گروه گفتمان فرهنگ سدید؛ شبیر فیروزیان: ماه مبارک رمضان، ماه قرآن و تلاش برای فهم بیشتر معارف قرآن است. از سوی دیگر نظام اسلامی ما در سالهای اخیر با چالشهای سیاسی متعددی مواجه بوده است که اصلیترین راه برای غلبه بر این چالش ها، افزایش فهم و بصیرت سیاسی مردم است؛ قرآن کریم کتابی بصیرت بخش است؛ «هذا بَصائِرُ لِلنَّاس؛ این قرآن برای مردم بصیرتها آفرین است.» (جاثیه/ ۲۰) و تمسّک به آیات قرآن در تحقق این امر مهم کمک شایانی خواهد کرد. فرهنگ سدید تلاش دارد در طول ماه مبارک رمضان، هر روز بامحوریت یک آیه شریفه به برخی سؤالات و شبهات سیاسی - اجتماعی پاسخ دهد.
به مناسبت روز بیستوششم ماه مبارک رمضان، با اشاره به آیاتی از قرآن کریم با محوریت اطاعت از دستورات رهبرانقلاب به برخی سؤالات و شبهات سیاسی پیرامون این موضوع پاسخ میدهیم.
علت روانی عدم اطاعت برخی کارگزاران از دستورات و توصیههای رهبرانقلاب چیست؟
«وَ إِذْ أَخَذْنا مِیثاقَکُمْ وَ رَفَعْنا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُوا ما آتَیْناکُمْ بِقُوَّةٍ وَ اسْمَعُوا قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَیْنا وَ أُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَما یَأْمُرُکُمْ بِهِ إِیمانُکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ؛ (و نیز) از شما پیمان گرفتیم، و کوه طور را بالاى سر شما برافراشتیم (و به شما گفتیم) این دستوراتى را که به شما دادهایم محکم بگیرید و درست بشنوید، شما گفتید شنیدیم و مخالفت کردیم! و دلهاى آنها با محبت گوساله بر اثر کفر آبیارى شد، بگو چه فرمان بدى ایمان شما به شما مىدهد اگر ایمان دارید!» (بقره: ۹۳)
این آیه شریفه مربوط به قوم بنی اسرائیل است که وقتی خداوند به آنان از طریق حضرت موسی (ع) دستوراتی را ابلاغ نمود، منافقانه میگفتند «این دستورات را شنیدیم»، ولی در عمل از آن دستورات نافرمانی میکردند.
آنگاه در ادامه به علت این تخلف از دستورات حضرت موسی (ع) اشاره میفرماید و آن «محبت شدید به گوساله سامری» بود: «وَ أُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ»
کلمه «اشربوا» از ماده «اشراب» و به معناى «نوشانیدن» است؛ و منظور از «عجل»، «محبت عجل» یا همان «گوساله» است؛ که کلمه «محبت» در آیه حذف شده و خود «عجل» در جاى «محبت» نشسته تا «مبالغه» را برساند و بفهماند که یهودیان از شدت محبتى که به گوساله داشتند، گویی خود گوساله را در دل جاى دادند. (ر. ک: تفسیر المیزان؛ ج. ۱، ص. ۲۲۳)
البته برای «اشراب» معنای دیگری نیز گفته شده و آن «بستن ریسمان به گردن کسی یا چیزی» است. (ر. ک: مفردات الفاظ القرآن؛ ص. ۴۴۹) طبق این معنا، بنی اسرائیل آنقدر محبت گوساله در دلشان جای گرفته بود که این محبت همچون ریسمانی آنان را به گوساله متصل نموده بود و این گوساله آنان را به هرسو میکشاند و آنان نیز تابع و وابسته آن بودند؛ و این، همان گوسالهای بود که سامری در زمان غیبت حضرت موسی (ع)، با سوء استفاده از بی بصیرتی مردم، آنان را فریب داد و مردم را به پرستش آن دعوت نمود و مردم نیز دعوت او را پذیرفتند:
«وَ إِذْ واعَدْنا مُوسى أَرْبَعِینَ لَیْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَنْتُمْ ظالِمُونَ؛ و (به خاطر بیاورید) هنگامى را که با موسى چهل شب وعده گذاردیم (و او به میعادگاه براى گرفتن فرمانهاى الهى آمد) سپس شما گوساله را (معبود خود) انتخاب نمودید در حالى که با این کار (به خود) ستم مىکردید.» (بقره: ۵۱؛ همچنین مراجعه کنید به: بقره:۹۲)
«اتخاذ» مبالغه در «اخذ» است؛ و منظور از «اتخاذ عجل» در این آیه شریفه این است که بنی اسرائیل با همه وجودشان گوساله پرست شدند و به تدریج محبت گوساله به طور فزایندهای در قلبشان جای گرفت؛ و این حکایت برخی کارگزارانی است که با همه وجودشان (هم در مبانی فکری و هم در سبک زندگی)، غرب پرست و کدخداپرست شدند و محبت شدیدی از غرب در دلهایشان جای گرفته است و همچون ریسمانی به گردن آنان آویخته شده و آنان را کاملاً تابع و وابسته به غرب نموده و همین محبت شدید به غرب است اجازه نمیدهد در عمل از دستورات ولیّ خدا تبعیت نمایند؛ هرچند منافقانه و در حرف، اظهار اطاعت میکنند: «قالُوا سَمِعْنا وَ عَصَیْنا وَ أُشْرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ».