند. همچنین رضا کیانیان، علیرضا رئیسیان و همایون اسعدیان برای بزرگداشت فاطمه معتمدآریا روی صحنه آمدند. فاطمه معتمدآریا در مراسم نکوداشتش گفت: «خوشحال هستم که به عنوان یک زن می‌توانم گوشه‌ای از احساسات انسانی مادرانه و خواهرانه‌ام را با سینما، تنها وسیله‌ای که بلد هستم با آن به همه مردمم ابراز ارادت کنم، نشان دهم». وی درحالی که به عنوان یکی از پرکارترین بازیگران بعد از انقلاب با ده‌ها سیمرغ و بیش از 60 فیلم و سریال در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر مورد تجلیل قرار گرفته بود، با نگه نداشتن حرمت میزبان یعنی جشنواره فیلم فجر، در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: «من دلخور نیستم که هر جا رفتم، در این ۴۰ سال، توقف برایم ایجاد کردند، این توقف باعث شده است جهش بزرگ‌تری داشته باشم، برای اینکه بگویم زن ارزش والاتری دارد. در این مدت، از طرف همه اهالی سینما حمایت شدم، نه کسانی که بر مسند بودند». در ادامه مراسم افتتاحیه جشنواره سی‌وهفتم، کلیپ تجلیل از خسرو خسروشاهی روی پرده رفت. ناصر ممدوح، منوچهر والی‌زاده و منوچهر اسماعیلی برای بزرگداشت خسرو خسروشاهی روی سن آمدند. در پایان نیز با حضور بهمن فرمان‌آرا و مسعود کیمیایی از عباس گنجوی، تدوینگر سینما تجلیل شد.
کیمیایی و روزهای برف و سرما و ساواک
مسعود کیمیایی در مراسم افتتاحیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر در پردیس تئاتر تهران در صحبت‌هایش درباره عباس گنجوی گفت: «در سالهای دور خیلی با هم کار کردیم. در کارهای سیاه و سفید من قبل انقلاب با عباس کار کردم. خاک، گوزن‌ها، سفر سنگ و بقیه فیلم‌هایم». او حرف‌هایش درباره این تدوینگر را ادامه داد: «عباس گنجوی بیشتر از یک مونتور سینما می‌داند و دانسته دارد. قرص و محکم همه چیز را می‌فهمد، فیلمت را می‌شناسد، فکر می‌کند و بعد از یکی دو هفته یک جدول می‌دهد. خیلی‌ها مانند او نیستند. عباس گنجوی فوق‌العاده است». کیمیایی در پایان گفت: «ما روزهای سختی را با هم گذراندیم. روزهای برف و سرما و ساواک».
درباره سخنان پرحاشیه فاطمه معتمدآریا در افتتاحیه جشنواره فجر
همه‌چیزتان را از این 40 سال دارید
احسان سالمی: سخنان فاطمه معتمدآریا در جریان بزرگداشتش در مراسم افتتاحیه جشنواره فجر امسال تبدیل به یکی از اصلی‌ترین حاشیه‌های این جشنواره پیش از آغاز جدی آن شد؛ حاشیه‌هایی که قرار نبود جشنواره‌ای را که با جشن 40 سالگی انقلاب مصادف شده است این‌گونه تلخ کند ولی اشتباه مدیران جشنواره فجر در انتخاب گزینه‌هایی برای برگزاری آیین بزرگداشت جشنواره سی‌وهفتم باعث بروز چنین اتفاقی شد. فاطمه معتمدآریا در جریان این مراسم و در شرایطی که در یک بدسلیقگی آشکار از 3 مرد یعنی رضا کیانیان، علیرضا رئیسیان و همایون اسعدیان برای تقدیر از او دعوت شده بود، در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: «من دلخور نیستم که هر جا رفتم، در این ۴۰ سال، توقف برایم ایجاد کردند، این توقف باعث شده است جهش بزرگ‌تری داشته باشم، برای اینکه بگویم زن ارزش والاتری دارد. در این مدت، از طرف همه اهالی سینما حمایت شدم، نه کسانی که بر مسند بودند». معتمدآریا در شرایطی مدعی شده در این 40 سال همواره در مسیر او توقف ایجاد شده است و او وادار شده تا با جهشی بزرگ‌تر از ارزش‌های زنانه خویش دفاع کند که اساسا این انقلاب اسلامی بود که در سینمای خود به ارزش‌های زنانه و هویت زنان اهمیت داد اگرنه کیست که نداند شبه‌سینمای ورشکسته قبل از انقلاب که به «فیلمفارسی» موسوم بود، صرفا با نگاهی «ابزاری» به زنان نگاه می‌کرد. به قول شهلا لاهیجی که اتفاقا از چهره‌های همفکر خانم معتمدآریاست: «هرکس از دریچه فیلمفارسی اگر می‌خواست زن ایرانی را بشناسد، فکر می‌کرد اینجا جای رقصنده‌ها است...»* جالب اینکه با نگاهی به دوران فعالیت این بازیگر سینمای ایران که اتفاقا در «سالهای بعد از انقلاب» کار خود را به عنوان بازیگر آغاز کرده، انبوهی از جوایز و عناوین او را در همین جشنواره فیلم فجر که برخاسته از انقلاب اسلامی است، می‌بینیم. نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای (ریحانه) (۱۳۶۷)، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای (برهوت) (۱۳۶۷)، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای (مسافران) (۱۳۷۰)، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای (هنرپیشه) (۱۳۷۱)، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای (همسر) (۱۳۷۲)، نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای (گیلانه) (۱۳۸۲) و نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای (اینجا بدون من) (۱۳۸۹) تنها بخشی از عناوینی است که معتمدآریا در این سال‌ها و به‌واسطه فعالیت در سینمای پس از انقلاب به‌دست آورده است؛ بازیگری همواره پرکار که جز فعالیت در حوزه تئاتر تاکنون در بیش از 60 مجموعه تلویزیونی و سینمایی ایفای نقش کرده است و مشخص نیست چگونه با نادیده‌گرفتن عرصه‌ای که در این سال‌ها همواره در اختیار او قرار گرفته، این‌گونه مدعی است در این 40 سال همواره در مسیر او توقف ایجاد شده است!
