محمدحسن فاطمی راد
بهترین و مناسب‌ترین دوره سنی برای رشد خلاقیت هر فرد دوران کودکی است اما متاسفانه در اکثر مواقع که کودک در حال فکر کردن است مربیان، کارشناسان و اولیا فکر می‌کنند او در حال وقت تلف کردن است
گروه تعلیم و تربیت «سدید»؛ محمد حسن فاطمی راد: خلاقیت جزو لاینفک زندگی انسان‌ها است و یکی از بنیادی‌ترین و اصلی‌ترین عناصر زندگی بشر به شمار می‌آید. همه جوامع بشری نیاز به افراد خلاق، مبتکر، مبدع و نوآور دارند تا بتوانند به شیوه‌های مبتکرانه و خلاقانه نیاز‌های جامعه را برطرف کنند.
معمولا افراد خلاق اهل ابداع و اختراع هستند کشفیات علمی جدیدی را بوجود می‌آورند و همواره نسل بعدی را نیز متفکر، اندیشمند و روشن بین پرورش خواهند داد تا نسبت به تغییرات چشمگیر، اختراعات و تحولات عظیم جامعه آماده شوند.
شایسته است شناسایی، پرورش، تقویت و ارتقای استعداد‌های هر فرد از کودکی صورت پذیرد. تا کلیه امورات آموزشی، تربیتی و پرورشی برای توانمند کردن و شکوفا سازی استعداد‌های او صورت پذیرد. بهترین و مناسب‌ترین دوره سنی برای رشد خلاقیت هر فرد دوران کودکی است. در این دوران طلایی ذهن کودک مانند زمین آماده کشت و لوح سفید آماده شکل پذیری، رشد و ارتقاست.
خلاقیت از جمله واژه‌های است که دهها تعریف از آن ارایه شده است هنوز تعریف جامع و مانع در این خصوص ارایه نشده که مورد تایید همه متخصصین حوزه تعلیم و تربیت باشد. اکثر افراد بر این تفکر هستند که معنای خلاقیت را می‌دانند، اما وقتی به صورت چالشی از آن‌ها معنا ومفهوم خلاقیت پرسیده میشود و زمانی که به چالش کشیده می‌شوند به این نتیجه می‌رسند که تعریف خلاقیت ساده نیست و تقریبا غیر ممکن است.
خلاقیت از جمله واژه‌های است که دهها تعریف از آن ارایه شده است هنوز تعریف جامع و مانع در این خصوص ارایه نشده که مورد تایید همه متخصصین حوزه تعلیم و تربیت باشد. اکثر افراد بر این تفکر هستند که معنای خلاقیت را می‌دانند، اما وقتی به صورت چالشی از آن‌ها معنا ومفهوم خلاقیت پرسیده میشود و زمانی که به چالش کشیده می‌شوند به این نتیجه می‌رسند که تعریف خلاقیت ساده نیست و تقریبا غیر ممکن است.
تنها در ادبیات روانشناسی حدود ۶۰ تعریف از خلاقیت مطرح شده است این فارغ از تعاریف ادبی و آموزشی آن است. خلاقیت در لغت هم معنی آفرینندگی است و در اصلاح معمولا خلاقیت، به توانایی فرد برای تولید ایده ها، نظریه‌ها، بینش‌ها یا خلق اشیای جدید و بازسازی مجدد در علوم و سایر زمینه‌ها اطلاق میشود؛ بنابراین خلاقیت شکل دادن عناصر متداعی به صورت ترکیبات جدید که یا مطابق الزامات ویژه‌ای است یا به راه‌های مفید ختم میشود. هر چه عناصر ترکیب جدید غیر متشابه‌تر باشند، فرایند حل کردن خلاق‌تر خواهد بود. خلاقیت ممکن است با بکار بردن آزمون‌هایی، اندازه گیری شود. برخی نیز معتقدند خلاقیت یک فعالیت تخیلی است که به منظور پدید آوردن نتایجی که هم بدیع، هم اصیل و هم ارزشمند هستند، طراحی میشود. (کمیته ملی آموزش و پرورش خلاق و فرهنگی ۱۹۹۹).
مراحل خلاقیت
فرایند خلاقیت پیچیده است معمولا این فرایند شامل چند مرحله می‌باشد که همه آن‌ها ممکن است زمان طولانی و قابل توجهی را در بر بگیرد.
مرحله اول:
فراهم کردن محیط مهیج، تحریک کننده، مجهز، سالم و آرام برای کودکان، تا در آن محیط تحریک شوند و آرزوی کشف برای آنان توسعه پیدا کند در حقیقت نام دیگر این مرحله را می‌توان مرحله آمادگی هم نامید. در این مرحله کودک آنچه را دیده، شنیده، لمس و احساس میشود رابررسی می‌کند و همواره سوالات ذهنی کودک در این مرحله مانند "این چیست؟ " می‌باشد.
مرحله دوم:
این مرحله خلاقیت رشد تدریجی و پیوسته نام دارد کودک در این مرحله وسایل و مواد را جستجو کرده و با آن‌ها بازی می‌کندو سرگرمی برای خود بوجود می‌آورد به آرامی و به تدریج با وسایل و مواد ارتباط برقرار می‌کند. نام دیگر این مرحله به تدریج پرورش یافتن یا آرام رشد کردن می‌باشد. در این مرحله کودک در حال طراحی ایده‌های خود می‌باشد این امر موجب میشود کنجکاوی آن‌ها برانگیخته شود و معمولا سولاتی که در این مرحله در ذهن کودک بوجود می‌آید "این ماده یا وسیله چه کاری انجام میدهد؟ من با آن چه کاری را می‌توانم انجام دهم؟ ".
مرحله سوم:
این مرحله از خلاقیت بالندگی نام دارد در این مرحله کودکان همه چیز را تحت کنترل دارند هم در مورد چیز‌هایی که در حال بررسی بوده اند و هم ایده هاو طرح‌هایی که به آن‌ها توجه داشته اند نام دیگر این مرحله پختگی نام دارد همواره کودکان خلاق در این مرحله ایده‌ها و طرح‌های خود را تبدیل به پدیده می‌کنند یعنی با موادموجود وسایل جدید می‌سازند دراین مرحله سوال مطرح شده در، ذهن کودک این است: "با استفاده از این وسایل، چه چیزی می‌توانم بوجود آورم؟ "
معمولا کودک خلاق زمانی قابل توجهی را جهت بررسی کامل و سنجیدن جوانب کار طرح‌های خود صرف کرده است. این امر معمولا "زمان خاموشی" نامیده میشود. این زمان یک عامل مهم و حیاتی خلاقیت است بسیاری از لحظات معروف "یافتم یافتم" انسان‌های خلاق در وقت‌های استراحت صورت می‌پذیرد؛ بنابراین مهم است که از فرصت و موقعیت کودکان برای زمان خاموشی محافظت و حمایت کنیم، به طوری که آن‌ها برای تماشا کردن، اندیشیدن، تفکر و پرورش تدریجی ایده‌ها و طرح‌ها، به قدر کافی وقت داشته باشند. متاسفانه در اکثر مواقع که کودک در حال فکر کردن است مربیان، کارشناسان و اولیا فکر می‌کنند او در حال وقت تلف کردن است. اختصاص زمان‌های کوچک برای فکر کردن و اندیشیدن کودک در مورد طرح‌ها وایده هایشان مفید و مثمر ثمر خواهد بود.
مراحل خلاقیت
فرایند خلاقیت پیچیده است معمولا این فرایند شامل چند مرحله می‌باشد که همه آن‌ها ممکن است زمان طولانی و قابل توجهی را در بر بگیرد.
مرحله اول:
فراهم کردن محیط مهیج، تحریک کننده، مجهز، سالم و آرام برای کودکان، تا در آن محیط تحریک شوند و آرزوی کشف برای آنان توسعه پیدا کند در حقیقت نام دیگر این مرحله را می‌توان مرحله آمادگی هم نامید. در این مرحله کودک آنچه را دیده، شنیده، لمس و احساس میشود رابررسی می‌کند و همواره سوالات ذهنی کودک در این مرحله مانند "این چیست؟ " می‌باشد.