*گفت‌وگوی آرمان با شهلا لاهیجی به بهانه کتاب «سیمای زن در آثار بیضایی»(9/11/97)
حاشیه‌های تئاتری که در افتتاحیه جشنواره فیلم فجر اجرا شد
آزموده را آزمودن خطاست...
حاشیه‌های افتتاحیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر به قدری پررنگ‌تر از متن این رویداد فرهنگی و هنری بود که اعتراضات بسیاری را در پی داشت. یکی از این حاشیه‌ها که بازتاب بسیاری هم در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد، مربوط به اجرای نمایشی برای 40 سالگی انقلاب بود. نمایشی به کارگردانی محمد رحمانیان، از چهره‌های پرحاشیه تئاتر که بخشی از آن به اجرای قطعه‌ای برای 40 سالگی انقلاب توسط گروهی از خوانندگان اختصاص داشت. قطعه‌ای که براساس ویدئوهای منتشرشده در ارتباط با آن با توجه به پرحجم‌تر شدن صدای خواننده اصلی آن که یک خانم است، در عمل تبدیل به یک قطعه تک‌خوانی با اجرای یک خواننده زن شد و همین موضوع باعث اعتراض بسیاری از رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی به این اتفاق شد. آیت‌الله نوری‌همدانی، از مراجع عظام تقلید در واکنش به این اتفاق در سخنانی گفت: «اخباری از جشنواره فیلم رسید که در افتتاحیه به نام جشن انقلاب اسلامی اعمال ضدارزش اتفاق افتاده، آقایان! بدانید این انقلاب اسلامی بود، به بهانه جشن انقلاب ارزش‌های اسلامی را زیر پا نگذارید. این مایه تأسف است». همچنین بنیاد فرهنگی روایت فتح نیز از جمله نهادهایی بود که با انتشار بیانیه‌ای اعتراضی نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد. در بخشی از پیام این نهاد آمده است: «با کمال تاسف و تعجب، آنچه که در مراسم افتتاحیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر رخ داد هیچ سنخیتی با آرمان‌های متعالی و والای انقلاب اسلامی در عرصه فرهنگ و هنر نداشته و ندارد». بنیاد فرهنگی روایت فتح به عنوان میراث ماندگار و جاویدان سیدشهیدان اهل قلم شهید سیدمرتضی آوینی در ادامه بیانیه خود تأکید کرده است که به نمایندگی جمعی از هنرمندان متعهد به آرمان‌های فرهنگی انقلاب اسلامی ایران، مراتب اعتراض شدید خود را نسبت به مراسم آغازین جشنواره فیلم فجر که قرار بود به عنوان سمبلی از جشن‌های فجر پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شود، اعلام می‌دارد. اما نکته جالب توجه در ارتباط با این فیلم‌تئاتر که در آن بازیگران مرد و زن در نقش شخصیت‌های مختلف جامعه- از روحانی گرفته تا تراجنسی- حضور داشتند، صرفا اجرا یا عدم اجرای تک‌خوانی یک خواننده زن نیست، بلکه به نظر می‌رسد سوال اصلی از برگزارکنندگان افتتاحیه جشنواره فیلم فجر امسال باید در ارتباط با دلایل سپردن مسؤولیت چنین اجرای مهمی به محمد رحمانیان باشد. رحمانیان که از چهره‌های پرحاشیه تئاتر در سالهای گذشته بوده، پیش از این نیز به واسطه مساله‌ای مشابه حاشیه‌ساز شده بود. براساس گفت‌وگوی منتشر شده از رحمانیان در رسانه‌ها، او اخیرا با حضور در دادسرا توضیحاتی در ارتباط با پرونده‌اش درباره تک‌خوانی در نمایش «ترانه‌های قدیمی: پیکان جوانان» ارائه کرده است. این البته بخشی از حاشیه‌های دنباله‌دار رحمانیان در تئاتر است، چرا که بسیاری از فعالان این حوزه هنوز ماجرای نمایشنامه موهن «روز حسین» به قلم رحمانیان را که منجر به توقیف نشر چشمه شد از خاطر نبرده‌اند. با این تفاسیر مشخص نیست چگونه مدیران مهم‌ترین جشنواره سینمایی کشور، در جشن 40 سالگی انقلاب، اجرای بخشی از افتتاحیه این رویداد را به فردی همچون رحمانیان سپرده‌اند.
منبع: وطن امروز