مرحله دوم:
این مرحله خلاقیت رشد تدریجی و پیوسته نام دارد کودک در این مرحله وسایل و مواد را جستجو کرده و با آن‌ها بازی می‌کندو سرگرمی برای خود بوجود می‌آورد به آرامی و به تدریج با وسایل و مواد ارتباط برقرار می‌کند. نام دیگر این مرحله به تدریج پرورش یافتن یا آرام رشد کردن می‌باشد. در این مرحله کودک در حال طراحی ایده‌های خود می‌باشد این امر موجب میشود کنجکاوی آن‌ها برانگیخته شود و معمولا سولاتی که در این مرحله در ذهن کودک بوجود می‌آید "این ماده یا وسیله چه کاری انجام میدهد؟ من با آن چه کاری را می‌توانم انجام دهم؟ ".
مرحله سوم:
این مرحله از خلاقیت بالندگی نام دارد در این مرحله کودکان همه چیز را تحت کنترل دارند هم در مورد چیز‌هایی که در حال بررسی بوده اند و هم ایده هاو طرح‌هایی که به آن‌ها توجه داشته اند نام دیگر این مرحله پختگی نام دارد همواره کودکان خلاق در این مرحله ایده‌ها و طرح‌های خود را تبدیل به پدیده می‌کنند یعنی با موادموجود وسایل جدید می‌سازند دراین مرحله سوال مطرح شده در، ذهن کودک این است: "با استفاده از این وسایل، چه چیزی می‌توانم بوجود آورم؟ "
معمولا کودک خلاق زمانی قابل توجهی را جهت بررسی کامل و سنجیدن جوانب کار طرح‌های خود صرف کرده است. این امر معمولا "زمان خاموشی" نامیده میشود. این زمان یک عامل مهم و حیاتی خلاقیت است بسیاری از لحظات معروف "یافتم یافتم" انسان‌های خلاق در وقت‌های استراحت صورت می‌پذیرد؛ بنابراین مهم است که از فرصت و موقعیت کودکان برای زمان خاموشی محافظت و حمایت کنیم، به طوری که آن‌ها برای تماشا کردن، اندیشیدن، تفکر و پرورش تدریجی ایده‌ها و طرح‌ها، به قدر کافی وقت داشته باشند. متاسفانه در اکثر مواقع که کودک در حال فکر کردن است مربیان، کارشناسان و اولیا فکر می‌کنند او در حال وقت تلف کردن است. اختصاص زمان‌های کوچک برای فکر کردن و اندیشیدن کودک در مورد طرح‌ها وایده هایشان مفید و مثمر ثمر خواهد بود.
/انتهای پیام/
ارسال نظر
خانواده در حاشیه خانه مدرن!
میلیاردرها برای سرنوشت ما تصمیم می‌گیرند
دانش‌آموزان را تبدیل به عدد نکنیم
چرا آمریکا بر طبل نظامی‌گری می‌کوبد؟
منفعت و قدرت، شکاف‌های قومی در کشور را فعال می‌کند
«بسیج» هنوز هم دارویی برای جامعه ایران است
«شکاف خلاقیت» دانش‌آموز مصرف‌گرا تحویل جامعه میدهد
کودکان فلسطینی را بکشید تا به من رأی بدهند!
پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها؛ بیایید کمک!
غزه؛ تراژدی غمبار انسانیت
بحران ازدواج مهم‌تر از کاهش نرخ فرزندآوری!
مقاومت فرهنگی در مواجهه با جهانی‌سازی در سطح اقوام ما جاری است
یک قدرت جدید و باورنکردنی
سرمایه‌داری برای خنثی‌کردن دیگران به خرده‌فرهنگ‌ها اجازه هویت‌یابی میدهد
خنجر یمنی روی گلوی استعمار!
رویکرد نمایشی در سیستم «سنجش» نظام آموزشی کشور!
مسلمانان در این زمینه عقب‌نشینی نمی‌کنند
یهود، مشکل اروپا بود
بلای قرن جدید!
آپارتاید باید از بین برود
پرونده ها
مطلب خوب، ساده،روان ، مفید و کاربردی بود
سپاس از توضیحات کامل وجامع شما استاد گرامی
مطالب خیلی عالی بود امیدوارم والدین به این مسله
مهم توجه کنند موفق سلامت باشید